Молия органлари ходимлари ва бюджет ташкилотлари молия-ҳисоб бўлинмалари ходимларини тайёрлаш ва қайта тайёрлаш

амалга ошириш
 
2.5. Ғазначиликда бюджет ташкилотларининг харажатлар 
сметаларига ўзгартиришлар киритиш тартиби 
 
III. ҚИСМ. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА ДАВЛАТ 
 
3

---

БЮДЖЕТИНИНГ ҒАЗНАЧИЛИК ТИЗИМИНИ 
ТАКОМИЛЛАШТИРИШНИНГ ИСТИҚБОЛЛАРИ 
3.1. Ғазначилик тизимини такомиллаштиришнинг ташкилий 
- функционал асослари 
 
3.2. Давлат молиясини бошқаришнинг ахборот тизимини 
ташкил этиш ва ривожлантириш истиқболи 
 
3.3. Давлат бюджетининг ғазначилик ижросининг 
бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботининг ягона тизимини ташкил 
этишнинг хусусиятлари
 
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙҲАТИ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Кириш 
 
Ўзбекистонда амалга оширилаётган ислохотларнинг мисолида давлат 
молиясини бошқаришни ислоҳ қилиш сохасидаги амалга оширилаётган 
4

---

ютуқлар қаторида, Ғазначилик тизимининг жорий қилиниши, ва бу борада 
қўлга киритилаётган ютуқлар ислохотлар самарасининг далолатдир. 
Ғазначилик тизимининг жорий қилиниши бюджет ижросининг самарасини 
кескин оширишни таъминламоқда. Ўзбекистон юртбошиси - Президент И.А. 
Каримов айтганларидек: “Давлат бюджетини бажаришга қаратилган ғазначилик 
хизмати институтини ривожлантириш ва мустаҳкамлаш бюджет маблағларидан 
фойдаланиш самарадорлигини анча оширади. Бу борада Молия вазирлиги 
ҳузурида янги ташкил этилган Ғазначилик тузилмасининг моддий-техник 
базасини барча поғоналарда мустаҳкамлаш, уни малакали кадрлар билан 
таъминлаш, халқ таълими ва соғлиғини сақлаш соҳасида бюджет 
ташкилотларини молиялаш механизмини янада такомиллаштириш бўйича кенг 
кўламли ишларни амалга ошириш лозим”.
1
Албатта давлатимизда жорий 
қилинаётган Ғазначилик тизими, юқорида келтирилган тамойиллар асосида 
ҳозирги замон талабларига жавоб берадиган меёрларда амалга оширилмақда. 
Ғазначиликни 
жорий 
қилишда 
қатор 
авзалликларга 
эришиш 
режалаштирилган, бўлиб бунда энг мухимлари қуидагича: 
- Давлат молия маблағлари устидан назоратни кучайтириш, бюжет ижросидаги 
мумкин бўлган барча суистемолликларни олдини олишни таминлаш; 
- Давлат маблағларини Ғазначилик Ягона Ҳисобига йиғиш орқали, турли 
даражадаги бюджетлар ижросининг самарасини кескин ошириш; 
- Бюджет маблағлари ажратилган холда, ундан фойдаланувчилар олдидаги 
масъулият ошиши сабабли бюджет ижроси сохасидаги сокинликни 
(стабилликни) орттириш; 
- Давлат Молия Бошқаруви Автоматик Тизимини (ИСУГФ) жорий қилиниши 
бюджет тизимидаги ахборот алмашиш тезлиги ва ишончилигини ошириш 
оқибатида, назорат даражаси ва бошқарувга ойид қарор қабул қилиниши 
тезкорлигини ошириш; 
- Бюджет ижроси тизимидаги малумотлар шаффофлиги ва ишончлилиги 
ортиши натижасида, солиқ - бюджет сиёсатнинг самарасини юксалтирилиши 
борасида янги имкониятларни яратиш каби қатор истиқболга бошловчи 
омиллар кучга киради. 
Юқорида келтирилган авзалликларга эришиш қатор масалаларни хал 
қилишни тақозо этади. Шу жумлада: 
- 
Ғазначилик тизимининг муассасалар таркибини тузиш ва ташкил 
қилиш; 
- 
Ғазначилик тимининг харакатга келтирувчи меорий ва хуқуқий 
муҳитини яратиш ва кун саин такомиллаштириб бориш; 
- 
Ғазначилик тизимида амалга оширилаётган барча ишларнинг 
бухгалтерия ҳисобини ва ҳисоботини юритиш ва бу тизимни халқаро 
андозаларга мувофиқ инг илғор тажрибаларини жорий қилиш; 
1
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning 2007 yilda mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish 
yakunlari va 2008 yilda iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirishning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan 
Vazirlar Mahkamasi majlisidagi ma’ruzasi. http://uza.uz/ru/politics/2084/
5

