“moliya” fanidan “moliyaviy bozor stavkalari” mavzusidagi taqdimot toshkent 2021

Erkin o’zgaruvchan foiz stavkasi
Fiksirlangan foiz stavkasi
Foiz stavkasi miqdoriga ta’sir etuvchi omillar
Hisob-kitob pul birligi
To‘lov muddati
To‘lanmaslik riski

S = P +Pin yoki S = P(1+in),

• S = P +Pin yoki S = P(1+in),
• Misol. 10 mln.so‘m 5 yilga 30% stavkasi bilan berilgan. Pulning oshgan qiymati summasi aniqlansin.
• Misol. 70000 so‘m 90 kunga 20% stavkasi bilan berilgan bo‘lsa, oshgan qiymatni aniqlang.
• Misol. 3,5 yilga 20 mln.so‘m miqdorida kredit berildi. Birinchi yil uchun foiz stavkasi 150%, qolgan vaqtda har yarim yilda stavka 10%ga oshadi. Oshgan summani aniqlang.

Moliyaviy xisoblashlarda eng kub tarkalgan foizlardan biri bu murakkab foizlardir. Ularning mazmuni shundan iboratki, daromad xisoblana boshlanganda birinchi daromad (boshlang‘ich P summadan) xisoblansa, ikkinchi daromad boshlangich summadan emas, balki boshlang‘ich summa va birinchi daromadning yig‘indi summasidan hisoblanadi va h.k.

• Moliyaviy xisoblashlarda eng kub tarkalgan foizlardan biri bu murakkab foizlardir. Ularning mazmuni shundan iboratki, daromad xisoblana boshlanganda birinchi daromad (boshlang‘ich P summadan) xisoblansa, ikkinchi daromad boshlangich summadan emas, balki boshlang‘ich summa va birinchi daromadning yig‘indi summasidan hisoblanadi va h.k.
•  
• Murakkab foizlar xam soda foizlarga o‘xshab oddiy va xisob stavkalarida aniqlanadi.
• Oddiy stavkalarda quyidagi formula bilan:
• S = P (1+i)n

Misol. AQSh yoki O’zbekiston davlat obligatsiyalariga mablag’ingizni investitsiya qilmoqchisiz. Ular taxminan bir xil qaytarish muddatiga ega bo’lsin. Ushbu obligatsiyalar nominallari turli valyutalarda ifodalangan: AQSh obligatsiyalari dollarda, O’zbekiston obligatsiyalari – so’mda. O’zbekiston davlat obligatsiyalari bo’yicha yillik foiz stavkasi 16 %, AQSh obligatsiyalari bo’yicha esa 6%. Bir valyutaning boshqasi bilan ifodalangan narxini o’zida aks ettiruvchi valyuta kursi 1 $ =9200 UZS.
Tasavvur qiling, siz o’z kapitalini so’mda qandaydir ishonchli aktivga investitsiya qilmoqchisiz. O’zbekiston obligatsiyalarini sotib olganingizdan so’ng, o’zingiz uchun 16% lik daromadni kafolatlaysiz. Agar AQSh obligatsiyalarini sotib olsangiz, so’mdagi daromadlilik foiz stavkasi bir yildan keyin so’m bilan $ ning ayirboshlash kursiga bog’liq bo’ladi.