M/s impulsli fotonni chiqarsa, uning energiyasi (J) qanchaga kamayadi?
Download 1.92 Mb.
|
diagnostik test
112.o’lchamlari jism yasalgan . Fizik olim harakatdagi jismning sirt yuzasini o’lchaganda 10,8 natija olgan uning tezligini toping?
A)1,8 B) 2,4 C) 2,8 D) 1,4 113. .Po‘lat to‘sinning massasi 0.2 t, uzunligi 6 m ga teng. U devorga gorizontal o‘rnatilsa, devorga ta’sir qiluvchi kuch momentini (N・m) toping A)2000 B)12000 C)6000 D)8000 114. Rasmda tasvirlangan gidravlik pressning A va B porshenlari vaznsiz bo‘lib, ular o‘zlarining ustiga qo‘yilgan yuklar sababli muvozanatda turibdi. Agar yuklarning o‘rni almashtirilsa, porshenlarning sathlari orasidagi farq qancha (cm) bo‘lib qoladi? Bunda h=3,6 cm A)8 B)12 C)7.2 D)4 115.Jism ma’lum balandlikdan gorizontga nisbatan burchak ostida otildi harakatning qaysi paytida normal tezlanish maksimal qiymatga erishadi. A)otilish paytida B)yerga urilish paytida C)trayektoriyaning yuqori nuqtasiga chiqqan paytida D)harakat davomida o’zgarmaydi 116.rasmdagi U-simon tutash idishga zichligi 4g/ bo’lgan X suyuqlik quyilgan. Idishning keng tomoniga suv quyib to’ldirilsa kichik tirsakda X suyuqlik necha sm ko’tariladi? A)2 B)4 C)6 D)10 E)18 117.rasmda o’lchamlari keltirilgan yassi kondensator elektr sig’imini toping? 118.Grafikda tasvirlangan chiziqlarning qaysi biri yasssi kondensator elektr sig’imini kuchlanishga bog’lanishini ifodalaydi? 119.20 m/s o’zgarmas tezlik bilan ko’tarilayotgan havo sharidan 1-tosh tashlangan paytda, 40 m/s tezlik bilan yerdan 2- tosh yuqoriga otildi. Ular 4 s dan so’ng uchrashgan bo’lsa tosh tashlangan paytda havo shari yerdan qancha balandlikda bo’lgan (m) ? ulardan qaysi biri yerga oldin tushadi? . A)80 m 1- tosh B)80 m 2-tosh C)60 m teng tushadi D)TJY 120. Rasmda ko’rsatilgan bola va ko’zgu teng modullari tezliklar bilan qarama-qarshi yo’nalishlarda harakatlanmoqda. Bunga asosan, bola tasvirining yerga nisbatan tezligini aniqlang. –3V⃗⃗ B) –2V⃗⃗ C) –V⃗⃗ D) 2V⃗⃗ E) 3V⃗⃗ 121. K nuqtadan I va II yassi ko’zgularga qarayotgan bir kuzatuvchi X, Y, Z shaffof bo’lmagan nuqtaviy jismlardan qaysilarining tasvirini har ikki ko’zgu orqali ko’ra oladi? A) faqat X B) faqat Y C) faqat Z D) X va Y E) X va Z 122. Shaffof bo’lmagan K, L, M nuqtaviy jismlar yassi ko’zgu oldida rasmda ko’rsatilgandek joylashtirilgan. Bunga asosan, G nuqtadan ko’zguga qarayotgan bir kuzatuvchi K, L, M jismlardan qaysilarining tasvirini ko’rolmaydi? A) faqat K B) faqat L C) faqat M D) K va L E) K va M 123. Bir bola rasmda ko’rsatilgandek yerga nisbatan 2V⃗⃗ tezlik bilan yassi ko’zguga tomon harakatlanarkan, yassi ko’zgu yerga nisbatan V⃗⃗ tezlik bilan boladan uzoqlashmoqda. Bunga asosan, tasvirning bolaga nisbatan tezligi qanday? A) nol B) –2V⃗⃗ C) –V D) V⃗⃗ E) 2V⃗⃗ 124. Teng yelkali tarozining pallalarida 1-rasmdagidek jismlar joylashtirilganda tarozi toshi 5-bo’limga keltirilib muvozanat o’rnatildi. Tarozining pallalarida 2-rasmdagidek jismlar joylashtirilganda esa tarozi toshi 4-bo’limga keltirilib muvozanat o’rnatildi. Tarozi toshining bir bo’limga surilishi 1 gramga teng kelsa, X jismning massasi necha gram? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 7 125. Toshish darajasigacha suyuqlik bilan to’ldirilgan K va L idishlarga ikkita bir xil temir sharcha tashlandi. K idishdan 10 g, L idishdan esa 20 g massali suyuqlik toshdi. Sharchalarning ikkisi ham idish tubiga cho’kkan bo’lsa, K va L idishlardagi suyuqliklarning zichliklarining nisbati dK/dL nimaga teng? 1/2 B) 2/3 C) 1 D) 3/2 E) 2 126. Teng yelkali tarozining pallalariga 1-rasmdagidek jismlar joylashtirilganda tarozi toshi 8-bo’limga keltirilib muvozanat o’rnatildi. Tarozining pallalariga 2-rasmdagidek jismlar joylashtirilganda tarozi toshi 3-bo’limga keltirilib muvozanat o’rnatildi. Bunga asosan, X va Y jismlarning massalarining nisbati mX/mY nimaga teng? 1/3 B) 2/3 C) 3/2 D) 2 E) 3 127. Teng yelkali tarozining pallalariga X va Y jismlar joylashtirildi va tarozi toshi 3-bo’limga keltirilib gorizontal muvozanat o’rnatildi. Chap yelkadagi X jismlarning biri olinib, o’ng pallaga qo’yilganda tarozining muvozanati buzilmasiligi uchun tarozi toshi 7-bo’limga keltirildi. Tarozi toshining massasi 4 gram bo’lsa, X jismning massasi necha gram? 0,4 B) 0,8 C) 1,2 D) 1,6 E) 2,0 128. Teng yelkali tarozining pallalarida 1-rasmdagidek jismlar joylashtirilganda tarozi toshi chap tomonda 4-bo’limga keltirilib gorizontal muvozanat o’rnatildi. O’ng palladan bitta X jism olinganda tarozi toshi 4-bo’limdan 1-bo’limga keltirilib takror gorizontal muvozanat o’rnatildi. Bunga asosan, 2-rasmdagi tarozi gorizontal muvozanatda qolishi uchun tarozi toshi qaysi tomonda va nechanchi bo’limga keltirilishi kerak? A) Chap tomonda 8-bo’limga B) Chap tomonda 5-bo’limga C) O’ng tomonda 8-bo’limga D) O’ng tomonda 5-bo’limga E) O’ng tomonda 2-bo’limga 129. Teng yelkali tarozining chap pallasiga mX massali 3 ta X jism, o’ng pallasiga 2 ta mY massali Y jism va 1 ta mZ massali Z jism joylashtirlib rasmdagidek muvozanat o’rnatildi. Bunga asosan, mX/mY nisbat quyidagilardan qaysi biriga teng bo’lishi mumkin emas? 2/3 B) 3/4 C) 1 D) 4/3 E) 3/2 130. Asoslarining radiuslari mos ravishda r, 2r balandliklari 2h, h bo’lgan X va Y silindirlarning massalari teng. Bunga asosan, bu silindirlarning zichliklari nisbati dX/dY nimaga teng? A)1/2 B) 1 C) 4/3 D) 2 E) 5/2 131. Toshish saviyasigacha suv bilan to’ldirilgan idishga zichligi suvning zichligidan katta bo’lgan X jism tushirilganda idishdan m1 gram suv toshdi va idishning massasi m2 gram ga ortdi. Bunga asosan, X jismning zichligini aniqlovchi munosabat qanday? (dsuv = 1 g/cm3) A) 132. Bir xil g’ishtlardan biri 1-rasmda ko’rsatilgandek joylashtirilganda, uning Yerga bosimi P bo’ldi. Bunga asosan, 2-rasmda tasvirlangandek joylashtirilgan g’ishtlarning Yerga bosimi necha P ga teng? 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 133. 1-rasmda tasvirlangan qattiq bir jismning gorizontal tekislikka bosimi P, bosim kuchi esa F ga teng. Bu jism 2-rasmda ko’rsatilgandek joylashtirilsa, gorizontal tekislikka bosimi va bosim kuchi nima teng bo’ladi? Bosim Bosim kuchi . A) P/2 F B) P F C) P 2F D) 2P F E) 2P 2F 134. Bir xil X va Y jismlar rasmda ko’rsatilgandek joylashtirilganda X jismning Y jismga ta’sir etgan bosimi P1, Y jismning gorizontal tekislikka bosimi P2 bo’ldi. Bunga asosan, P1/P2 nisbat nimaga teng? 1/3 B) 1/2 C) 2/3 D) 1 E) 2 135. Bir xil X, Y, Z jismlar rasmda ko’rsatilgandek muvozanatda. Jismlarning o’zlari turgan sirtlarga berayotgan bosimlari mos ravishda PX, PY, PZ ga teng. Bunga asosan, PX, PY, PZ orasidagi munosabat qanday? A) PX> PY> PZ B) PY> PX> PZ C) PY> PZ> PX D) PZ> PX> PY E) PZ> PY> PX 136. Rasmda ko’rsatilgan kvadrat prizmaning yerga bosimi P ga teng. P ning qiymatini hisoblash uchun g erkin tushish tezlanishi bilan birgalikda quyidagilardan qaysilari berilishi kerak va yetarlidir? h: prizmaning balandligi, a: prizmaning asosidagi qirraning uzunligi, d: prizmaning zichligi. A) faqat d B) h va a C) h va d D) a va d E) h, a va d 137. Vaznsiz, ishqalanishsiz harakatlana oladigan porshenlar X, Y, Z jismlar bilan rasmda ko’rsatilgandek muvozanatda Bunga asosan, X, Y, Z jismlarning massalari mX, mY, mZ orasidagi munosabat qanday? A) mX=mY=mZ B) mX>mY>mZ C) mX>mZ>mY D) mY> mZ> mX E) mZ> mX> mY 138. Rasmda ko’rsatilgan idishdagi suyuqlikning idish tubiga bosimi P, idishning yerga ta’sir etuvchi bosim kuchi esa F ga teng. Idish to’nkarib qo’yilgansa, P va F ning qiymati haqida nima deyish mumkin? P F . A) ortadi ortadi B) kamayadi ortadi C) ortadi kamayadi D) ortadi o’zgarmaydi E) kamayadi o’zgarmaydi 139. Vaznsiz va ishqalanishsiz harakatlana oladigan porshenlar X va Y jismlar yordamida 1-rasm, 2-rasm va 3-rasmda ko’rsatilgandek muvozanatda. Bunga asosan, 3-rasmda ko’rsatilgan porshenlar orasidagi vertikal masofa h1 necha h ga teng? 2 B) 2,5 C) 3 D) 3,5 E) 4 140.X jism suyuqliklar solingan idishlarga tushirilganda, idishlardagi suyuqliklar balandliklari h bo’lib muvozanatda qolmoqda. Bunga asosan, K, L, M nuqtalardagi suyuqlikning bosimlari PK, PL, PM orasidagi munosabat qanday? A) PK= PL= PM B) PK= PL> PM C) PL> PK> PM D) PM> PK> PL E) PM> PL> PK 141.. Rasmda ko’rsatilgan idishda ishqalanishsiz harakatlana oladigan porshenni M nuqtada muvozanatda tutib turgan kuchning qiymati F, K nuqtadagi suvning bosimi P. Porshen M nuqtadan N nuqtaga keltirilsa, F va P qanday o’zgaradi? (Idish yetarlicha katta.) F P . A) ortadi ortadi B) kamayadi ortadi C) kamayadi kamayadi D) ortadi kamayadi E) o’zgarmaydi ortadi 142. Rasmda ko’rsatilgan U–simon idishdagi bir-biri bilan aralashmaydigan K, L va M suyuqliklar muvozanatda. K va L suyuqliklarning zichliklari mos ravishda 6d, 4d, M niki esa dM ga teng. Bunga asosan, dM necha d ga teng? 1 B) 3/2 C) 2 D) 5/2 E) 3 143.Teng massali X, Y, Z jismlarning suyuqlik ichidagi muvozanat holatlari berilgan. Bunga asosan, jismlarning hajmlari VX, VY, VZ orasidagi munosabat qanday? A) VX> VY> VZ B) VX> VZ> VY C) VY> VZ> VX D) VZ> VX> VY E) VX= VY= VZ 144.Og’irligi P bo’lgan teng bo’laklarga bo’lingan bir jism d zichlikli suyuqlik ichida 1-rasmda tasvirlangandek muvozanatda qolmoqda. Jism 2d zichlikli suyuqlik ichida 2-rasmda tasvirlangandek muvozanatda qolishi uchun jismga ta’sir etishi kerak bo’lgan F kuchning moduli necha P bo’lishi kerak? 