Moliyaviy vositachilarning asosiy funktsiyalari. Reja kirish

1.1-rasm Boshqaruv va Moliyaviy tahlil
Investitsion banklar – bu shunday firmalarki, ularning asosiy vazifasi xususiy kompaniyalar, hukumat va boshqa tashkilot -larga o‘z faoliyatini moliyalashtirish uchun zarur mablag‘larni jalb qilishda yordam berishdan iborat. Shu maqsadda investitsion banklar o‘z mijoz-larining qimmatli qog‘ozlari chiqarilishini tashkil etadilar. Bundan tashqari, ular ba’zida hatto firmalar qo‘shilishiga yoki bitta firma boshqasi tomonidan “yutib yuborilishi”ga ta’sir ko‘rsatadilar (imkoniyat yaratadilar).Investitsion banklar ko‘pincha anderrayting, yoki o‘zlari bozorda joylashtiradigan qimmatli qog‘ozlarga obuna bilan shug‘ullanadilar. Anderrayting mohiyatan emitent uchun o‘ziga xos sug‘urta hisoblanadi, chunki investitsion bank emitentning chiqarilgan qimmatli qog‘ozlarini kafolatli joylashtirish majburiyatini o‘z zimmasiga oladi. Agar qimmatli qog‘ozlar tashqi investor tomonidan sotib olinmasa, u holda investitsion bank shu qimmatli qog‘ozlarni emitentdan oldindan belgilangan narxda, ya’ni kafo-latlangan narxda sotib oladi.Ko‘p mamlakatlarda universal banklar Amerika investitsion banklari vazifalarini bajaradilar, ammo AQShda 1933 - yilda qabul qilingan Glass-Stigal qonuniga muvofiq tijorat banklariga ander-raytingga taalluqli bo‘lgan ko‘pgina faoliyat turlari bilan shug‘ullanish man etilgan. Biroq, so‘nggi yillarda AQShning bu banklariga bu kabi xizmatlar ko‘rsatishga ruxsat etildi.
Venchur kompaniyalariga kapital qo‘yuvchi firmalar investitsiya banklariga o‘xshash, lekin bitta farqi ularning mijozlari yirik korporatsiyalar emas, balki o‘z faoliyatini endi boshlagan firma-lardir. Bunday yosh kompaniyalarning boshqaruvchilari tajribasiz bo‘lib, ular nafaqat moliyaviy yordamga, balki biznesni olib borish borasida maslahatga ham muhtoj bo‘ladilar. Mazkur bo‘limda o‘rganiladigan firmalar aynan shunday xizmatlar ko‘rsatadilar.“Venchur kapitalistlari” (ya’ni “venchurli” kapital qo‘yilmalari bilan shug‘ullanadigan kompaniya yoki bank) yangi biznesga pul tikadi (qo‘yadi) va boshqaruv xodimlariga firmani “ommaga chiqishga tayyor” bo‘ladigan holatga ko‘tarishga, boshqacha qilib aytganda, o‘z aksiyalarini keng doiradagi investorlarga sotishni boshlashga yordam beradi. Bu darajaga ko‘tarilgach, “venchur kapitalisti”, odatda, kapitaldagi o‘z ulushini sotadi va yangi venchur kompaniyasi bilan shug‘ullanishni boshlaydi. Bu kabi firmalar, ko‘pincha, investitsiyalarni ishonchli (ishonch bo‘yicha) boshqaruvchi kompaniya deb ataladi. Ular maslahat beradilar va ko‘p hollarda o‘zaro va pensiya fondlarini hamda boshqa aktivlar birlashmalarini alohida shaxs, firma va davlat tashkilotlari manfaatlari yo‘lida boshqara dilar. Ular mustaqil firma bo‘lishi yoki boshqa kompaniya tarkibiga uning bo‘limi sifatida kirishlari, masalan, trast kompaniyasi bankning, sug‘urta kompa-niyasining yoki brokerlik firmasining bir bo‘lagi bo‘lishi mumkin.