---

- 
Амалга 
оширилаётган 
ишларнинг 
барчасининг 
тахлилли 
назоритини жорий қилишки, бу назорат ғазначилик тизимини таррақиётини 
амалга оширишга муҳим дастак сифатида хизмат қилсин; 
- 
Ва энг муҳими, ғазначилик тизимида ишлаётган мутахассизларни 
тўғри тақсимлаш, уларни энг илғор тажрибаларга ўргатиш-ки, улар на фақат 
зиммаларига юклатилган вазифаларини бажараолишлари, балки шаклланаётган 
ғазначилик тизимининг барча жавхаларининг узоқ мудат таррақиётига замин 
яратаолсинлар. 
 
Келтирилган натижаларга эришишда яна бир мухим омил бу жорий 
қилинаётган Ғазначилик органларида ахлоқий ва одобий мухид бўлиб бу 
борада Ўзбекистон Республикаси ғазначилиги ходимининг кундалик 
қўлланмасининг жорий қилиниши алоҳида ўринга эга. Қўлланмада этироф 
этилишича “Ғазначилик ходимлари умумий мақсадлар билан бирлашган, ўз 
анъаналари ва ички маданиятига эга бўлган жипс жамоанинг аъзоси 
ҳисобланадилар. Ғазначилик – бу ҳамфикр профессионаллар жамоаси. 
Ғазначилик ривожланишда барқарорликка эришиш ва доимий равишда 
такомиллашишга интилиб, мазкур жамоада қабул қилинган ҳар бир мутахассис 
билан узоқ муддатда ҳамкорлик қилиш мақсадини кўзлайди. Ходимларга 
қўйиладиган энг асосий шарт – энг юқори даражада самарали ишлаш, давлат 
манфаатларига ўз шахсий манфаатлари сингари муносабатда бўлиш ва 
эришилган ютуқлар билан кифояланиб қолмаслик. 
Ғазначиликнинг ҳар бир ходими ўзи яшаётган ва фаолият кўрсатаётган 
ҳаққонийликни айнан унинг ўзи яратишини тушунади. Ғазначилик ҳар бир 
ходимнинг индивидуаллиги ва қадр-қимматини ҳурмат қилади. Ишга ҳалол 
муносабатда бўлиш, ўз куч ва қобилиятларидан тўлиқ фойдаланиш Ғазначилик 
ходимига маънавий қониқиш берибгина қолмай, балки унинг касб малакасини 
оширади ҳамда Ғазначилик ўз функцияларини самарали бажаришининг гарови 
ҳисобланади. 
Ғазначиликнинг самарали ишлаши бизларнинг ҳар биримиз учун шахсий 
касбий ўсишнинг ишончли кафолатидир. 
Биз – якдил фикрловчилар ва ўз касбининг усталари жамоасимиз. 
Биз бюджет жараёнининг бошқа қатнашчилари олдида ўз ишимиз учун 
жавоб берамиз. 
Биз бир-биримиз билан муносабатларда хушмуомалали, илтифотли, 
хайрихоҳ, самимий, очиқ кўнгиллимиз, бир-биримизга ёрдам берамиз ва бир-
биримиз устидан ғамхўрлик қиламиз. 
Комилликка доимий интилиш – ўз маданиятимизнинг асоси”
2
. 
Бу борада жуда мухим тадбирлар ва ишлар амалга оширилмоқда, қатор 
қарорлар қабул қилиниб, йўриқномалар ишлаб чиқилмоқда. Шу жумлада 
1. 
2
Ўзбекистон Республикаси молия вазирлиги ғазначилиги ходимининг кундалик 
қўлланмаси. Тошкент. 2009 
6

---

«Давлат бюджетининг ғазна ижроси тўғрисида» ги қонуни
3
Ғазначилик 
тизимини барча тамоилларини белгилаб тизим шаклланишига ва харакатини 
бошлашга асос солган, Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Давлат 
бюджетининг ғазна ижроси тизимини янада ривожлантириш чора-тадбирлари 
тўғрисида”ги Қарори
4
- Ғазначилик тизимининг барча таркибий қисмлари ва 
тулишини белгиган энг муҳим қарор бўлди, 
Вазирлар 
Маҳкамасининг