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 145. Uchta birlik kublardan hosil qilingan K jism suyuqlikda 1-rasmda ko’rsatilgandek muvozanatda. K jismning ustiga 1 birlik L jism joylashtirilganda 2-rasmda ko’rsatilgandek muvozanat o’rnatilmoqda. Bunga asosan, K jism zichliginining L jismning zichligiga nisbati dK/dL nimaga teng? 1/6 B) 1/3 C) 1/2 D) 1 E) 2 146. Bir-biriga yopishtirilmagan K, L, M kublar bir suyuqlik ichida rasmda ko’rsatilgandek muvozanatda qolmoqda. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari to’g’ri bo’lishi mumkin? I. K ning zichligi, suyuqliknikidan katta. II. L ning zichligi, suyuqliknikidan kichik. III. M ning zichligi, suyuqliknikidan katta. A) faqat I B) faqat II C) I va II D) I va III E) I, II va III 147. Rasmda ko’rsatilgan erigandan hajmi kamayadigan X qattiq jism va X suyuqlik termodinamik muvozanatda bo’lib, idishdagi suyuqlik sathining balandligi h ga teng. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari bajarilsa, h balandlik kamayishi mumkin? I. idish isitilsa, II. atmosfera bosimi ortsa, III. atmosfera bosimi kamaysa. A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I yoki II E) I yoki III 148. Rasmdagi yassi kondensator plastinkalarida yig’ilgan zaryad q, kondensatorning sig’imi C va K-L nuqtalar orasidagi kuchlanish V ga teng. Bunga asosan, kondensator plastinkalari orasidagi d masofa orttirilsa, q, C, V qanday o’zgaradi? A) q, V o’zgarmaydi, C ortadi. B) q, V o’zgarmaydi, C kamayadi. C) C kamayadi, q o’zgarmaydi, V ortadi. D) C kamayadi, q, V ortadi. E) V, C kamayadi, q o’zgarmaydi. 149.Sahifa tekisligidagi cheksiz uzun, sirtlari izolyatsiyalangan X, Y to’g’ri o’tkazgichlardan iX, iY tok kuchlari o’tmoqda. Bunga asosan, qaysi sohalarda magnit maydon induksiyasi nolga teng bo’lishi mumkin? A) I va II B) I va III C) II va III D) I va IV E) III va IV 150. Bir tekislikda joylashgan rasmdagi X va Y to’g’ri o’tkazgichlardan mos ravishda 2 A va 4 A tok kuchi o’tmoqda. O’tkazgichlarning K va L nuqtalarida hosil qilgan natijaviy magnit induksiyalarining moduli BK va BL ga teng. Bunga asosan, BK/BL nisbat nimaga teng? (Nuqtalar orasidagi masofalar teng.) 2/3 B) 3/4 C) 4/5 D) 5/4 E) 3/2 151. Sahifa tekisligiga tik joylashtirilgan to’g’ri o’tkazgichlardan iX, iY tok kuchlari qarama-qarshi yo’nalishlarda o’tayotganda K nuqtadagi natijaviy magnit induksiya nolga teng bo’ldi. Bunga asosan, shu toklar shu o’tkazgichlardan bir xil yo’nalishda o’tsa, qaysi nuqtadagi natijaviy magnit induksiyasi nolga teng bo’ladi? L B) M C) N D) P E) R 152. Sahifa tekisligidagi X to’g’ri o’tkazgichdan 2i, sahifa tekisligiga tik joylashgan Y to’g’ri o’tkazgichdan esa sahifadan chiquvchi i tok kuchi o’tmoqda. Y o’tkazgichning O nuqtada hosil qilgan magnit induksiyasining moduli B bo’lsa, O nuqtadagi natijaviy magnit maydon induksiyasi necha B ga teng? 1 B) √2 C) 2 D) √3 E) 3 153. Sahifa tekisligidagi X, Y, Z to’g’ri o’tkazgichlardan mos ravishda i, i, 2i tok kuchlari o’tmoqda. Y o’tkazgichning K nuqtada hosil qilgan magnit maydon induksiyasi B⃗⃗ ga teng. Bunga asosan, K nuqtadagi natijaviy magnit maydon induksiyasini aniqlang. –B⃗⃗ /2 B) B⃗⃗ /2 C) –B⃗⃗ D) B⃗⃗ E) 2B⃗⃗ 154. Teng bo’lakli P og’irlikli jism d zichlikli suyuqlik ichida 1-rasm va 2-rasmda ko’rsatilgandek muvozanatda. TEST MUALLIFI MUHAMMADJONOV ABRORJON S1 va S2 iplardagi taranglik kuchlari teng va T bo’lsa, P/T nisbat nimaga teng? 4/3 B) 3/2 C) 2 D) 5/2 E) 3 155. O nuqtasidan osilgan vaznsiz teng bo’lakli sterjenga K va L jismlar osilganda, sterjen gorizontal muvozanatda qolmoqda. L jismning hajmi 10 cm3, zichligi 4 g/cm3 bo’lsa, K jismning massasi necha gram? (dsuv = 1 g/cm3) 25 B) 30 C) 40 D) 45 E) 50 156. Hajmlari VX, VY, zichliklari dX, dY bo’lgan teng massali X va Y jismlar ustma-ust qo’yilib ikki farqli holatda K suyuqlikka tushirilganda 1-rasm va 2-rasmda ko’rsatilgandek muvozanatda qolmoqda va suyuqlik balandliklari h1, h2 bo’lmoqda. Bunga asosan, quyidagi munosabatlardan qaysilari to’g’ri? I. VX> VY II. dX> dY III. h1= h2 A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I va III E) II va III 157. Qattiq bir jism, dK zichlikli K suyuqlikka tushirilganda hajmining 1/2 qismi, dL zichlikli L suyuqlikka tushirilganda hajmining 1/3 qismi suyuqlikdan chiqib turgan holatda suzadi. Bunga asosan, dK/dL nisbat nimaga teng? A) 2/3 B) 3/4 C) 4/3 D) 3/2 E) 2 158. Issiqlik o’tkazuvchanlik koeffitsiyenti 0,5 W/(m∙°C) bo’lgan rasmda ko’rsatilgan devorning sirtining yuzi 10 m2 ga teng. Qalinligi 20 cm bo’lgan bu devorning bir sirtidagi harorat 10 °C, ikkinchi sirtidagi harorat 20 °C dir. Bunga asosan, 10 s da devorning issiq tomonidan sovuq tomoniga o’tuvchi issiqlik miqdori necha cal ga teng? (1 J = 0,25 cal deb olinsin.) 625 B) 950 C) 1500 D) 1750 E) 2500 159.Teng bo’laklarga bo’lingan, bir jinsli sterjen massalari mos ravishda mX, mY, mZ bo’lgan X, Y, Z jismlar yordamida 1-rasm va 2-rasm tasvirlangandek muvozanatda. Bunga asosan, mX/mZ nisbat nimaga teng? 1/2 B) 1 C) 3/2 D) 2 E) 3 160. Vaznsiz, teng bo’laklarga bo’lingan sterjen bir xil X kublar va bir xil Y sharlar yordamida rasmda ko’rsatilgandek gorizontal muvozanatga keltirilgan. Bunga asosan, X va Y jismlarning og’irliklari quyidagilardan qaysi biri bo’lishi mumkin? X ning og’irligi (N) Y ning og’irligi (N) A) 5 , 5 B) 5 , 10 C) 15 , 30 D) 20 , 30 E) 50 , 25 161. Teng bo’laklarga bo’lingan bir jinsli sterjen rasmda ko’rsatilgandek gorizontal muvozanatda turibdi. Bunga asosan, quyidagilardan qaysi biri noto’g’ri? A) Sterjenning og’irligi 2G ga teng. B) T1= 3G. C) T2= G. D) Sterjenning har ikki uchidan bittadan bo’lak kesib olinsa, muvozanat buzilmaydi. E) Sterjen o’rtasidagi nuqtadan osilganda, G og’irlikdagi yuksiz muvozanat saqlanishiga erishishilardi. 162. P og’irlikli, teng bo’lakli bir jinsli sterjen rasmda ko’rsatilgan ishqalanishsiz sistemada muvozanatda turibdi. Bunga asosan, P ning qiymati necha N ga teng? (sin37° = 0,6 va sin53° = 0,8) 10 B) 12 C) 16 D) 18 E) 20 163. Vaznsiz, teng bo’laklarga bo’lingan KL sterjen P og’irlikli blok, 3P og’irlikli jism va F kuch yordamida rasmda ko’rsatilgandek muvozanatda turibdi. Bunga asosan, F kuchning qiymati necha P ga teng? 1/2 B) 2/3 C) 1 D) 3/2 E) 2 164.Vaznsiz, teng bo’laklarga bo’lingan sterjen P og’irlikli jismlar va modullari F ga teng bo’lgan kuchlar yordamida rasmda ko’rsatilgandek muvozanatda turibdi. Bunga asosan, F kuchning moduli necha P ga teng? 1 B) 3 C) 5 D) 6 E) 8 165.Og’irligi P bo’lgan teng bo’laklarga bo’lingan bir jinsli sterjenga 2P va 4P og’irlikli jismlar rasmda ko’rsatilgandek osililib, gorizontal muvozanat o’rnatildi. Bunga asosan, ipda hosil bo’lgan T taranglik kuchi necha P ga teng? A) 1 B) 3/2 C) 2 D) 3 E) 6 166. Teng bo’laklarga bo’lingan bir sterjen bir ip yordamida rasmda ko’rsatilgandek muvozanatda bo’lganida tayanch reaksiya kuchi N, ipning taranglik kuchi T ga teng. X koptokcha strelka yo’nalishida harakat boshlasa, N va T haqida nima deyish mumkin? N T . A) o’zgarmaydi o’zgarmaydi B) o’zgarmaydi kamayadi C) ortadi ortadi D) ortadi o’zgarmaydi E) kamayadi ortadi 167. Teng bo’lakli, bir jinsli sterjen O nuqta atrofida erkin aylana oladi. Sterjen rasmda ko’rsatilgan holatda muvozanatda bo’lganda ipdagi taranglik kuchi T = 30 N bo’lmoqda. Bunga asosan, sterjenning og’irligi necha N ga teng? (sin53° = 0,8; cos53° = 0,6) A) 20 B) 30 C) 40 D) 50 E) 60 168.Teng bo’laklarga bo’lingan bir jinsli sterjen bilan X, Y sharlar rasmda ko’rsatilgandek muvozanatda ekan, iplarda hosil bo’lgan taranglik kuchlari T1 va T2 ga teng. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari shubhasiz to’g’ri? I. T2> T1. II. X sharcha rasmda ko’rsatilgan yo’nalishda harakatlansa, T1 kamayadi. III. Y sharcha rasmda ko’rsatilgan yo’nalishda harakatlansa, T2 ortadi. A) faqat II B) faqat III C) I va II D) II va III E) I, II va III 169. Massalari m, 3m va 4m bo’lgan zarrachalar xy koordinatalar tekisligida rasmda ko’rsatilgandek joylashtirilgan A) (2, 2) B) (2, 3) C) (3, 2) D) (4, 2) E) (4, 3) 170. Ishqalanishsiz qiya tekislikda m va 2m massali jismlarni muvozanatda saqlab tura oladigan eng kichik kuch rasmda ko’rsatilgandek F = 2mg ga teng. Erkin tushish tezlanishi g bo’lsa, qiya tekislikning uzunligi necha h ga teng? 7/4 B) 5/3 C) 3/2 D) 1 E) 2/3 171. Nuqtaviy yorug’lik manbayi va yassi ko’zgu rasmda ko’rsatilgandek joylashtirilgan. Bunga asosan, ko’zgudan qaytgan nurlar qaysi nuqtalar orasini yoritmaydi? A) K – L B) L – N C) L – P D) L – R E) N – P 172.K muhitdan L muhitga tushayotgan monoxromatik X yorug’lik nurining tarqalish yo’li rasmda ko’rsatilgan. Bunga asosan, quyidagi kattaliklardan qaysilari kattaroq bo’lganda X yorug’lik nuri to’la ichki qaytadi? nK: K muhitning nur sindirish ko’rsatkichi, nL: L muhitning nur sindirish ko’rsatkichi, f: X nurning chastotasi. A) faqat nK B) faqat nL C) faqat f D) nK va f E) nL va f 173.Yorug’lik kuchi 100 cd bo’lgan yorug’lik manbayi tomonidan yoritilayotgan rasmda ko’rsatilgan O nuqtadagi yoritilganlik E ga teng. Bunga asosan, E necha luks? (sin30° = 1/2; cos30° =1/√3) 100 B) 150 C) 200 D) 400 E) 800 174. Radiuslari mos ravishda r, 3r, 2r bo’lgan dielektrik tutqichli K, L, M o’tkazgich sharlarning zaryadlari +5q, –q, +8q dir. K sharcha avval L ga keyin M ga tekkizilib ajratiladi. Bunga asosan, K, L, M sharlarning oxirgi zaryadlari qK, qL, qM nimaga teng? qK qL qM . A) –2q +3q –4q B) –3q +2q –6q C) +3q +3q +6q D) +5q +3q +10q E) –4q +q –8q 175. Zaryadlari mos ravishda +3q, –q, +4q bo’lgan bir xil K, L, M o’tkazgich sharlar rasmdagi vaziyatda mahkamlangan. Bu holatda L jismga ta’sir etuvchi natijaviy elektr kuch 𝐹 ga teng. K jism L ga tekkizilib oldingi joyiga qo’yilganda L jismga ta’sir etuvchi natijaviy elektr kuch qanday bo’ladi? –4𝐹 /3 B ) –𝐹 C) –3𝐹 D) 5𝐹 /2 E ) 3𝐹 176. Bir zanjirning ko’ndalang kesimidan t vaqtda +q zaryadli ionlar bir yo’nalishda, –2q zaryadli ionlar qarama-qarshi yo’nalishda o’tdi. Bunga asosan, bu zanjirdan o’tayotgan tok kuchi quyidagi ifodalardan qaysi biri orqali aniqlanadi? q/2t B) q/t C) 2q/t D) 3q/t E) 4q/t 177.Ko’ndalang kesim yuzalari teng bo’lgan K, L o’tkazgichlarning solishtirma qarshiliklari mos ravishda ρ va 2ρ, uzunliklari esa 𝑙 va 2𝑙 dir. Bunga asosan, o’tkazgichlarning qarshiliklari nisbati RK/RL nimaga teng? 1/4 B) 1/2 C) 1 D) 2 E) 4 178. Rasmdagi zanjirning K-L nuqtalari orasidagi umumiy qarshilik nimaga teng? 3R B) 5R/2 C) 2R D) R E) R/2 179. Rasmdagi zanjirning K-L nuqtalari orasidagi umumiy qarshilik 3R ga teng. Bunga asosan, X rezistorning qarshiligi necha R? 1/2 B) 1 C) 3/2 D) 2 E) 3 180. Rasmdagi zanjirning bir qismining K-L nuqtalari orasidagi umumiy qarshilik necha Ω (ohm)? 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 \181. Rasmdagi zanjirning K-L nuqtalari orasidagi umumiy qarshilik necha Ω (ohm) ga teng? A)3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 182. Rasmdagi elektr zanjirda 2 Ω qarshilikli rezistordan va R qarshilikli rezistordan o’tuvchi tok kuchlari teng. Bunga asosan, R qarshilik necha Ω (ohm) ga teng? 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8 183. Rasmdagi zanjirning K-L nuqtalari orasidagi umumiy qarshilik necha Ω (ohm) ga teng? 1 B) 3/2 C) 2 D) 7/2 E) 4 184. 17. Rasmdagi zanjirning K-L nuqtalari orasidagi umumiy qarshilik necha Ω (ohm) ga teng? 4/3 B) 5/2 C) 3 D) 5 E) 6 185. Rasmdagi zanjirning K-L nuqtalari orasidagi umumiy qarshilik necha R ga teng? 1 B) 3/2 C) 2 D) 3 E) 4 186. Rasmdagi zanjirning K-L nuqtalari orasidagi umumiy qarshilik 2 Ω (ohm) ga teng. Bunga asosan, R qarshlik necha Ω (ohm) ga teng? 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 187. Rasmdagi zanjirda voltmetrning ko’rsatkichi 60 volt ga teng. Bunga asosan, ampermetrning ko’rsatkichi necha amper? (Tok manbaining ichki qarshiligi e’tiborga olinmasin.) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6 MUHAMMADJONOV ABRORJON 188. Bir xil rezistorlardan hosil qilingan zanjirda ampermetrlarning ko’rsatkichlari A1, A2, A3 ga teng. Bunga asosan, A1, A2, A3 orasidagi munosabat qanday? (Tok manbaining ichki qarshiligi e’tiborga olinmasin.) A) A1> A2> A3 B) A1> A3> A2 C) A2> A1> A3 D) A2> A3> A1 E) A2> A1= A3 189. Ichki qarshilikka ega bo’lmagan manbalar 1-rasm va 2-rasmdagidek ulanganda 5R va R qarshiliklardan o’tuvchi tok kuchlari berilgan yo’nalishlarda teng bo’lmoqda. Bunga asosan, 𝜀1/𝜀2 nisbat nimaga teng? 3/2 B) 2 C) 5/2 D) 3 E) 5/4 190. Rasmdagi zanjirning K-L nuqtalari orasidagi kuchlanish 32 volt ga teng. Bunga asosan, ampermetrning ko’rsatkichi necha amper? (Tok manbaining ichki qarshiligi e’tiborga olinmasin.) 2 B) 4 C) 8 D) 10 E) 12 191.Bir xil rezistorlardan hosil qilingan rasmdagi zanjirda tok manbayi ichki qarshilikka ega emas. Zanjirning berilgan qismlaridan o’tayotgan tok kuchlari I1 va I2 ga teng. Bunga asosan, I1/I2 nisbat nimaga teng? 1/3 B) 1/2 C) 2/3 D) 1 E) 3/2 192. Rasmdagi zanjirda P kalit ochiq bo’lganida nechta lampa yonadi? 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 193. Ichki qarshilikka ega bo’lmagan tok manbalari orqali hosil qilingan rasmdagi zanjirda lampa yonmayapti. Bunga asosan, qaysi kalitlar alohida-alohida ulansa, lampa yona boshlaydi? A) faqat I B) faqat II C) I yoki II D) II yoki III E) I yoki II yoki III 194.Bir xil K, L, M, N lampalar orqali hosil qilingan rasmdagi zanjir uchun quyida aytilganlardan qaysilari o’rinli? I. N lampa yonmayapti. II. X kalit ulansa, M lampa yonmaydi. III. X kalit ulansa, L ning ravshanligi ortadi, K niki o’zgarmaydi. A) faqat I B) I va II C) I va III D) II va III E) I, II va III 195.Rasmdagidek ulangan X, Y, Z manbalarning hech biridan tok o’tmayapti. Bunga asosan, bu manbalarning elektr yurituvchi kuchlari orasidagi munosabat quyidagilardan qaysi birida to’g’ri berilgan? A) X = Y = Z B) X = Y > Z C) Y > X = Z D) Y > X > Z E) Z = X > Y 196. Bir xil lampalardan hosil qilingan rasmdagi zanjirda qaysi lampa eng ravshan yonmoqda? K B) L C)M D) N E) P 197.Bir xil lampalardan hosil qilingan rasmdagi zanjirda X kalit uzilsa, quyida aytilganlardan qaysilari o’rinli bo’ladi? I. K lampaning ravshanligi kamayadi. II. M lampa ravshanlashadi. III. N lampa ravshanligi kamayadi. A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I va III E) II va III 198.1-rasmda tasvirlangan zanjirdagi bir xil K, L va M lampalarning barchasi yonmoqda. Bunga asosan, zanjir 2-rasmda ko’rsatilgan holatga keltirilsa, K, L, M lampalarning ravshanliklari qanday o’zgaradi? (Manbaning ichki qarshiligi e’tiborga olinmasin.) A) Uchalasiniki o’zgarmaydi. B) K niki kamayadi, L va M niki o’zgarmaydi. C) K niki ortadi, L va M niki kamayadi. D) K niki o’zgarmaydi, L va M niki kamayadi. E) L niki ortadi, K niki kamayadi, M niki o’zgarmaydi. 199. Ichki qarshilikka ega bo’lmagan bir xil manbalar va bir xil lampalar orqali hosil qilingan rasmdagi zanjirda kalit ochiq bo’lganida barcha lampalar yonmoqda. Bunga asosan, kalit ulansa, quyida aytilganlardan qaysilari sodir bo’ladi? I. K lampa o’chadi. II. L lampaning ravshanligi ortadi. III. M lampaning ravshanligi o’zgarmaydi. A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I va II E) I va III 200. Bir tok manbasi va bir xil beshta lampa orqali hosil qilingan rasmdagi zanjirda ko’pi bilan nechta lampa yonishi mumkin? 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 201. Rasmdagi zanjirda K kalit ochiq bo’lganida R qarshilikdan t vaqtda E issiqlik energiyasi ajraladi. Bunga asosan, K kalit ulansa, R qarshilikdan t vaqtda ajraluvchi energiya necha E ga teng bo’ladi? 4/9 B) 3/4 C) 4/3 D) 3/2 E) 9/4 202. Rasmdagi zanjirning bir qismidan i tok kuchi o’tayotganda qarshiligi R1= 2 Ω bo’lgan rezistordan 4 soniyada ajralayotgan energiya 72 joulga teng bo’lmoqda. Bunga asosan, qarshiligi R2= 4 Ω bo’lgan rezistorning uchlari orasidagi potensiallar farqi necha volt? 6 B) 12 C) 18 D) 24 E) 28 203. 1-rasmdagi zanjirda R qarshilikdan ajralib chiquvchi issiqlik energiyasi E bo’lsa, 2-rasmdagi zanjirda R qarshilikdan ayni vaqtda ajralib chiquvchi issiqlik miqdori quyidagilardan qaysi biriga teng? (Manbalarning ichki qarshiliklari e’tiborga olinmasin.) A) E B) 4E C) E/2 D) E/4 E) E/8 204. Rasmdagi zanjirning bir qismida R1= 5 Ω qarshilikdan ajralayotgan quvvat 20 watt ga teng. Bunga asosan, R3= 4 Ω qarshlikning uchlaridagi potensiallar farqi necha volt? 8 B) 12 C) 20 D) 24 E) 28 205. Rasmdagi zanjirda S kalit ochiq bo’lganida X rezistorning quvvati 32 watt ga teng bo’ldi. Bunga asosan, S kalit ulansa, X rezistordan 2 s da necha J issiqlik miqdori ajraladi? 50 B) 75 C) 100 D) 125 E) 150 206.Bir xil lampalar yordamida hosil qilingan rasmdagi zanjirda K lampaning quvvati 20 watt ga teng. Bunga asosan, N lampadan birlik vaqtda ajralayotgan energiya necha joul? 30 B) 45 C) 60 D) 90 E) 180 207. Rasmdagi zanjirda 3 Ω qarshilikning quvvati necha watt ga teng? 160 B) 176 C) 192 D) 208 E) 216 208. Rasmdagi zanjirda EYK i 60 Volt bo’lgan tok manbaining ichki qarshiligi 1 Ω ga teng. Bunga asosan, manbaning uchlariga ulangan voltmetrning ko’rsatkichi necha volt ga teng? 30 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60 209.Tabiiy magnitning hosil qilgan magnit maydon ichidagi K nuqtada joylashtirilgan va erkin aylana oladigan kompas strelkasi rasmdagidek muvozanatda qolmoqda. Bunga asosan, kompas strelkasi L nuqtaga keltirilsa, quyidagilardan qaysi biri kabi muvozanatda qoladi? 210. To’g’ri chiziqli yo’lda harakatlanayotgan bir jismning koordinata-vaqt grafigi quyidagi rasmda ko’rsatilgan. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari to’g’ri? I. Jism 0-t vaqt oralig’ida tezlanuvchan harakatlangan. II. Jismning 0-t vaqt oralig’idagi o’rtacha tezligi, t - 2t oralig’idagidan kattadir. III. Jism 2t-3t vaqt oralig’ida o’zgarmas tezlik bilan harakatlangan. A) faqat I B) faqat II C) I va II D) II va III E) I, II va III 211.Koordinata-vaqt grafigi rasmda berilgan bir jismning tezligi qaysi sohalarda bir xil yo’nalish va bir xil kattalikda? A) I va II B) I va IV C) II va III D) II va IV E) I, II va III 212To’g’ri chiziqli yo’lda t = 0 onda bir nuqtada bo’lgan K, L mashinalarning tezlik-vaqt grafiklari rasmda berilgan. Mashinalarning t vaqt oxiridagi bosib o’tgan yo’llari teng. K mashina o’zgarmas V tezlik bilan harakatlangan bo’lsa, t vaqt o’tib L ning tezligi necha V ga teng bo’lgan? 4/3 B) 3/2 C) 2 D) 5/2 E) 3 213.To’g’ri chiziqli yo’lda harakatlanayotgan jismning tezligining vaqtga ko’ra o’zgarishi rasmda ko’rsatilgan 2t onda jism yo’lning teng o’rtasiga yetib kelgan bo’lsa, t3 nimaga teng? 3t B) 4t C) 5t D) 6t E) 7t 214. To’g’ri chiziqli yo’lda harakatlanayotgan mashinaning tezlik–vaqt grafigi rasmda ko’rsatilgan. Bunga asosan, mashinaning (0 - 6) s vaqt oralig’idagi o’rtacha tezligi necha m/s? 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 215. To’g’ri chiziqli yo’lda t = 0 onda bir nuqtadan harakatlanishni boshlagan X va Y mashinalarning tezlik-vaqt grafiklari rasmda ko’rsatilgan. Bunga asosan, t, 2t, 3t vaqt momentlarida qaysi mashina oldinroqda bo’ladi? t da 2t da 3t da A) X X X B) X X Y C) X Y Y D) Y Y X E) Y X X 216. t = 0 onda rasmda ko’rsatilgan koordinatalarda bo’lgan K, L mashinalar mos ravishda o’zgarmas V⃗⃗ K, V⃗⃗ L tezliklar bilan harakatlanarkan, qandaydir t vaqt momentida 0 nuqtada uchrashmoqdalar. Bunga asosan, mashinalarning tezlik-vaqt grafiklari quyidagilardan qaysi biri bo’lishi MUMKIN 217.Bir yo’nalishda o’zgarmas V1, V2, V3 tezliklar bilan harakatlanayotgan mashinalar rasmda ko’rsatilgan koordinatalardan o’tgandan keyin mashinalar orasidagi masofalardan x vaqt o’tishi bilan ortmoqda, y esa kamaymoqda. Bunga asosan, quyidagi munosabatlardan qaysilari shubhasiz to’g’ri? I. V1> V3 II. V2> V3 III. V3> V1 A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I va II E) II va III 218. To’g’ri chiziqli KLM yo’ldagi X va Y mashinalarning dastlabki koordinatalari rasmda ko’rsatilgan. X mashina K nuqtadan o’zgarmas tezlanish bilan tezlanuvchan harakat boshlagan onda Y mashina o’zgarmas tezlik bilan L nuqtadan harakatlanadi. X mashina, Y mashinaga M nuqtada yetib olgan bo’lsa, X mashina M nuqtada necha m/s tezlikka ega bo’lgan? 15 B) 20 C) 25 D) 30 E) 35 219. t = 0 onda rasmda tasvirlangan nuqtalardan K, L mashinalar o’zgarmas tezliklar bilan bir-biriga tomon harakat boshlab, t = 4 s da uchrashmoqdalar. Bunga asosan, L mashina qarama-qarshi yo’nalishda harakatlanganda edi, K mashina L ga necha sekundda yetib olardi? \ A)6 B) 8 C) 9 D) 12 E) 16 220. K, L, M jismlar teng kattalikdagi F kuchlar ta’siri ostida rasmdagidek x masofa bosib o’tmoqda. Bunga asosan, K, L, M jismlarga ta’sir etayotgan F kuchning bajargan ishlari WK, WL, WM orasidagi munosabat qanday? A) WK> WL> WM B) WK> WL= WM C) WL= WM> WK D) WM> WL> WK E) WM= WL= WK 221. Bir xil va bir jinsli K, L jismlar I holatda bo’lganida yerga nisbatan potensial energiyalari yig’indisi E ga teng. Bunga asosan, jismlar II holatga keltirilganda yerga nisbatan umumiy potensial energiyasi necha E ga teng bo’ladi? 5/4 B) 3/2 C) 7/4 D) 2 E) 9/4 222. Bir xil va bir jinsli g’ishtlar I holatda bo’lganida yerga nisbatan umumiy potensial energiyalari E1, II holatda bo’lganida E2 ga teng. Bunga asosan, E1/E2 nisbat nimaga teng? 1/4 B) 1/2 C) 2/3 D) 3/4 E) 4/5 223.Bir jinsli va teng massali X, Y jismlar I, II, III holatlarda bo’lganida yerga nisbatan umumiy potensial energiyalari mos ravishda E1, E2 va E3 ga teng. Bunga asosan, E1, E2 va E3 orasidagi munosabat qanday? A) E1= E2= E3 B) E3> E1= E2 C) E2> E3> E1 D) E3> E1> E2 E) E3> E2> E1 224. X, Y, Z jismlar iplarga rasmdagidek osilganda iplarda hosil bo’lgan taranglik kuchlarining modullari mos ravishda TX, TY, TZ ga teng. TX> TY= TZ bo’lsa, jismlarning yerga nisbatan potensial energiyalari EX, EY, EZ orasidagi munosabat qanday? A) EX> EY> EZ B) EX> EY= EZ C) EX> EZ> EY D) EX= EZ> EY E) EY= EZ> EX 225.Bir xil va bir jinsli kublar 1-rasmdagi vaziyatda bo’lganida yerga nisbatan umumiy potensial energiyalari E ga teng. Kublarni 2-rasmdagi holatga keltirish uchun og’irlik kuchiga qarshi bajarilgan ish necha E ga teng? 1/6 B) 1/5 C) 1/4 D) 1/3 E) ½ 226. Bir jinsli X jismning yerga nisbatan potensial energiyasi jism I holatda bo’lganida E, II holatda bo’lganida 5E ga teng. Bunga asosan, h1 balandlik necha h ga teng? 1/2 B) 1 C) 3/2 D) 2 E) 5/2 227. Bir jinsli X jismning yerga nisbatan potensial energiyasi jism I holatda bo’lganida E, II holatda bo’lganida 5E ga teng.. Bunga asosan, E1, E2, E3 orasidagi munosabat qanday? A) E1> E2> E3 B) E1> E3> E2 C) E2> E1> E3 D) E2> E3> E1 E) E3> E2> E1 228. Vertikal kesimi rasmdagidek bo’lgan sistemada r va 4r radiusli silindirlar O nuqta atrofida erkin aylana oladi. F kuch qo’yilgan ip o’zgarmas tezlik bilan h masofaga pastga tortilmoqda. Bunga asosan, kuchning og’irlik kuchiga qarshi bajargan ishi necha mgh ga teng? (g: erkin tushish tezlanishi.) 1/4 B) 1/2 C) 1 D) 2 E) 4 229. Rasmdagi matematik mayatnik K nuqtadan erkin qo’yvorildi. Bunga asosan, jismning kinetik energiyasi potensial energiyasiga teng bo’lgan onda tezligi necha m/s bo’ladi? (g = 10 m/s2) 2√3 B) 5 C) 5√2 D) 10 E) 10√2 230. Massasi m bo’lgan bir jism vertikal kesimi rasmdagidek bo’lgan yo’lning K nuqtasidan erkin qo’yvorildi. Jism faqatgina gorizontal qismi ishqalanishli bo’lgan bu yo’lning M nuqtasida to’xtadi. Bunga asosan, jism bilan sirt orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti quyidagilardan qaysi biriga teng? (g: erkin tushish tezlanishi.) h/x B) h∙g/x C) x/h D) x∙g/h E) x/h∙g 231. Teng hajmli bir jinsli K, L kublar 1-rasmdagidek ustma-ust joylashtirilganda, ularning yerga nisbatan potensial energiyalari bir-biriga teng va E bo’lmoqda. Kublarni 2-rasmdagi holatga keltirilish uchun og’irlik kuchiga qarshi necha E ish bajarish kerak? A) 2/3 B) 3/4 C) 1 D) 4/3 E) 3/2 232.X, Y, Z jismlar rasmda ko’rsatilgandek ishqalanishsiz sistema tuzildi va erkin qo’yib yuborildi. Bunga asosan, sistemaning tezlanishi necha m/s2? (g = 10 m/s2) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 10 233. Bir xil X va Y jismlar gorizontal tekislikda rasmdagidek I, II, III holatlarda joylashtirilganda jismlarning yerga nisbatan umumiy potensial energiyalari mos ravishda E1, E2, E3 ga teng bold. Bunga asosan, E1, E2, E3 orasidagi munosabat qanday? A) E1> E2= E3 B) E1= E2> E3 C) E2= E3> E1 D) E2> E1= E3 E) E2> E3> E1 234. Rasmdagi silliq yo’lning K nuqtasidan V tezlik bilan o’tgan jism ko’pi bilan M nuqtagacha chiqa oldi. Bunga asosan, jism L nuqtadan o’tayotganda tezligi necha V? √2 B) √3 C) 2 D) 2√2 E) 3 235. Vertikal kesimi rasmdagidek bo’lgan ishqalanishli yo’lning K nuqtasidan erkin qo’yvorilgan m massali jism maksimum L nuqtagacha chiqa oldi. Bunga asosan, m massali jism K nuqtagacha chiqa olishi uchun unga L nuqtada eng kamida necha mgh kinetik energiya berish kerak? (g: erkin tushish tezlanishi.) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 234.Vertikal kesimi rasmdagidek bo’lgan KLM yo’lning K nuqtasidagi tezligi 10 m/s bo’lgan 2 kg massali bir jismga 4 N o’zgarmas kuch yo’lga parallel ravishda M nuqtagacha ta’sir etmoqda. MUHAMMADJONOV ABRORJON Jismning M nuqtadagi tezligi 8 m/s bo’lsa, KLM yo’l bo’yicha ishqalanish kuchining bajargan ishi moduli necha joul? Bunga asosan, X jism K nuqtada necha E kinetik energiyaga ega bo’lsa, R nuqtagacha chiqa oladi? 3/2 B) 2 C) 5/2 D) 3 E) 6 235.Vertikal kesimi rasmdagidek bo’lgan yo’lning faqatgina KL qismida ishqalanish mavjud. Massasi 2 kg bo’lgan bir jismga K nuqtada V tezlik berilganda M nuqtagacha chiqa oldi. KL yo’lning uzunligi 10 m, ishqalanish koeffitsiyenti 0,5 bo’lsa, V tezlik necha m/s? (g= 10 m/s2) A) 5 B) 10 C) 10√2 D) 15 E) 20√2 236.Rasmda ko’rsatilgan mutlaq silliq tekislikda 3 kg va 2 kg massali jismlar erkin qo’yib yuborilganda, ipda hosil bo’lgan T taranglik kuchini necha N bo’ladi? (g = 10 m/s2) Bunga asosan, sistemaning tezlanishi necha m/s2? (g = 10 m/s2) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20 237. Ishqalanish mavjud bo’lmagan 1-rasm va 2-rasmda K va L jismlar va qiya tekislikdan tashkil topgan sistema rasmlarda ko’rsatilgan yo’nalishlarda modullari teng tezlanishlar bilan harakatlanadi. Bunga asosan, K va L jismlarning massalari nisbati mK/mL ni aniqlang. (sin 30° = 1/2) 4/3 B) 3/2 C) 2 D) 3 E) 4 238. X va Y jismlar ip bilan bir-biriga bog’langan va Y jismga rasmda ko’rsatilgandek 20 N kuch ta’sir etmoqda. Ipdagi taranglik kuchi 5 N, X jismning massasi 1 kg bo’lsa, Y jismining massasi necha kg? (Ishqalanish mavjud emas.) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 239. Rasmdagi qiya tekislik va jism orasidagi ishqalanish koeffitsiyenti 0,5 ga teng. Bunga asosan, sistema erkin qo’yib yuborilsa, ipdagi taranglik kuchi necha N bo’ladi? (g = 10 m/s2, sin37° = 0,6, cos37° = 0,8) 10 B) 12 C) 15 D) 18 E) 20 240. Massalari teng bo’lgan K, L jismlar qarshilik kuchi ahamiyatsiz bo’lgan muhitda V, 2V tezliklar bilan rasmda ko’rsatilgandek vertikal yuqoriga qarab otiladi. Bunga asosan, jismlarning uchish vaqtlari tK, tL va maksimum ko’tarilish balandliklari hK, hL uchun quydagi munosabatlardan qaysilari to’g’ri? A) hK = 2hL, 2tK = tL B) hK = 3hL, 3tK = tL C) 2hK = hL, tK = 2tL D) 3hK = hL, 2tK = tL E) 4hK = hL, 2tK = tL 241. X jism vertikal yuqoriga 30 m/s tezlik bilan otilgan onda Y jism 10 m/s tezlik bilan vertikal pastga otildi. Jismlar X ning maksimal ko’tarilish balandligi bo’lgan K gorizontal sathga bir vaqtda yetib keladi. Bunga asosan, Y jism yerga tushgan onda X jism yerdan necha m balandda bo’ladi? (g = 10 m/s2, qarshilik kuchi hisobga olinmasin.) 