Moliya pdf

---

Mavzu:Hisob palatasi va uning moliyaviy 
nazoratni tashkil etishdagi o‘rni

Iqtisodiyotni modernizatsiyalash va tarkiblashtirish sharoitida mamlakat iqtisodiyoti va moliya 
tizimining samarali amal qilishining zaruriy sharti bo’lib moliyaviy nazoratxizmat qiladi. 
Moliyaviy nazorat ijtimoiy va xususiy takror ishlab chiqarish jarayonini 
uzluksiz 
rivojlanishi, 
ilmiy texnik taraqqiyotni tezlashuvi, iqtisodiyotning barcha sohalarida sifat ko’rsatkichlarini 
yaxshilanishini ta’minlashga yo’naltirilgandir.
Hozirgi kunda moliyaviy nazoratning asosiy maqsadi tekshirilayotgan obyektda mavjud 
bo’lgan haqiqiy holatni obyektiv o’rganish 
va 
boshqaruv
qarorlarini qabul qilish va ijro etishga salbiy ta’sir ko’rsatuvchi omillarni aniqlash yoki oldini 
olishdan iborat.
Moliyaviy nazorat jamiyat iqtisodiyotidagi iqtisodiy samaradorlikni rag’batlantirish, 
moddiy ,mehnat va moliyaviy resurslardan oqilona foydalanish, noishlab chiqarish 
xarajatlarini imkoniyat darajasida iqtisod qilinishi bilan dolzarb ahamiyatga ega.
“Moliyaviy nazorat” fanini o’qitishdan maqsad - kelgusida yuqori malakali iqtisodchi-
mutaxassislar bo’lib etishadigan talabalar uchun moliyaviy nazoratni 
tashkil etishning 
nazariy, 
huquqiy, tashkiliy asoslari haqida bilimlar berish, ularda davlatning hozirgi davrdagi 
moliyaviy nazoratni olib borish siyosatining asosiy yo’nalishlari bo’yicha ko’nikmalar hosil 
qilishdan iborat.

---

---


Davlat moliyaviy nazorati tizimida Hisob palatasi muhim o‘rin tutadi. Rossiya 
Federatsiyasi Hisob palatasi doimiy va mustaqil nazorat organidir. U 
Konstitutsiyaga muvofiq Federal Majlis tomonidan tuzilgan (101-modda). Hisob 
palatasini shakllantirish tartibi Konstitutsiya va 1995 yil 11 yanvardagi 4-FZ-sonli 
"Rossiya Federatsiyasi Hisob palatasi to'g'risida" Federal qonuni bilan 
belgilanadi va quyidagilardan iborat: Davlat Dumasi Hisob palatasi raisini 
tayinlaydi. Palata, Federatsiya Kengashi - uning o'rinbosari; auditorlarning yarmi 
Duma tomonidan, yarmi esa Federatsiya Kengashi tomonidan 
tayinlanadi. Hisob palatasi raisining vakolat muddati olti yil.

---

---


Hisob palatasining vazifalari federal qonun bilan belgilanadi. Bularga quyidagilar 
kiradi:
•
federal byudjetning daromadlari va xarajatlari va federal byudjetdan tashqari 
jamg'armalar byudjetlarining hajmi, tarkibi va maqsadi bo'yicha o'z vaqtida 
bajarilishi ustidan nazoratni tashkil etish va amalga oshirish;
•
davlat mablag'larini sarflash va federal mulkdan foydalanishning samaradorligi 
va maqsadga muvofiqligini aniqlash;
•
federal byudjet loyihalari va byudjetdan tashqari jamg'armalar byudjetlarining 
daromadlari va xarajatlari moddalarining asosliligini baholash;
•
federal byudjet xarajatlarini nazarda tutuvchi yoki byudjet va byudjetdan 
tashqari jamg'armalarning shakllanishi va ijrosiga ta'sir qiluvchi qonunlar va 
boshqa normativ-huquqiy hujjatlar loyihalarini moliyaviy ekspertizadan o'tkazish;
•
belgilangan byudjet ko'rsatkichlaridan aniqlangan chetlanishlarni tahlil qilish, 
ularni bartaraf etish va byudjet jarayonini takomillashtirish bo'yicha takliflar 
tayyorlash;

---

---

•
Markaziy bank, vakolatli banklar va boshqa moliya-kredit muassasalarida 
byudjet mablag‘larining harakatlanishining qonuniyligi va o‘z vaqtida amalga 
oshirilishi ustidan nazoratni amalga oshirish;
•
muntazam ravishda Federatsiya Kengashi va Davlat Dumasiga federal 
byudjetning ijrosi va olib borilayotgan nazorat choralari natijalari to'g'risida 
ma'lumot taqdim etish.

Hisob palatasi parlament tomonidan tuzilib, unga hisobdor bo‘lishiga 
qaramay, o‘ziga yuklangan vazifalarni hal etishda tashkiliy va funksional