p p0*exp(- ). (3.14)
Erdan h balandlikda molekulaning potensial energiyasi
Ep mgh. (3.15)
bo`ladi. SHu sababli (3.14) ni quyidagicha ifodalash mumkin:
p p0*exp(- ). (3.16)
Bu formulani barometrik formula deyiladi, bunda r0 - yer sathidagi gaz bosimi.
4. MOLEKULA ERKIN YUGURISH YO`LINIG O`RTACHA UZUNLIGI
Gaz molekulalari betartib issiqlik harakati sababli bir — birlari bilan to`qnashib turadilar. Bu to`qnashishlar orasida molekulalar biror yo`lni bosadilar. SHu sababli molekulalarning o`rtacha yugurish yo`li tushunchasi kiritilgan. Uni < > bilan belgilanadi. Hisobga ko`ra < > quyidagiga teng:
< > . (4.1)
bu yerda — molekulaning effektiv diametri, p — hajm birligidagi molekulalar soni.
5.TERMODINAMIKA.
ICHKI ENERGIYa. TERMODINAMIKANING BIRINCHI QONUNI
Jismning ichki energiyasi deb undagi zarrachalarning harakat va o`zaro ta`sir energiyasini hamda jism ichida issiqlik muvozanatini ta`minlovchi nurlanish energiyasini tushunamiz. Termodinamik usulga asosan jism bir holatdan ikkinchi holatga o`tganida ichki energiyasining o`zgarishi jismni bir holatdan ikkinchi holatga o`tkazish uchun berilishi zarur bo`lgan issiqlik va sarflanishi zarur bo`lgan ish yig`indisi bilan o`lchanadi.
Termodinamikaning birinchi qonuni shunday deydi: sistemaga berilgan issiqlik miqdori sistemaning ichki energiyasini o`zgarishiga va sistemaning tashqi jismlar ustida ish bajarishga sarflaydi.
Q U2-U1 A, (5.1)
Q — sistemaga berilgan issiqlik miqdori, U1 va U2 - sistema ichki energiyasining oldingi va keyingi qiymatlari, A — sistemaning tashqi jismlar ustida bajargan ishi.
Q va A algebraik kattaliklar va ular holat funksiyalari emas. (5.1) dan ko`rinadiki Q ning birligi ish yoki energiya birligidan kelib chiqadi, XBS da issiqlik miqdorining o`lchovi — Joul.
Termodinamikaning 1-qonuni izoxorik protsess uchun:
Q U, (5.2)
ko`rinishda yoziladi. Ya`ni gazga berilgan issiqlik miqdorining hammasi ichki energiyaga aylanadi.
Agar pqconst bo`lsa, u holda hajm V1 dan V2 ga o`zgarganda gazning bajargan ishi
Do'stlaringiz bilan baham: |