15 B) 25 C) 30 D) 35 E) 40 242. K va L jismlar rasmda ko’rsatilgandek modullari teng bo’lgan tezliklar bilan otilmoqda. K jism yerdan eng ko’pi bilan h balandlikka ko’tarila oladi. Bunga asosan, jismlarning uchish vaqtlari nisbati tK/tL ni aniqlang. A) 2+1√2 B) 2−1√2 C) 2+√2 D) 2(√2−1) E) 2(√2+1) 243. Gorizontal tekislikda turgan X, Y jismlar 30 m/s tezlik bilan vertikal yuqoriga otilganda O nuqtada to’qnashadi. MUHAMMADJONOV ABRORJON Bunga asosan, X jism Y jismdan necha sekund oldin otilgan? (g = 10 m/s2, qarshilik kuchi hisobga olinmasin.) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 244.Farqli vaqt momentlarida otilgan X va Y jismlar biror vaqt o’tib to’qnashmoqda. X jismning to’qnashuvgacha bo’lgan tezlik-vaqt grafigi rasmda berilgan. Bunga asosan, jismlar qaysi nuqtada to’qnashgan bo’lishi mumkin? A) faqat K da B) faqat L da C) faqat M da D) L yokiM da E) K, L yoki M da 245.K va L jismlar modullari teng bo’lgan tezliklar bilan 1-rasm va 2-rasmda ko’rsatilgandek otilmoqda. Jismlar yerdan maksimal h1 va h2 balandlikka chiqa oladi. Bunga asosan, h1/h2 nisbatni aniqlang. (sin 30° = 1/2) 1/4 B) 1/3 C) 1/2 D) 3/5 E) ¾ 246. Ishqalanish bo’lmagan muhitda 0 nuqtadan 53° burchak ostida otilgan jismning otilganidan 3 sekund keyingi joylashuv koordinatalari (x, y) dir. Bunga asosan, (x, y) metrlarda nimaga teng? (sin53° = 0,8; cos53° = 0,6, g = 10 m/s2) A) (5, 15) B) (5, 45) C) (15, 10) D) (25, 45) E) (45, 15) 247. K nuqtadan V gorizontal tezlik bilan otilgan jism yerdagi L nuqtaga 2V tezlik bilan tushdi. Bunga asosan, x/h nisbat nimaga teng? 1/√3 B) 1/√2 C) 2/√3 D) √2 E) √3 248. Bir jism K nuqtadan gorizontga 53° burchak ostida rasmda ko’rsatilgandek otilmoqda. Bunga asosan, jism gorizontal 180 m uzoqlikdagi L nuqtadan o’tayotganda vertikal tezligi V necha m/s ga teng bo’ladi? (cos53° = 0,6; sin53° = 0,8; g = 10 m/s2) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50 249. K jism yerdan gorizontga 37° burchak ostida otilgan onda, L jism erkin tashlandi. Jismlar yerga modullari teng tezliklar bilan urilgan bo’lsa, h1/h2 nisbat nimaga teng? (Qarshilik kuchi hisobga olinmasin; sin 37° = 0,6; cos 37° = 0,8) 25/9 B) 16/9 C) 4/3 D) 3/4 E) 9/16 250. Gorizontal yo’l ustidagi jism rasmda ko’rsatilgandek gorizontga burchak ostida otilgan onda, uncha baland bo’lmagan mashina berilgan joydan 20 m/s tezlik bilan kelayotgan edi. Qarshilik kuchini hisobga olmagan holda jism yerga tushgan onda mashinaga nisbatan joylashuvi qanday bo’ladi? (sin37° = 0,6; cos37° = 0,8; g = 10 m/s2) A) mashina ichiga tushadi B) mashinaning aynan old tomoniga tushadi C) mashinaning aynan orqa tomoniga tushadi D) mashinadan 30 m oldinga tushadi E) mashinaning 30 m orqasiga tushadi 251. Rasmda tasvirlangan m1 massali jism ishqalanish bo’lmagan muhitda K sathdan erkin tashlangan onda, m2 massali jism yerdan vertikal yuqoriga V0 tezlik bilan otilmoqda. Ikki jism L sathda uchrashgan vaqtda tezliklarining moduli teng bo’lsa, h1/h2 nisbat nimaga teng? 1/2 B) 1/3 C) 1 D) 2 E) 3 252. Ishqalanish bo’lmagan bir muhitda K sathdan erkin tashlangan bir jism tashlanganidan t1 vaqt keyin L sathdan o’tmoqda va tashlanganidan t2 vaqt keyin yerga urilmoqda. 3t1= 2t2 bo’lsa, h1/h2 nisbat nimaga teng? (g = 10 m/s2) 1/9 B) 1/3 C) 4/9 D) 4/5 E) 2/3 253.Rasmda ko’rsatilgan qiya tekislikning K nuqtasidan gorizontal yo’nalishda Vo tezlik bilan otilgan jism rasmdagi trayektoriya bo’ylab harakatlanib L nuqtaga tushmoqda. Bunga asosan, jismning L nuqtaga urilish tezligining moduli necha Vo ga teng? (sin37° = 0,6; cos37° = 0,8) √5/4 B) √13/4 C) √5/2 D) 3/2 E) √13/2 254.K nuqtadanV⃗⃗ 0 tezlik bilan otilgan bir jism rasmda ko’rsatilgan trayektoriya bo’ylab harakatlanib, vertikal devorning L nuqtasiga urilmoqda. Bunga asosan, L nuqtaning yerdan balandligi h necha m ga teng? (g = 10 m/s2; sin 30° = 1/2; cos30° = √3/2) 5 B) 8 C) 12 D) 15 E) 20 255.K nuqtadan V⃗⃗ 0 tezlik bilan gorizontga α burchak ostida rasmda ko’rsatilgandek otilgan bir jismning maksimum ko’tarilish balandligi hm, gorizontal bosib o’tgan yo’li x, uchish vaqti t ga teng. Bunga asosan, α burchak yanada katta bo’lganida, quyida berilganlardan qaysilari istisnosiz noto’g’ri bo’lardi? I. hm ortardi. II. x o’zgarmasdi. III. t o’zgarmasdi. A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I va II E) II va III 256. To’g’ri chiziqli bir yo’lda t = 0 ondagi impulsi 20 kg∙m/s bo’lgan 4 kg massali bir jism o’zgarmas 2 m/s2 tezlanish bilan tezlashganda, jismning impuls-vaqt grafigi rasmdagidek bo’ladi. Bunga asosan, jismning 5 s ondagi impulsi necha kg∙m/s ga teng? 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80 257. Gorizontal va ishqalanish bo’lmagan bir yo’lda harakatlanayotgan 5 kg massali jismga ta’sir etayotgan kuchning vaqtga bog’liqlik grafigi rasmda ko’rsatilgandek. Jismning t = 6 s ondagi tezligi 12 m/s bo’lsa, t = 0 ondagi tezligi necha m/s bo’lgan? 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 258.Massasi m bo’lgan koptok gorizontal, ishqalanish bo’lmagan tekislikda 2V tezlik bilan harakatlanmoqda. Koptok devorga urilib, orqaga qaytganda energiyasining 75% ini yo’qotadi? 259.Bunga asosan, jism impulsining o’zgarishini aniqlang. A) –3mV⃗⃗ B) –2mV⃗⃗ C) 2mV⃗⃗ D) 3mV⃗⃗ E) 4mV⃗⃗ LM masofa 40 m bo’lsa, yerga urilgunga qadar jismga ta’sir etgan kuch impulsining moduli necha N∙s ga teng? (g = 10 m/s2) 40 B) 60 C) 70 D) 80 E) 100 260. Gorizontal va ishqalanish bo’lmagan bir yo’lda 20 m/s tezlik bilan harakatlanayotgan balandligi kichik bo’lgan 4m massali vagondan m massali jism yerga nisbatan 50 m/s tezlik bilan gorizontga burchak ostida otildi. Bunga asosan, jism yerga tushgan onda, vagondan uzoqligi necha metr bo’ladi? (sin37° = 0,6; cos37° = 0,8, g = 10 m/s2) 120 B) 130 C) 140 D) 150 E) 160 261. Ipga osilgan 9m massali taxta bo’lagiga massasi m, tezligi 20 m/s bo’lgan bir o’q rasm ko’rsatilgandek to’qnashib, uning ichida qolmoqda. Bunga asosan, umumiy massa ko’pi bilan necha cm balandlikka ko’tarila oladi? (sin60° = √3/2 ; cos60° = 1/2 ; g = 10 m/s2) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25 262. Gorizontal to’g’ri chiziq ustida massalari teng bo’lgan X, Y, Z jismlar VX, VY, VZ tezliklar bilan harakatlanmoqda. Ma’lum vaqt o’tib, dastlab Y va Z, keyin X va Y jismlar mutlaq elastik to’qnashmoqda. 263Bunga asosan, X, Y, Z jismlarning to’qnashuvdan keyingi tezliklari VX′, VY′, VZ′ uchun quyidagilardan qaysi biri to’g’ri? VX′ VY′ VZ′ . A) 2V, –2V, V B) –V, 2V, 2V C) –2V, V, –V D) –2V, V ,–2V E) –2V ,2V ,V 264.Rasmda tasvirlangan gorizontal va ishqalanish mavjud bo’lmagan tekislikda 8 m/s tezlik bilan harakatlanayotgan 2 kg massali jismga 10 N kattalikdagi kuch K nuqtadan L nuqtagacha ta’sir etdi. Bunga asosan, jismning L nuqtadagi impulsi necha N∙s ga teng? 20 B) 24 C) 28 D) 32 E) 36 265.Gorizontal va ishqalanish mavjud bo’lmagan tekislikda tinch turgan 850 g massali taxta bo’lagiga massalari va tezliklari berilgan ikki o’q rasmda ko’rsatilgandek to’qnashib, taxta bo’lagining ichida qolmoqda. Bunga asosan, umumiy massaning harakati uchun quyida berilganlardan qaysilari to’g’ri? A) I yo’nalishda, 2,5 m/s tezlik bilan. B) I yo’nalishda, 7,5 m/s tezlik bilan. C) II yo’nalishda, 2,5 m/s tezlik bilan. D) II yo’nalishda, 5 m/s tezlik bilan. E) II yo’nalishda, 7,5 m/s tezlik bilan. 266. Gorizontal ishqalanish mavjud bo’lmagan tekislikda bir-biriga tomon VX, VY tezliklar bilan harakatlanayotgan mX, mY massali jismlarning impulslarining moduli PX, PY ga teng. Jismlar to’qnashib, yopishib qolganidan keyin 1 yo’nalishda harakatlangan bo’lsa, quyidagi munosabatlardan qaysilari shubhasiz to’g’ri? I. mX > mY II. VX > VY III. PX > PY A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I va III E) II va III 267. Dastlab harakatsiz bo’lgan 3m massali aravacha bo’ylab 2m massali bola aravachaning K uchidan L uchiga tomon o’zgarmas tezlik bilan yuriydi. Bunga asosan, bola aravachaning L uchiga kelganda aravacha qaysi yo’nalishda va qancha masofaga siljiydi? (Yer va aravacha orasida ishqalanish yo’q.) A) I yo’nalishda, 𝑙/3 masofa. B) II yo’nalishda, 𝑙/3 masofa. C) I yo’nalishda, 2𝑙/5 masofa. D) II yo’nalishda, 2𝑙/5 masofa. E) I yo’nalishda, 𝑙 masofa 268. Ishqalanish bo’lmagan gorizontal tekislikda t = 0 onda K va M nuqtalardan o’tgan X va Y sharchalar L nuqtada mutlaq elastik to’qnashmoqda. Bunga asosan, to’qnashuvdan keyin X sharchaning harakat yo’nalishini va tezligini aniqlang. A) I yo’nalishda, 7 m/s B) I yo’nalishda, 9 m/s C) II yo’nalishda, 9 m/s D) I yo’nalishda, 12 m/s E) II yo’nalishda, 12 m/s 269.Ishqalanish bo’lmagan bir muhitda K jism erkin tashlangan onda L jism VL tezlik bilan vertikal yuqoriga otildi. Jismlar X sathda elastik to’qnashgandan keyin ularning tezliklari rasmda ko’rsatilgandek 3V va 2V bo’ldi. 270.K, L jismlarning massalari teng bo’lsa, h1 va h2 balandliklarning nisbati h1/h2 nimaga teng? 1/4 B) 1/2 C) 1 D) 2 E) 4 Gorizontal va ishqalanish bo’lmagan tekislikda bir-biriga tomon teng va V tezliklar bilan harakatlanayotgan K, L sharchalar to’qnashib yopishib qoldi. To’qnashuvdan avval jismlarning umumiy kinetik energiyasi E1, to’qnashuvdan keyin E2 bo’lsa, E1/E2 nisbat nimaga teng? 9/8 B) 7/6 C) 3/2 D) 3 E) 9 271. Massalari mos ravishda m, 2m bo’lgan X va Y jismlar ishqalanish bo’lmagan gorizontal tekislikda bir-biriga tomon teng va moduli V bo’lgan tezliklar bilan yaqinlashmoqda. Jismlar to’qnashuvdan keyin yopishib qoladi va birgalikda harakatlanadi. Sistemaning energiyasi X va Y jismlar to’qnashuvidan oldin 36 J bo’lsa, to’qnashuv natijasida ajralgan energiya necha J ga teng? 4 B) 8 C) 16 D) 24 E) 32 272. Bir jismning impuls-vaqt grafigi rasmda tasvirlangan. Bu grafikda berilgan ma’lumotlar yordamida quyidagilardan qaysilarini aniqlash mumkin? Ι: jismga (0 – t) oralig’ida ta’sir etgan kuch impulsi, F: jismga ta’sir etgan natijaviy kuch, E: jismning t ondagi kinetik energiyasi. A) faqat Ι B) Ι va F C) F va E D) Ι va E E) Ι, F va E 273. Rasmda ko’rsatilgan bir tepalikdan gorizontal yo’nalishda V = 30 m/s tezlik bilan otilgan 0,5 kg massali jism Yerga 50 m/s tezlik bilan tushmoqda. Bunga asosan, jismga harakati davomida ta’sir etgan kuch impulsining moduli necha N∙s ga teng? (g = 10 m/s2, qarshilik kuchini hisobga olmang.) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50 274. Ishqalanish bo’lmagan gorizontal tekislikda, dastlabki impulsi nolga teng bo’lgan bir jismning kuch-koordinata grafigi rasmda ko’rsatilgan. Jismning impulsining moduli x koordinatada P1, 3x koordinatada P2 ga teng. Bunga asosan, P1/P2 nisbat nimaga teng? ¼ B) 1/3 C) ½ D) 1/√3 E) 1/√2 275. Ishqalanish bo’lmagan gorizontal yo’lda t = 0 onda P⃗⃗ impulsga ega bo’lgan jismga ta’sir etgan gorizontal kuchning vaqtga bog’liqlik grafigi rasmda tasvirlangan. Jismning impulsi t onda −P⃗⃗ ga teng bo’lsa, 3t onda nimaga teng? 6P⃗⃗ B) 5P⃗⃗ C) 4P⃗⃗ D) 3P⃗⃗ E) 2P⃗⃗ 276. Gorizontal va ishqalanish bo’lmagan tekislikda tinch turgan M massali taxta bo’lagiga massasi m bo’lgan bir o’q V1 tezlik bilan urilib, V2 tezlik bilan chiqib ketadi. Bunga asosan, taxta bo’lagi ega bo’ladigan tezlikni quyidagi ifodalarning qaysi biri bilan aniqlash mumkin? A) m(V1+V2)M B) m(V1−V2)/M C) M(V1−V2)m D) mV1MV2 E) m+MV1−V2 277. Gorizontal va ishqalanish bo’lmagan bir yo’lda harakatlanayotgan 5 kg massali bir jismning impuls–vaqt grafigi rasmda ko’rsatilgan. Bunga asosan, quyidagilardan qaysi biri noto’g’ri? A) Jismning boshlang’ich tezligi 2 m/s. B) Jismga harakat yo’nalishida 8 N kattalikdagi o’zgarmas kuch ta’sir etgan. C) Jismning tezlanishi 1,6 m/s2. D) Jismning (0–5) oralig’ida kinetik energiyasi 100 J ga ortgan 278. Uzunligi 2 m bo’lgan ipning uchiga bog’langan jism 2 s da 5 marta aylana bo’ylab tekis harakatlanmoqda. Bunga asosan, jismning chiziqli tezligining moduli necha m/s ga teng? (π = 3) 12 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30 279. Radiuslari mos ravishda r, 2r bo’lgan M va L disklarning markazlari bir nuqtada bo’lib, M disk bilan 2r radiusli K disk tasmali uzatma yordamida bir-biriga ulangan. ` K disk strelka yo’nalishida aylanganda, disklarning chetki nuqtalari uchun quyida aytilganlarni qaysilari to’g’ri? I. K vaM disklarning chiziqli tezliklarining modullari teng. II. L vaM disklarning burchak tezliklarining modullari teng. III. K va L disklarning markazga intilma tezlanishlarining moduli teng. A) faqat I B) faqat II C) I va II D) II va III E) I, II va III 280. Radiuslari r, 2r bo’lgan disklar tasmali uzatma yordamida bir-biriga ulangan. Bunga asosan, disklar aylanganda K va L nuqtalarning markazga intilma tezlanishlarining modullarining nisbati aK/aL nimaga teng? 1/4 B) 1/2 C) 1 D) 2 E) 4 281. Rasmda ko’rsatilgan ishqalanish bo’lmagan, o’lik sirtmoqqa aylanuvchi yo’lning L nuqtasida V tezlikka ega bo’lgan 1 kg massali jism K nuqtadan o’tayotganda unga 10 N tayanch reaksiya kuchi ta’sir etmoqda. Bunga asosan, V tezlik necha m/s ga teng? (g = 10 m/s2) 3√5 B) 4√2 C) 5√2 D) 2√10 E) 2√15 282. Mashina qiyalik burchagining tangensi 0,6 bo’lgan ham aylanma, ham silliq qiya yo’lda 12 m/s tezlik bilan aylana bo’ylab tekis harakatlanmoqda. Bunga asosan, mashina harakatlanayotgan aylana radiusi necha metr? 8 B) 16 C) 20 D) 24 E) 30 283. Og’irligi P bo’lgan X jism rasmda ko’rsatilgan ishqalanishsiz yo’lning K nuqtasidan erkin qo’yib yuboriladi. Yo’l tomonidan jismga ta’sir etuvchi tayanch reaksiya kuchining moduli jism M nuqtadan o’tayotganda 8P ga teng bo’ldi. II. Jism N nuqtadan o’tayotganda, unga ta’sir etuvchi markazga intilma kuch 5P ga teng. III. Jism N nuqtadan o’tayotganda, unga ta’sir etuvchi tayanch reaksiya kuchi 5P ga teng. A) faqat I B) faqat II C) I va II D) I va III E) I, II va III 284. Aylana bo’ylab tekis harakatlanayotgan jismning koordinata-vaqt grafigi rasmdagidek. Bunga asosan, jismning markazga intilma tezlanishi necha m/s2 ga teng? (π = 3 deb oling.) √2 B) 2 C) 2√2 D) 4 E) 4√2 285. m massali jism, massalari M1 va M2 bo’lgan ikki jism orasida rasmdagidek muvozanatda qolmoqda. d1= 2d2 bo’lsa, M1/M2 nisbatni aniqlang? 1/8 B) 1/4 C) 1/2 D) 2 E) 4 286. Radiuslari mos ravishda r, 2r bo’lgan K va L sayyoralarning o’rtacha zichliklari mos ravishda 2d va d ga teng. Bunga asosan, sayyoralarning sirtidan r uzoqlikdagi nuqtalarning erkin tushish tezlanishlari nisbati aK/aL ni aniqlang. 9/16 B) 4/9 C) 3/4 D) 2/3 E) 9/4 287.Massasi M, radiusi r bo’lgan sayyoraning sirtidan ikkinchi kosmik tezlik bilan uchirilgan m massali sun’iy yo’ldoshning tezligi quyidagilardan qaysi biriga teng? GMmr B) √2GM/r C) √GM2r D) √GMmr E) √2GMmr 288. Bir sayyora Quyosh atrofida rasmdagi orbitada aylanmoqda. Sayyoraning tezligi K nuqtada VK, L nuqtada esa VL ga teng. Bunga asosan, VK/VL nisbatni aniqlang. 4/9 B) √2/3 C) 1 D) √3/2 E) 9/4 289. K jism Yer va Oy o’rtasida rasmdagi vaziyatda bo’lganida Yerning va OyningK jismga ta’sir etuvchi gravitasion kuchlari bir-biriga teng bo’ldi. Yerning massasi Oyning massasidan k marta katta bo’lsa, d1/d2 nisbatni aniqlang. 1/k2 B) 1/k C) 1/√k D) √k E) k 290. Bir prujinaning uchiga bog’langan 1 kg massali jism ishqalanishsiz x o’q bo’ylab KL nuqtalar orasida T=6 s davr bilan sodda garmonik harakat qilmoqda. Bunga asosan, jism L nuqtada bo’lganida unga ta’sir etuvchi kuchning qiymati va yo’nalishi qanday? (π = 3) A) +x yo’nalishda, 0,2 N B) –x yo’nalishda, 0,2 N C) +x yo’nalishda, 2 N D) –x yo’nalishda, 2 N 291. Bir prujinaning uchiga bog’langan m massali jism rasmdagi x o’q bo’ylab K va L nuqtalar orasida sodda garmonik harakatlanmoqda. Bunga asosan, quyidagi variantlardan qaysi biri noto’g’ri? A) Jismning tezlanishining moduli O nuqtadan L ga tomon harakatlanishda ortadi. B) Jismga O nuqtada ta’sir etuvchi kuch nolga teng. C) Jismga ta’sir etuvchi kuch, jism K va L nuqtalarda bo’lganida eng kattadir. D) Jismning O nuqtadagi tezligi nolga teng. E) Jismning O nuqtadagi tezlanishi nolga teng. 292. Rasmdagi KN nuqtalar orasida T = 8 s davr bilan sodda garmonik harakat qilayotgan jism O nuqtadan +x yo’nalishda harakat boshladi. Bunga asosan, jism harakat boshlaganidan 1 daqiqa o’tib, qaysi nuqtada bo’ladi? K B) L C) O D) M E) N 293.Bir uchidan shiftga osilgan prujinaning ikkinchi uchiga m massali jism bog’lanib, sekin pastga tushirilganda prujina 90 cm uzaygan vaqtda muvozanat o’rnatildi. Bunga asosan, jism tebranma harakatga keltirilsa, tebranish davri necha soniyaga teng bo’ladi? (g= 10 m/s2, π = 3) 1,2 B) 1,6 C) 1,8 D) 2,2 E) 2,4 294. Bir muhitda sodda garmonik harakat qilayotgan ikki matematik mayatnikning tebranish davrlari teng. Bunga asosan, matematik mayatniklarning quyida berilgan kattaliklaridan qaysilari farqli bo’lishi mumkin? I. mayatnik sharchasining massasi, II. mayatnik ipining uzunligi, III. mayatnik ipining vertikal bilan hosil qilgan eng katta burchagi. A) faqat I B) I va II C) I va III D) II va III E) I, II va III 295. Sodda garmonik harakat qilayotgan bir jismning koordinata-vaqt grafigi rasmda ko’rsatilgan. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari to’g’ri? (π = 3 deb oling.) I. Jismning maksimum tezligi 0,6 m/s ga teng. II. t = 2 s da jismning tezlanishi 0,9 m/s2 ga teng. III. t = 3 s da jismga ta’sir etuvchi kuch nolga teng. A) faqat I B) I va II C) I va III D) II va III E) I, II va III 296. Massasi 2 kg bo’lgan jism elastikligi 50 N/m bo’lgan prujinaning uchiga bog’lanib, gorizontal silliq tekislikdagi L nuqtadan t0= 0 onda erkin qo’yib yuborilib, KL oralig’ida sodda garmonik harakat qildirilmoqda. Bunga asosan, prujinaning uzayish tenglamasi (cm, s) quyidagilardan qaysi biri? A) 20cos5πt B) 20sin4πt C) 10cos5t D) 10sin5t E) 10cos5πt 297. K, L prujinalarning kuch-uzayish grafiklari rasmda berilgan. Bu prujinalar orqali hosil qilingan 2-rasmdagi sistemalarda m massali X jism va 3m massali Y jism sodda garmonik harakatlantirilganda davrlari mos ravishda TX, TY ga teng bo’ldi. Bunga asosan, TX/TY nisbat nimaga teng? 1/2 B) 1/√2 C) 1 D) √2 E) 2 298.Nuqtaviy zarracha rasmdagi x o’qi bo’ylab K va N nuqtalar orasida sodda garmonik harakat qilmoqda. Zarrachaning tezligining moduli, L nuqtada VL, O nuqtada VO ga teng Bunga asosan, VL/VO nisbat nimaga teng? (Nuqtalar orasidagi masofalar teng.) 1/2√3 B) 1/2√2 C) 1/√3 D) 1/√2 E) √3/2 299. Rasmdagi K-N nuqtalar orasida sodda garmonik harakat qilayotgan jismning harakat tenglamasi x = 0,5∙cosωt (m, s) ko’rinishida bo’lib, jism muvozanat nuqtasi bo’lgan O nuqtadan 2 m/s tezlik bilan o’tmoqda. Bunga asosan, jismning L