Moliyaviy fishing hujumi

---

Buxoro davlat universiteti Axborot texnologiyalari fakulteti
Axborot texnologiyalari kafedrasining “Moliyaviy fishing hujumi” mavzusida 
tashkil etilgan ma’rifat soati 
BAYONNOMASI 
O’tkazilgan sana: 19-oktyabr 2022-yil. 
Tadbir tashkilotchisi: Kafedra o’qituvchilari Sayidova N.S., Atayeva G.I., 
Subxonqulov U.T.  
Qatnashuvchilar: “Axborot tizimlari va raqamli texnologiyalar” kafedrasi 
o’qituvchilari Murodova G.B., To’rayeva G.H., Bahronova D.M., Fayziyev M. 
hamda fakultet 1-1KIDT-20, 1-2KIDT-20 guruh talabalari.
Bugungi kunda global tarmoqda fishing hujumlari juda tarqalib ketmoqda. 
Shu sabab bilan talabalar o’rtasida Axborot tizimlari va raqamli texnologiyalar 
kafedrasi o’qituvchilari tomonidan “Moliyaviy fishing hujumi” mavzusida ma’rifat 
soati o’tqazildi. Talabalarga fishing tushunchasi haqida ma’lumot taqdim etildi.
Fishing tushunchasi. 
Fishing - bu firibgarlikning bir turi, uning maqsadi foydalanuvchining maxfiy 
ma’lumotlari - login va parollarga kirishdir. «Fishing» so’zi «baliq ovlash» degani 
va bu tushuncha global tarmoqda firibgarlar “qamog’iga” tushib qolgan fuqarolarni 
anglatadi. 
Shunday qilib, fishing asosan ijtimoiy muhandislik orqali maxfiy ma’lumotni 
baliq ovlashni anglatadi. 
Ko’pincha, kiberjinoyatchilar taniqli brendlar nomidan ommaviy elektron 
pochta xabarlarini, shuningdek, turli xil xizmatlar ichidagi shaxsiy xabarlarni, 
masalan, banklar nomidan yoki ijtimoiy tarmoqlar orqali yuborish orqali qimmatli 
ma’lumotlarni olishning oddiy, ammo samarali usullaridan foydalanadilar. 
Fishing - bu jabrlanuvchining harakatlarini nazorat qilish, uning soddaligi va 
beparvoligiga umid qilish tartibi. 
Fishing usullari. 
Telefon orqali fishing hozirgi kunda tobora ommalashib bormoqda. 
Muammoni hal qilish uchun bir kishi shoshilinch ravishda ko’rsatilgan raqamga 
qayta qo’ng’iroq qilishni so’rab, SMS-xabarni qabul qilishi mumkin. 

---

Bundan tashqari, tajribali fishing psixologi kerakli ma’lumotlarni, masalan, 
kredit kartaning pin-kodini va uning raqamini chiqarib olishi mumkin. Afsuski, har 
kuni ko’p odamlar bunday o’lja olishadi. 
Shuningdek, kiberjinoyatchilar ko’pincha maxfiy ma’lumotlarni siz tashrif 
buyurgan Internet saytlari yoki ijtimoiy tarmoqlar orqali olishadi. Qizig’i shundaki, 
hozirgi vaqtda ijtimoiy tarmoqlarda fishing samaradorligi taxminan 70% ni tashkil 
qilmoqda. 
Masalan, soxta havola, go’yoki onlayn-do’kon bo’lgan veb-saytga olib kelishi 
mumkin, bu erda siz muvaffaqiyatli sotib olish umidida shaxsiy kredit kartangiz 
ma’lumotlarini osongina kiritishingiz mumkin. 
Darhaqiqat, bunday firibgarliklar umuman boshqacha ko’rinishga ega bo’lishi 
mumkin, ammo fishinglarning maqsadi har doim bir xil - maxfiy ma’lumotlarni 
olish. 
Qanday qilib fishing hujumiga tushib qolmaslik kerak. 
Endi ba’zi brauzerlar foydalanuvchilarni ma’lum bir manbaga o’tishda yuzaga 
kelishi mumkin bo’lgan xavf haqida ogohlantiradi. Shuningdek, katta elektron 
pochta xizmatlari, shubhali xatlar paydo bo’lganda, mijozlarni potentsial xavfdan 
ogohlantiradi. 
O’zingizni fishingdan himoya qilish uchun siz faqat rasmiy saytlardan 
foydalanishingiz kerak, masalan, brauzer xatcho’plaridan yoki qidiruv tizimidan. 
Shuni unutmaslik kerakki, bank xodimlari hech qachon sizdan parolingizni 
so’ramaydilar. Bundan tashqari, banklar, aksincha, o’z mijozlarini shaxsiy 
ma’lumotlarni hech kimga o’tkazmaslikka undaydilar. 
 
Tadbir fotolavhalari

---