Moliya yordamida ifodalanadigan pul munosabatlari


Download 3.44 Mb.
Sana28.10.2023
Hajmi3.44 Mb.
#1730714
Bog'liq
Moliya1

Moliya yordamida ifodalanadigan pul munosabatlari.

HBA-72 Abduvoxidova Iymona

Reja:

Moliya

Pul munosabatlari

Budjet tizimni


Moliya- pul munosabatlarining ajralmas qismi. Ularning giymati pul munosabatlarining iqtisodiyotdagi o'rni, iqtisodiy munosabatlar bilan belgilanadi. Moliya, birinchi navbatda,
taqsimlovchi kategoriya bo'lib, uning yordamida yalpi ichki mahsulot va milliy boylikni taqsimlash yoki qayta taqsimlash amalga oshiriladi. Moliyaning ana shunday sifati tufayli davlat va mahalliy o'zini o'zi boshqarish organlari pul mablag'lari shaklida
foydalaniladigan zarur moliyaviy resurslar bilan ta'minlanadi.
Igtisodiy jihatdan Moliya- bu davlat yoki mahalliy davlat hokimiyati organlarining o'z funktsiyalari va vazifalarini, shuningdek, davlat tomonidan berilgan vakolatlarni amalga oshirish va takror ishlab chiqarishni kengaytirish shartlarini ta'minlash uchun markazlashtirilgan va markazlashtirilmagan mablag'larni shakllantirish, taqsimlash va ulardan foydalanish bilan bog'lig igtisodiy munosabatlar., bu jarayonda yalpi ichki mahsulotni taqsimlash va gayta taqsimlash hamda jamiyat ehtiyojlarini gondirishni nazoratqilish.
Moddiy jihatdan moliya - bu jamiyat ehtiyojlarini moddiy jihatdan qondirish va ishlab chiqarishni rivojlantirish uchun foydalaniladigan davlat, davlat-hududiy va munitsipal tuzilmalar, korxonalar, muassasalar, tashkilotlarning pul mablag'lari. Nomlangan mablag'lar yig' indisi. Pul davlatning moliyaviy resurslarini ifodalaydi.
Moliyaviy munosabatlarning eng muhim farqlovchi xususiyati ularda davlatning majburiy ishtirokidir. Pul munosabatlarining barcha boshqa turlari moliyaviy munosabatlardan tashqariga chigadi va boshqa huquq sohalari bilan tartibga solinadi.
Masalan,korxona tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotni sotish moliya sohasiga kiritilmaydi, bu munosabatlar pul vositasida amalga oshirilsa ham, fuqarolik-huquqiy xususiyatga ega. Biroq, ob'ektlari korxonaning oldi-sotdi bitimi natijasida vujudga keladigan soliqlarni to'lash moliyaviy munosabatlarga kiradi.
Moliyaviy munosabatlar pul munosabatlaridan ekvivalentlik asosida ham farqlanadi. Pul harakati ko'p hollarda tovarlar, ishlar yoki xizmatlarning yaqinlashib kelayotgan harakati bilan birga keladi, ya'ni pul munosabatlari ekvivalent xususiyatga ega. Moliya hisob-kitoblarni yaratish uchun mo'ljallanmagan, ularning harakati kompensatsiya xarakteriga ega emas. Moliyaviy munosabatlarda, xususan, davlat qimmatli qog'ozlarini sotib olishda yuzaga keladigan kredit munosabatlari bundan mustasno.
Shunday qilib, moliya - bu pul munosabatlari bo'lib, uning ishtirokchilaridan biri majburiy ravishda davlatdir. Moliyaviy munosabatlarga fagat pul munosabatlari kiradi, ularning mavjudligi davlatning boshqaruv organi sifatida mavjudligi fakti bilan bog'liq.
Byudjet tizimi byudjet faoliyatining tashkiliy shaklidir. Mablag'larning markazlashtirilgan fondi ommaviy huquq toifasi bo'lib, normativ-huqugiy bazaga ega va faqat jamiyat manfaatlarini ifodalashga xizmat qiladi. Byudjet tizimi orqali mablag'larni taqsimlash orgali davlat davlat funktsiyalarini amalga oshirishni moliyalashtiradi.
Byudjet moliya tizimining qolgan qismlari bilan chambarchas bog'liq bo'lib, u orgali davlatning moliyaviy siyosati amalga oshiriladi. Byudjet tizimi shunday muhim element davlatning ijtimoiy-igtisodiy faoliyati.
Byudjet tizimiga kiritilgan mablag'lar jami
davlat moliyaviy suverenitetining kafolati bo'lib
xizmat giladi.
Moliya tizimining mustagil bo'g'ini budjetdan
tashqari jamg'armalar bo'lib, ular tegishli
byudjetdan ajratilgan, o'z daromad manbalariga
ega bo'lgan va qat'iy belgilangan ommaviy
tadbirlarni moddiy ta'minlashga mo'ljallangan
mablag'lar yig'indisidir.
Byudjetdan ajratilgan mablag'lar iqtisodiyotning ustuvor tarmoqlariga
qo'shimcha resurslarni jalb etish,
infratuzilmaning muammoli tarmoqlarini rivojlantirish, ijtimoiy dasturlarni amalga oshirish uchun qat'iy belgilangan maqsadni ko'zlaydi. Davlat organlarining alohida vakolatlari doimiy uzluksiz moliyalashtirishni talab qiladi, bu har doim ham byudjet tizimi orgali mablag'larni taqsimlash orqali amalga
oshirilmaydi.

-E’tiboringiz uchun Rahmat-


Download 3.44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling