Monopolistik faoliyatni amalga oshirish oqibatlari. Monopolistik faoliyatni amalga oshirishni taqiqlash

Monopolistik faoliyat- bu xo‘jalik yurituvchi subyektlarning monopoliyaga qarshi qonun hujjatlariga zid bo‘lgan va raqobatning oldini olishga, cheklashga yoki bartaraf etishga qaratilgan harakatlari (harakatsizligi).
Ushbu ta'rif tovar va moliya bozorlari uchun keng tarqalgan.
Har qanday huquqbuzarlikning g'ayriqonuniyligi ob'ektiv huquq normalarining va boshqalarning sub'ektiv huquqlarining buzilishidadir. Monopolistik faoliyat doirasiga kiruvchi harakatlar, agar ular monopoliyaga qarshi qonun normalarida belgilangan ko‘rsatmalar yoki taqiqlarni buzsa, noqonuniy hisoblanadi. Agar shaxs monopoliyaga qarshi qonun hujjatlari normasida o‘ziga yuklangan majburiyatni ixtiyoriy ravishda bajarmasa, harakat qilmaslik huquqbuzarlik hisoblanadi.
Monopolistik faoliyat ham shaxsiy, ham davlat huquq va manfaatlarini buzadi. Birinchi navbatda, bu huquqbuzarlik jismoniy shaxslarning subyektiv huquqlari – iste’molchilar va tadbirkorlarning tovar va moliya bozoridagi huquqlariga putur yetkazadi.
Monopoliyaga qarshi qonunlar bilan taqiqlangan individual monopolistik amaliyotlarni kvalifikatsiya qilishda ba'zan yo'qotishlarni aniqlash qiyin bo'lishi mumkin. Shu munosabat bilan monopolistik faoliyatning umumiy ta'rifida ushbu huquqbuzarlik natijasida yo'qotishlar ko'rsatilmagan. Monopolistik faoliyatni yo'lga qo'yish va uni taqiqlash uchun aniq tadbirkorlar va iste'molchilar uchun zarar mavjudligini aniq belgilash shart emas.Shu bilan birga, huquqbuzarga nisbatan kompensatsiya to'lash tarzidagi fuqarolik ta'sirini qo'llash uchun. sabab-oqibat majburiy hisoblanadi. Huquqbuzarlikning ushbu unsurlari monopolistik faoliyat uchun jinoiy javobgarlik choralarini o'ta og'irlashtiruvchi holatlarda qo'llashda ham muhim ahamiyatga ega.
Ushbu huquqbuzarlikning sub'ektlari (huquqbuzarlar) tadbirkorlar - xo'jalik yurituvchi sub'ektlar va moliya tashkilotlari, shuningdek, bir guruh shaxslardir.
Tadbirkorlik subyektlarining monopolistik faoliyati turlari:

• 
  tadbirkorlik sub'ektining bozordagi ustun mavqeini suiiste'mol qilish ko'rinishidagi individual xatti-harakatlari;
  
• 
  xo'jalik yurituvchi sub'ektlarning raqobatni cheklovchi shartnomalari (kelishilgan harakatlari).