“молия бозори ва молиявий технологиялар” фани ўқитувчи: Нилуфар алиқулова

ҚИММАТЛИ ҚОҒОЗЛАР БОЗОРИ ОРҚАЛИ МОЛИЯЛАШТИРИШ 
(НОБАНК ЁКИ АНГЛО-АМЕРИКА) МОДЕЛИ
Америка қўшма штатларида ва Буюк Британия каби мамлакатларда
иқтисодиётни молиялаштиришнинг асосий усули ҳисобланади. Бунда
компаниялар қимматли қоғозлар муомалага чиқаради ва капитал жалб
қилиш учун уларни бозорда сотади. Қимматли қоғозлар бозоридан
маблағлар жалб қилиш капитал жалб қилувчи учун қуйлай бўлсада,
лойиҳаларни молиялаштириш учун қимматли қоғозлардан фойдаланиш
ҳар доим ҳам қулай ҳисобланмайди. Чунки банк кредитини жалб қилиш
учун фақатгина банк ишончини қозониш етарли бўлса, қимматли
қоғозлар орқали капитал жалб қилиш кўплаб инвесторлар ишончини
қозонишни
талаб
қилади.
Бунда
инвесторларни
лойиҳанинг
самарадорлиги ва энг асосийси эмитентнинг инвесторни мунтазам
равишда даромад билан таъминлашига ишонтира олиши лозим бўлади.

---

НОБАНК ЁКИ АНГЛО-АМЕРИКА МОДЕЛИНИНГ ХУСУСИЯТЛАРИ
қимматли қоғозлар бозорида молиявий воситачилар функцияларини нобанк
молиявий институтлар, қимматли қоғозлар бўйича ташкилотлар (биржалар,
воситачилик ташкилотлари ва ҳокозолар) бажаради;
банклар ва уларнинг филиаллари ёки ваколатхоналарига қимматли қоғозлар
бозорида мижозлар учун операцияларни амалга оширишлари таъқиқланган;
компанияларни молиялаштиришда қарз мажбуриятларига нисбатан акциялар
бозорининг устунликка эгалиги.
хусусий инвесторлар ўртасида молиявий активлар савдоси учун бозор сифатида
фонд биржаларнинг ривожланганлиги;

---

ИСЛОМ МОДЕЛИ
Молия бозорининг ислом модели асосан 
моддий манфаат, иқтисодий фойдадан олдин 
ахлоқ қадриятлари устунлигига асосланади. Бу 
тизим ХХ аср охирларида араб давлатларида 
нефть экспортидан юқори даромадга боғлиқ 
ҳолда шаклланган. Айнан нефть экспорти 
бўйича юқори даромад туфайли келиб тушган 
пул маблағларини қандай сақлаш масаласи 
юзага келган. Бунгача тушумлар миқдори паст 
бўлганлиги сабабли, маблағлар анъанавий 
банкларда сақланар эди.

---