Moliyaviy xizmatlarni ko‘rsatuvchi ko‘pgina firmalar, qo‘shimcha faoliyat sifatida xilma-xil moliyaviy axborotlarni yig‘ish va tarqatish bilan shug‘ullanishadi. Biroq, faoliyatning aynan ushbu sohasiga ixtisoslashgan kompaniyalar mavjud. Reyting agentliklari axborot xizmatlarini ko‘rsatuvchi eski kompaniyalardan hisoblanadi. Masalan, Moody's va Standard & Poor's reyting agentliklari qimmatbaho qog‘oz emitentlarining kredit reytingini, Best's firmasi esa sug‘urta sohasidagi kredit reytingini aniqlashga ixtisoslashgan. So‘nggi yillarda turli xizmatlar taklif etuvchi kompaniyalar doirasida moliyaviy ko‘rsatkichlar tahlilini o‘tkazish bo‘yicha (masalan, Bloomberg va Reuters) yoki turli xil o‘zaro fondlarning faoliyati natijalari to‘g‘risida statistik ma’lumotlar taqdim etish bo‘yicha (masalan, Upper, Momingstar va SEI) firma va bo‘limlar tobora ko‘p paydo bo‘lmoqda. O‘zbekistonda, jumladan, ko‘proq tijorat banklarining faoliyatini xarakterlaydigan ma’lumotlarni taqdim etuvchi bunday firmalardan biri “Axborreyting”dir. Moliyaviy vositalar - bu savdoga qo'yilishi mumkin bo'lgan aktivlar yoki ularni sotilishi mumkin bo'lgan kapital to'plami sifatida ko'rish mumkin. Moliyaviy vositalarning aksariyat turlari butun dunyo sarmoyadorlari tomonidan kapitalning samarali oqishini va o'tkazilishini ta'minlaydi. Ushbu aktivlar pul mablag'lari, naqd pulni etkazib berish yoki qabul qilish bo'yicha shartnoma huquqi yoki boshqa turdagi moliyaviy vositalar yoki tashkilotga egalik huquqining dalillari bo'lishi mumkin.
Asosiy mahsulot
Moliyaviy vosita - bu har qanday pul qiymatini o'z ichiga olgan huquqiy shartnomani ifodalovchi haqiqiy yoki virtual hujjat.
Moliyaviy vositalar ikki turga bo'linishi mumkin: kassa vositalari va lotin vositalari.
Moliyaviy vositalar, shuningdek, ularning qarzga asoslangan yoki kapitalga asoslanganligiga bog'liq bo'lgan aktivlar sinfiga qarab bo'linishi mumkin.
Valyuta vositalari moliyaviy vositalarning uchinchi, noyob turini o'z ichiga oladi.
Moliyaviy vosita Moliyaviy vositalarni tushunish Moliyaviy vositalar har qanday pul qiymatini o'z ichiga olgan huquqiy shartnomani ifodalovchi haqiqiy yoki virtual hujjatlar bo'lishi mumkin. Kapitalga asoslangan moliyaviy vositalar aktivga egalik huquqini anglatadi. Qarzga asoslangan moliyaviy vositalar investor tomonidan aktiv egasiga bergan qarzni anglatadi.
Valyuta vositalari moliyaviy vositalarning uchinchi, noyob turini o'z ichiga oladi. Har bir asbob turining turli xil kichik toifalari mavjud, masalan, imtiyozli aktsiya kapitali va oddiy aktsiya kapitali. Buxgalteriya hisobining xalqaro standartlari (IAS) moliyaviy vositalarni "bir tashkilotning moliyaviy aktivi va boshqa tashkilotning moliyaviy majburiyati yoki kapital vositasini keltirib chiqaradigan har qanday shartnoma" deb ta'riflaydi. Moliyaviy vositalarning turlari Moliyaviy vositalar ikki turga bo'linishi mumkin: kassa vositalari va lotin vositalari.
Naqd pul asboblari, Naqd pul vositalarining qiymatlari bozorlar tomonidan bevosita ta'sirlanadi va belgilanadi. Bu osonlikcha o'tkaziladigan qimmatli qog'ozlar bo'lishi mumkin. Naqd vositalar, shuningdek, qarz oluvchilar va qarz beruvchilar tomonidan kelishilgan depozitlar va kreditlar bo'lishi mumkin.
Hosil vositalar, Derivativ vositalarning qiymati va xususiyatlari transport vositasining asosiy tarkibiy qismlariga, masalan aktivlar, foiz stavkalari yoki indekslarga asoslangan. Masalan, aktsionerlik optsionlari shartnomasi lotin hisoblanadi, chunki u o'z qiymatini asosiy aktsiyalardan oladi. Variant aktsiyalarni belgilangan narxda va ma'lum bir sanaga qadar sotib olish yoki sotish huquqini beradi, lekin majburiyat emas. Qimmatbaho qog'ozlar narxi ko'tarilib va ​​tushganligi sababli, optsion qiymati ham bir xil foizga teng bo'lmasa ham, o'sib boradi. Birjadan tashqari (OTC) hosilalari yoki birjada sotiladigan lotinlari bo'lishi mumkin. OTC - bu rasmiy birjalarda ro'yxatga olinmagan qimmatli qog'ozlar narxlanadigan va sotiladigan bozor yoki jarayon. Moliyaviy vositalar aktivlari sinflarining turlari, Moliyaviy vositalar, shuningdek, ular qarzga asoslangan yoki o'z kapitaliga bog'liq bo'lgan aktivlar sinfiga qarab bo'linishi mumkin. Hosilaviy moliyaviy vositalar hosilalar deb ataladi. Ular bir necha turlarga bo'linadi. Derivativlar bozor iqtisodiyotida, ayniqsa globallashuv tendentsiyasi bilan mashhur. Ularning xususiyatlarini va ulardan foydalanish qoidalarini o'rganish muhimdir. Hosilaviy moliyaviy vositalarning xususiyatlari va turlari Ta'rifga ko'ra, lotin moliyaviy vosita - bu tomonlarning bitimini sotib olish-sotish yoki shartnomaning taraflari uchun ma'lum moliyaviy natijaga ega bo'lgan sotib olish-sotish yoki narxini o'zgartirish to'g'risidagi yozma kelishuv, ijobiy va salbiy. Hosil bo'lgan moliyaviy vositalar ma'lum xususiyatlarga ega: etuklik, mahsuldorlik va moliyaviy ta'sir vositasidan foydalanish qobiliyati. Shoshilinch operatsiya momentining uzoqligidadir.
Derivativ ko'rsatkichlar quyidagicha: operatsiyalar natijalari bo'yicha moliyaviy natijaning qiymati bazaviy aktivning o'zgarishiga yoki asosiy parametr hajmiga bog'liq. Fyuchers operatsiyalaridan olingan daromad - bu shartnomaning hisob-kitob qiymati va aktivning spot bozoridagi joriy qiymati o'rtasidagi farq. Moliyaviy ta’sir kuchining samarasi - bu asosiy bozor aktivlari bozoriga qaraganda kamroq sarmoyalar bilan foyda olish imkoniyati. Derivativ tovar, qimmatli qog'ozlar, foiz stavkasi yoki valyutaga asoslangan. Hosilaviy moliyaviy vositalarga quyidagilar kiradi: fyucherslar; oldinga; variantlar; svoplar. Optsionlar va fyucherslar birja savdolarida hosilalar, forvardlar va svoplar birjadan tashqari savdo hisoblanadi.
Fyuchers - bu maxsus birja shartnomasi bo'lib, unga ko'ra egasi kelajakda tovarni sotishi yoki sotib olishi kerak. Shu bilan birga, tovarlarning turi, uning miqdori va o'ziga xos narxi shartnomada ko'rsatilgan. Aktivni bozor narxida tezda sotish uchun etkazib berish shartlari, masalan, vaqt va joy, har bir asosiy aktiv uchun alohida belgilanadi. Shuning uchun ikkilamchi bozor ishtirokchilari tez va osonlik bilan xaridorlarni ham, sotuvchilarni ham topadilar.
Bitim ishtirokchilaridan birining rad etishini olmaslik uchun, ulardan garov olish ko'zda tutilgan. Bunday vositaning maqsadi xavfni minimallashtirish va foydani birlashtirishdir. Fyuchers ham etkazib berish kafolati bo'lib xizmat qiladi. Ushbu hosilalar ko'pincha real tovarlarni etkazib berish majburiyatisiz bo'ladi.
Forvard - bu kelajakdagi asosiy aktivlardan birini ma'lum qiymatga sotish va sotib olish to'g'risidagi bitim. U peshtaxtada sotiladi va kelishib olish mumkin. Shuni ta'kidlash kerakki, fyucherslardan farqli o'laroq, ekspeditsiya paytida aktivga nisbatan hech qanday standartlar qo'llanilmaydi.
Bu lotin moliyaviy vositalarning eng sodda usuli. U bajarish majburiyati, barcha tomonlar uchun javobgarlikning aniq ta'rifi bilan ajralib turadi. Forvard operatsiyalari aniq standartlarga mos kelmagan. Variant - bu xaridorga ma'lum bir vaqt ichida ma'lum bir narxda ma'lum bir asosiy aktivni sotib olish yoki sotish majburiyatini emas, balki faqat huquqni beradigan shartnoma. Sotuvchi uchun premium taqdim etiladi. Variantni tuzish uchun siz ba'zi shartlarni bilishingiz kerak: qo'ng'iroq optsiyasi - sotib olish huquqi; yozilgan - sotuvchi; espiratsiya - sotilgan sana; ish tashlash narxi - aktivning qiymati. Almashtirish
Svop - majburiyatlar vaqti-vaqti bilan paydo bo'ladigan to'lovlarni almashtirish shartnomasi, aniqrog'i forvard shartnomalari to'plami. Aslida, bu ochiq savdo-sotiqni tun bo'yi o'tkazish. Svoplar natijasi hisoblangan yoki hisobdan chiqarilgan komissiya hisoblanadi. Bunday bitimlar o'rta va uzoq muddatli operatsiyalarda mashhurdir. Almashinuvlar kun davomida olinmaydi. Ish kunlari, kechaning birinchi soatlarida barcha ochiq operatsiyalar hisoblab chiqiladi. Bu ularni yopish va qayta ochish orqali sodir bo'ladi. Keyin almashtirish amaldagi qayta moliyalash stavkasi bo'yicha olinadi. Minimal foiz dollar va evro kabi kombinatsiyalar uchun beriladi. Foizlarni almashtirish har kuni olinadi.
Hosil bo'lgan moliyaviy vositalardan foydalanish Hosil bo'lgan moliyaviy vositalar quyidagi strategiyalarga muvofiq qo'llaniladi: spekülasyon;n himoya qilish; hakamlik sudi.
Spekulyatsiya vositaning bozor narxidagi farqdan iborat bo'lgan mukofot puli olish bo'yicha bitimni anglatadi. Ushbu strategiyaning ishtirokchilari spekülatörlerdir. Ular bozor likvidligining muhim kafilidir va bitim tavakkalchiligini o'z zimmasiga olishga tayyor.Derivativlar bozori muhiti spekulyatsiya uchun odatiy holdir, chunki bunday sharoitda leverage mexanizmi tomonidan taqdim etiladigan ko'plab imkoniyatlar mavjud. Derivativlar birjasi bozorida o'z mavqeini ochish marja yoki mukofot puli bilan amalga oshiriladi. Derivativlar o'yinchilarga, masalan, investorga qaraganda ko'proq miqdorda o'ynash imkoniyatini beradi. Agar rentabellik - risk nisbatlarini baholasak, shuni ta'kidlash kerak: xavfning o'sishi potentsial foydaning o'sishiga mutanosibdir. Qimmatli qog'ozlar bozori teskari yo'nalishda harakat qilishni boshlaganda, chayqovchi katta yo'qotishlarga olib kelishi mumkin.