nuqtadagi tezligini va tezlanishining modulini aniqlang. tezlik (m/s) tezlanish (m/s2 A) 1,6, 6,4 B) 1,6 , 4,8 C) 1,2 , 6,4 D) 1,2, 4,8 E) 1,2 , 3,6 300.Ishqalanish bo’lmagan 1, 2 va 3 sistemalarda bir xil prujinalar muvozanat vaziyatidan x masofaga siqilib, erkin qo’yib yuborildi. Bir xil jismlarning tebranish davrlari mos ravishda T1, T2, T3 bo’lsa, ular orasidagi munosabat qanday? A) T1= T2= T3 B) T1> T2> T3 C) T2> T3> T1 D) T2> T1> T3 E) T3> T2> T1 301. Ishqalanish bo’lmagan rasmdagi sistemada elastiklik koeffitsiyenti 400 N/m bo’lgan prujinaning uchiga ulangan jism K-N nuqtalar orasida sodda garmonik harakat qilmoqda. Jism K-M nuqtalar orasini 0,2 soniyada o’tgan bo’lsa, jismning massasi necha kg ga teng? (π = 3 deb oling. Nuqtalar orasidagi masofalar teng.) 0,5 B) 1 C) 2 D) 2,5 E) 4 302. Bir prujinaning uchiga ulangan rasmdagi X jism muvozanat vaziyati bo’lgan O nuqtada harakatsiz turibdi. X jism K nuqtaga etilib, erkin qo’yib yuborilganda jismning sodda garmonik harakat davri T, K nuqtadan O nuqtaga kelish vaqti t ga teng bo’ldi. 303.Bunga asosan, jism L nuqtaga etilib qo’yib yuborilsa, T va t qanday o’zgaradi? (Ishqalanishni e’tiborga olmang.) T t . A) kamayadi kamayadi B) o’zgarmaydi kamayadi C) o’zgarmaydi o’zgarmaydi D) ortadi o’zgarmaydi E) ortadi kamayadi Elastiklik koeffitsiyentlari mos ravishda 4k, k bo’lgan prujinalarning uchiga ulangan bir xil X, Y jismlardan X jism L-M nuqtalar orasida, Y jism esa K-N nuqtalar orasida sodda garmonik harakat qiladi. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari to’g’ri? I. X jismning chastotasi Y nikidan katta. II. X jismning maksimum tezligi Y nikiga teng. III. X jismning maksimum tezlanishi Y nikiga teng. (Ishqalanish e’tiborga olinmasin.) A) faqat I B) faqat III C) I va II D) I va III E) I, II va III 302. Bir ipning uchiga bog’langan zaryadi q bo’lgan m massali jism, elektr maydon kuchlanganligi o’zgarmas va E bo’lgan qismida, rasmdagidek muvozanatdadir. Bunga asosan, maydon kuchlanganligi E quyidagilardan qaysi biriga teng? (g: erkin tushish tezlanish; sin37°=0,6; cos37°=0,8) A) 3mg4q B) 4mg3q C) 3mq4g D) 3mgq4 E) 3q4mg 303. Zaryadli K, L, M sharchalarning elektr maydon kuch chiziqlari rasmda ko’rsatilgan. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari shubhasiz to’g’ri? I. K va M musbat (+), L manfiy (–) zaryadli. II. M ning zaryad moduli, K nikidan katta. III. M ning zaryad moduli, L nikidan katta. A) faqat I B) faqat II C) I va II D) I va III E) I, II va III 304. (+) zaryadli K, L jismlarning zaryadlari mos ravishda qK, qL ga teng. Y nuqtadagi natijaviy maydon kuchlanganligi, X nuqtadagidan ikki marta katta Bunga asosan, qK/qL nimaga teng? (Nuqtalar orasidagi masofalar teng.) 1/3 B) 1/2 C) 2/3 D) 3/2 E) 2 305.Zaryadlari +q, –q, –4q bo’lgan nuqtaviy jismlar rasmda ko’rsatilgandek joylashtirilgan. Bunga ko’ra, jismlarning O nuqtada hosil qilingan natijaviy maydon kuchlanganligi vektori, raqamlangan vektorlardan qaysi biri? A) I B) II C) III D) IV E) V 306.Zaryadlari mos ravishda qX, qY bo’lgan gorizontal tekislikdagi X, Y nuqtaviy jismlarning O nuqtada hosil qilgan natijaviy maydon kuchlanganligi vektori E⃗⃗ ga teng. Bunga ko’ra, qX/qY nisbat nimaga teng? –4/9 B) –2/3 C) 4/9 D) 2/3 E) 1 307. Zaryadlari +q, –q, –4q bo’lgan nuqtaviy jismlar rasmda ko’rsatilgandek joylashtirilgan. Bunga ko’ra, jismlarning O nuqtada hosil qilingan natijaviy maydon kuchlanganligi vektori, raqamlangan vektorlardan qaysi biri? I B) II C) III D) IV E) V 308. Zaryadli K, L, M, N zarralar gorizontal tekislikda rasmdagidek joylashtirilganda, O nuqtadagi maydon kuchlanganligi nolga teng bo’ldi. K va L jismlarning zaryadlari mos ravishda +q va –q bo’lsa, M va N ning zaryadlari qanday? M N . A) 2q , –3q B) –2q , 3q C) 4q , –9q D) –4q , 9q E) 2√2q , 3√2q 309. Bir muntazam uchburchakning uchlariga joylashtirilgan K, L, M jismlarning zaryadlari mos ravishda +3q, +3q, –q ga teng. M jismning O nuqtada hosil qilgan maydon kuchlanganligi E⃗⃗ ga teng. nuqta uchburchakning og’irlik markazi bo’lsa, O nuqtadagi natijaviy maydon kuchlanganligi nimaga teng? –4E⃗⃗ B) –2E⃗⃗ C) E⃗⃗ D) 2E⃗⃗ E) 4E⃗⃗ 310. Zaryadlari +q, +q, –q va qK bo’lgan nuqtaviy jismlar gorizontal tekislikda rasmdagidek joylashtirilgan. O nuqtadagi natijaviy maydon kuchlanganligi –x yo’nalishda bo’lsa, qK nimaga teng? (Bo’laklar kvadratlardir.) –4q B) –3q C) 2q D) 3q E) 4q 311. Rasmdagi qX, qY zaryadli ikki jismning O nuqtada hosil qilgan natijaviy maydon kuchlanganligi vektori E⃗⃗ ga teng. Bunga asosan, qX/qY nisbat nimaga teng? (sin37° = 0,6; cos37° = 0,8) 1/3 B) 2/3 C) 3/4 D) 4/3 E) 9/16 312. Rasmdagi teng yonli to’g’ri burchakli uchburchakning M, N burchaklarida zaryadlari +4q, +3q bo’lgan nuqtaviy ikki jism joylashtirilgan. Bu zaryadlarning K, L nuqtalarda hosil qilgan natijaviy maydon kuchlanganliklarining moduli mos ravishda EK, EL ga teng. Bunga asosan, EK/EL nisbatni aniqlang. 2 B) 5/2 C) 3 D) 7/2 E) 4 313.Ichma-ich joylashtirilgan O markazli ikki o’tkazgich sferalar +Q va –2Q zaryadlarga ega. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari to’g’ri? I. O nuqtadagi maydon kuchlanganligi nolga teng. II. K nuqtadagi maydon kuchlanganligi moduli L nuqtadagidan katta. III. K nuqtadagi elektr maydon kuchlanganligi vektori –x, L nuqtadagi esa +x yo’nalishidadir. A) faqat I B) faqat II C) I va II D) I va III E) I, II va III 314.O nuqtadan ipak ipga osilgan qX zaryadli X sharcha E⃗⃗ kuchlanganlikka ega bo’lgan elektr maydonda rasmdagidek muvozanatda Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari to’g’ri? I. Sharchaning zaryad ishorasi musbat (+). II. Ipdagi taranglik kuchi sharchaning og’irligidan katta. III. Maydon kuchlanganligining qiymati kamaytirilsa, α burchak kichrayadi. A) faqat I B) faqat II C) I va II D) II va III E) I, II va III 315.+4q, +2q, –q va qX zaryadli zarralar O markazli aylana bo’ylab rasmdagidek joylashtirilgan. O nuqtadagi natijaviy potensial nolga teng bo’lsa, qX nimaga teng? +q B) –2q C) –3q D) –4q E) –5q 316. Zaryadlari +2Q, –Q bo’lgan rasmdagi nuqtaviy jismlarning K nuqtada hosil qilgan potensiali VK, L nuqtadagi esa VL ga teng. Bunga asosan, VK/VL nisbat nimaga teng? –3 B) –3/2 C) –4/3 D) 2/3 E) 3 317. Rasmdagi yarim aylana bo’ylab joylashtirilgan zaryadlari +q, +q, –q bo’lgan nuqtaviy jismlarning O nuqtada hosil qilgan natijaviy maydon kuchlanganligi moduli E, umumiy elektr potensiali V ga teng. I. 1 yo’nalishda harakatlantirilsa, E va V o’zgarmaydi. II. 2 yo’nalishda harakatlantirilsa, E ortadi, V kamayadi. III. 3 yo’nalishda harakatlantirilsa, E kamayadi, V ortadi. Yuqoridagilardan qaysilari to’g’ri? A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I va II E) I va III 318. Zaryadlari –2q va qX bo’lgan rasmdagi nuqtaviy jismlarning M nuqtada hosil qilgan elektr potensiallari tengdir. Jismlarning K nuqtada hosil qilgan umumiy potensiali VK, L nuqtada esa VL ga teng Bunga asosan, VK/VL nisbatni aniqlang. 2/3 B) 1 C) 3/2 D) 2 E) 3 319.Zaryadi +Q bo’lgan rasmdagi o’tkazgich sferaning K, L, M nuqtalarda hosil qilgan potensiali VK, VL, VM ga teng. Bunga ko’ra, VK, VL, VM orasidagi munosabat qanday? A) VK> VL> VM B) VK= VL> VM C) VK> VL= VM D) VL> VK> VM E) VL> VK= VM 320.Zaryadlari mos ravishda +q, –q bo’lgan K, L parallel pastinkalar rasmdagi vaziyatda bo’lganida, ular orasidagi potensiallar farqi V, zaryadli m sharcha osilgan ipak ipning vertikal bilan hosil qilgan burchagi α esa ga teng. Bunga ko’ra, K, L plastinkalar bir-biridan uzoqlashtirilsa, V va α qanday o’zgaradi? V α . A) kamayadi kamayadi B) ortadi kamayadi C) kamayadi o’zgarmaydi D) ortadi o’zgarmaydi E) o’zgarmaydi o’zgarmaydi 321.Zaryadlari +q bo’lgan nuqtaviy ikki jism gorizontal tekislikda rasmdagidek mahkamlangan. L nuqtadagi jism erkin qo’yib yuborilganda M nuqtadan VM, N nuqtadan VN tezlik bilan o’tmoqda. Bunga ko’ra, VM/VN nisbat nimaga teng? A) 1/2 B) √3/3 C) √2/2 D) √2/√3 E) √3/2 322.Zaryadlari +Q, +Q, +2Q bo’lgan nuqtaviy jismlar to’g’ri to’rtburchak bo’ylab rasmdagidek joylashtirilgan. Bunga asosan, K nuqtadagi jism L nuqtaga ko’chirilsa, sistemaning elektr potensial energiyasi qanday o’zgaradi? A) k∙Q22d ga ortadi. B) k∙Q22d ga kamayadi. C) k∙Q2d ga ortadi. D) k∙Q2d ga kamayadi. E) 2k∙Q2d ga ortadi. 323. K va N nuqtalarda +q zaryadli zarralar joylashtirilgan. N nuqtadagi zarrani M nuqtaga ko’chirish uchun bajarilishi kerak bo’lgan ishW bo’lsa, shu zarrani M nuqtadan L nuqtaga ko’chirish uchun bajarilishi kerak bo’lgan ish nechaW ga teng? (Nuqtalar orasidagi masofalar teng.) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 324.Teng bo’lakli tekislikning K, L, M nuqtalarida rasmdagidek joylashtirilgan +q, –q va qM zaryadli zarralaring O nuqtada hosil qilgan natijaviy elektr maydon kuchlanganligi vektori E⃗⃗ ga teng. Bunga asosan, O nuqtadagi elektr potensial necha k∙dd ga teng? (k: proporsionallik koeffitsiyenti.) A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 325. Zaryadlari –q, + 2q bo’lgan nuqtaviy ikki jism d to’g’ri chiziqda rasmdagidek joylashtirilgan. Bunga asosan, K, L, M sohalarning qaysilarida ham maydon kuchlanganligi, ham elektr potensiali nolga teng bo’lishi mumkin? A) faqat K B) faqat L C) faqat M D) K va L E) K va M .
326.Zaryadlari –2Q, +Q bo’lgan nuqtaviy ikki jism bir to’g’ri chiziqdagi N va R nuqtalarda rasmdagidek joylashtirilgan. Bunga asosan, K, L, M, P, S nuqtalardan qaysi birida elektr potensial eng katta? (Nuqtalar orasidagi masofalar teng.) K B) L C) M D) P E) S 327.Gorizontal tekislikda joylashtirilgan zaryadli X, Y jismlarning N nuqtada hosil qilgan umumiy potensiali nolga teng. K, L, M nuqtalarning potensiallari esa mos ravishda VK, VL, VM ga teng. X jism (+) zaryadga ega bo’lsa, VK, VL, VM orasidagi munosabat qanday? A) VK> VL> VM B) VK> VM> VL C) VK= VM> VL D) VL> VK= VM E) VM> VL> VK 328.Zaryadlari +q, –q bo’lgan rasmdagi ikki nuqtaviy jismning K nuqtada hosil qilgan umumiy elektr potensiali VK, L nuqtada hosil qilgan umumiy elektr potensiali esa VL ga teng. Bunga ko’ra, K, L nuqtalar orasidagi potensiallar farqi (VL– VK) necha kdd ga teng? (k: proporsionallik koeffitsiyenti.) 1 B) 1/2 C) 0 D) –1/2 E) –1 329. Bir to’g’ri burchakli uchburchakning uchlarida rasmdagidek joylashtirilgan +3q, +4q, +5q zaryadli jismlar orasidagi o’zaro ta’sir umumiy elektr potensial energiyasi E ga teng. Bunga asosan, E necha kq2d ga teng? 9 B) 10 C) 12 D) 15 E) 16 330. Zaryadlari +q, +2q, +2q bo’lgan jismlar teng tomonli uchburchakning uchlarida rasmdagidek joylashtirilganda, jismlar orasida to’plangan umumiy elektr potensial energiya E ga teng. .Bunga asosan, +q zaryadli jismni K nuqtaga ko’chirish uchun elektr kuchlariga qarshi necha E ga teng bo’lgan ish bajarish kerak? 1/2 B) 1 C) 3/2 D) 2 E) 3 331.Zaryadi +q bo’lgan jismning atrofidagi K, L, M nuqtalardan L–M nuqtalar orasidagi potensiallar farqi VML= 3 volt ga teng. Bunga asosan, L va K nuqtalar orasidagi VLK potensiallar farqi necha volt? 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 332. Zaryadli X, Y nuqtaviy jismlarning K nuqtada hosil qilgan natijaviy elektr maydon kuchlanganligi vektori E⃗⃗ ga teng. K, L nuqtalarning potensiallari esa mos ravishda VK, VL ga teng. Bunga asosan, VK/VL nisbatni aniqlang? (Bo’laklar teng oralig’lidir.) –2/7 B) –2/9 C) 2/9 D) 2/7 E) 2/5 333. (+) zaryadli, markazi O bo’lgan o’tkazgich sferaning O, K, L nuqtalaridagi elektr potensiallar mos ravishda VO, VK, VL ga teng. Bunga ko’ra, quyidagi munosabatlardan qaysilari to’g’ri? I. V0= 0 II. VK> VL III. VL> V0 faqat I B) faqat II C) I va II D) I va III E) II va III 334. Zaryadli, nuqtaviy K, L jismlar rasmdagi vaziyatlarda bo’lganida, X nuqtaning elektr potensiali Y nuqtanikidan katta bo’lmoqda. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari istisnosiz to’g’ri? I. K jism (+) zaryadli. II. L jism (–) zaryadli. III. X nuqtaning potensiali noldan katta. A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I va II E) II va III 335.Bir tekislikdagi, zaryadli X, Y, Z, T jismlar orasida hosil bo’lgan elektr maydon kuch chiziqlari rasmdagidek. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari to’g’ri? I. X va Y qarama-qarshi ishorali zaryadlarga ega. II. Z va T bir xil ishorali zaryadlarga ega. III. X va T bir xil ishorali zaryadlarga ega. A) faqat I B) faqat III C) I va II D) I va III E) I, II va III 336.Rasmdagi qX, qY zaryadlarning L nuqtada hosil qilgan natijaviy elektr maydon kuchlanganligi nolga teng. qY zaryadning L nuqtada hosil qilgan maydon kuchlanganligi vektori E⃗⃗ bo’lsa, K nuqtadagi natijaviy elektr maydon kuchlanganligi nimaga teng? (Nuqtalar orasidagi masofalar teng.) –10E⃗⃗ B) –8E⃗⃗ C) –4E⃗D) 8E E) 10E⃗⃗ 337. Zaryadlari qX, qY bo’lgan nuqtaviy X, Y jismlar rasmdagi vaziyatda mahkamlanganda O nuqtadagi elektr potensial V ga teng bo’ldi. X jism K nuqtaga keltirilganda O nuqtaning potensiali 3V ga teng bo’ldi. Bunga asosan, qX/qY nisbat nimaga teng? (Nuqtalar orasidagi masofalar teng.) 4 B) 3 C) 2 D) –2 E) –4 338.Qarama-qarshi zaryadli K, L jismlardan K jism rasmdagi nuqtada mahkamlangan, L jism esa O markazli aylana bo’ylab harakatlantirilib X nuqtaga keltirildi. .
A) Uzluksiz ortadi. B) Avval ortadi, keyin kamayadi. C) O’zgarmas qoladi. D) Avval kamayadi, keyin ortadi. E) Uzluksiz kamayadi. 339.Bir ipning uchiga bog’langan zaryadi q bo’lgan m massali jism, elektr maydon kuchlanganligi o’zgarmas va E bo’lgan qismida, rasmdagidek muvozanatdadir. Bunga asosan, maydon kuchlanganligi E quyidagilardan qaysi biriga teng? (g: erkin tushish tezlanish; sin37°=0,6; cos37°=0,8) A) 3mg/4q B) 4mg/3q C) 3mq4g D) 3m/gq4 E) 3q4mg 340. Radiuslari mos ravishda 2r, r bo’lgan +q, qL zaryadli K, L sferalardan K ning sirtidagi elektr potensial V ga teng. L sfera K ga tekkizilib ajratilganda L ning sirtidagi elektr potensial 2V ga teng bo’ldi. Bunga asosan, qL necha q ga teng? 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 341.Zaryadlari +q bo’lgan nuqtaviy ikki jism O markazli yarim aylananing K va M nuqtalarida bo’lganida O nuqtada qandaydir elektr maydon kuchlanganligi hosil bo’ldi. M nuqtadagi jism aylana bo’ylab strelka yo’nalishida harakatlantirilib L nuqtaga keltirildi 342.Bu vaqtda davomida O nuqtada hosil bo’lgan elektr maydon kuchlanganligi qanday o’zgardi? A) O’zgarmadi. B) Uzluksiz ortdi. C) Uzluksiz kamaydi. D) Avval ortib, keyin kamaydi. E) Avval kamayib, keyin ortdi. 343.Bir jinsli E⃗⃗ elektr maydonda –q zaryadli jismni K nuqtadan L nuqtaga ko’chirish uchun elektr kuchlariga qarshi bajarilgan ish W ga teng bo’ldi. Bunga asosan, jismni L nuqtadan M nuqtaga ko’chirish uchun elektr kuchlariga qarshi bajarilishi kerak bo’lgan ish necha W ga teng? 2 B) 5/2 C) 3 D) 4 E) 5 344.Rasmdagi zanjirning bir qismida K-L nuqtalar orasidagi umumiy sig’im necha C ga teng? 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6 345.Rasmdagi zanjirning bir qismida K-L nuqtalar orasidagi umumiy sig’im necha C ga teng? 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 346.Har-birining sig’imi C bo’lgan bir xil kondensatorlardan hosil qilingan rasmdagi zanjirda K-L nuqtalar orasidagi umumiy sig’im 4 F ga teng. Bunga asosan, C necha F? 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 347.Rasmdagi zanjir har birining sig’imi 6 μF bo’lgan bir xil kondensatorlardan hosil qilingan. Bunga asosan, K-L nuqtalar orasidagi umumiy sig’im necha μF ga teng bo’ladi? 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 9 348. Rasmdagi zanjirda K-L nuqtalar orasidagi umumiy sig’im 3 F ga teng. Bunga ko’ra, X kondensatorning sig’imi necha F? 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 12 346.Rasmdagi zanjirda K-L nuqtalar orasidagi umumiy sig’im 4C ga teng. Bunga asosan, X kondensatorning sig’imi necha C? 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 12 349.Rasmdagi zanjirda X, Y, Z kondensatorlarda to’plangan zaryadlar mos ravishda qX, qY, qZ ga teng. Bunga asosan, qX, qY, qZ orasidagi munosabat qanday? A) qX> qY> qZ B) qX> qY= qZ C) qY= qZ> qX D) qZ> qY> qX E) qZ= qY= qX 350. Sig’imlari 3C, C, 2C bo’lgan X, Y, Z kondensatorlar rasmdagidek ulanganda zaryadlari qX, qY, qZ va plastinkalari orasidagi potensiallar farqi esa VX, VY, VZ ga teng bo’lmoqda. Bunga asosan, quyidagi munosabatlardan qaysilari to’g’ri? I. qX> qZ> qY II. qX= qY+ qZ III. VX> VY> VZ A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I va II E) II va III 351.Zaryad- kuchlanish grafigi 1-rasmdagidek bo’lgan X va Y kondensatorlardan 2-rasmdagi zanjir hosil qilingan. Bunga asosan, zanjirda to’plangan umumiy zaryad necha kulonga teng? 30 B) 40 C) 60 D) 90 E) 120 10. 352.Rasmdagi zanjirda X kondensatorning plastinkalarida to’plangan zaryad 12 μC. Bunga asosan, Y kondensatorning plastinkalarida to’plangan zaryad necha μC? 1 B) 2 C) 3 D) 6 E) 9 353.Zaryadli va parallel ulangan X, Y kondensatorlarda zaryad muvozanati o’rnatilgandan keyin X kondensatorning plastinkalari orasiga dielektrik singdiruvchanligi havonikidan katta bo’lgan dielektrik modda kiritiladi. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari to’g’ri? I. X kondensatorning sig’imi ortadi. II. Y kondensatorning zaryadi kamayadi. III. K-L orasidagi potensial farq kamayadi. A) faqat I B) I va II C) I va III D) II va III E) I, II va III 354. Rasmdagi zanjirda X kondensatorning zaryadi 12 C ga teng. Bunga asosan, Y kondensatorning zaryadi necha C? 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 12 355.Rasmdagi zanjirda yopiq bo’lgan X kalit uzildi Bunga asosan, K va L kondensatorlarning plastinkalari orasidagi potensiallar farqlari qanday o’zgardi? K L . A) kamaydi ortdi B) kamaydi kamaydi C) ortdi ortdi D) ortdi kamaydi E) o’zgarmadi ortdi. 356. Rasmdagi zanjirda K kondensator zaryadlangandan keyin avvalY kalit uzildi, ortidan X kalit ulandi. . Bunga asosan, oxirgi vaziyatda M kondensatorning zaryadi necha C ga teng bo’ldi? 40 B) 60 C) 90 D) 120 E) 18 357.Rasmdagi zanjirda X, Y kondensatorlarning zaryadlari mos ravishda qX, qY ga teng. Bunga asosan, Z kondensatorning plastinkalari orasidagi masofa kamaytirilsa, qX va qY qanday o’zgaradi? qX qY . A) ortadi ortadi B) ortadi kamayadi C) kamayadi kamayadi D) kamayadi ortadi E) o’zgarmaydi ortadi 358. Rasmdagi tok manbaiga ulangan kondensatorda to’plangan potensial energiyani orttirish uchun quyidagilardan qaysilarini bajarish kerak? I. manbaning kuchlanishi orttirish, II. kondensatorning plastinkalari orasidagi masofani orttirish, III. kondensatorning plastinkalari orasiga dielektrik singdiruvchanligi havonikidan katta bo’lgan modda kiritish. A) faqat I B) faqat III C) I va II D) I va III E) II va III 359.Rasmdagi zanjirda Y kondensatorda to’plangan potensial energiya E ga teng. Bunga asosan, X kondensatorda to’plangan potensial energiya necha E ga teng? 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6 360.Bir xil X va Y kondensatorlar yordamida 1-rasmdagi zanjir hosil qilingan. Ma’lum vaqt o’tib, Y kondensatorning plastinkalari orasidagi masofa 2-rasmdagidek ikki marta orttirildi Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari kamaydi? I. X kondensatorning plastinkalari orasidagi elektr maydon kuchlanganligi, II. Y kondensatorning plastinkalari orasidagi elektr maydon kuchlanganligi, III. sistemada to’plangan potensial energiya. A) faqat I B) faqat II C) I va II D) I va III E) I, II va III 361.X, Y, Z, T kondensatorlar orqali hosil qilingan rasmdagi zanjirda K-L nuqtalar orasidagi umumiy sig’im 6C ga teng. Bunga asosan, Y kondensatorning sig’imi CY necha C ga teng? 2 B) 4 C) 6 D) 12 E) 18 362. 1-rasmdagi zanjirda KL nuqtalari orasidagi umumiy sig’im 8 μF ga teng. C1= 12 μF, C3= 4 μF bo’lsa, 2-rasmdagi zanjirda MN nuqtalari orasidagi umumiy sig’im necha μF ga teng? 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 9 363. Rasmdagi zanjirda X kondensatorda to’plangan energiya EX, Y kondensatorda to’plangan energiya EY ga teng. Bunga asosan, EX/EY nisbat nimaga teng? 1/4 B) 1/2 C) 1 D) 2 E) 4 364.X va Y kondensatorlar 1-rasmdagidek V kuchlanish ostida zaryadlantirilganda, X ning zaryadi q ga teng bo’ldi Kondensatorlarning zaryadlari o’zgartilmay 2-rasmdagidek ulansa, X ning oxirgi zaryadi necha q ga teng bo’ladi? 1/4 B) 1/2 C) 2/3 D) 4/3 E) 3/2 365.Rasmdagi zanjirda X, Y kondensatorlarning zaryadlari mos ravishda qX, qY ga teng. Bunga asosan, Z kondensatorning plastinkalari orasidagi masofa kamaytirilsa, qX va qY qanday o’zgaradi? qX qY . A) ortadi ortadi B) ortadi kamayadi C) kamayadi kamayadi D) kamayadi ortadi E) o’zgarmaydi ortadi Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari to’g’ri? I. KL nuqtalar orasidagi potensiallar farqi ortadi. II. Kondensatorning plastinkalari orasidagi elektr maydon kuchlanganligi o’zgarmaydi. III. Kondensatorda to’plangan energiya kamayadi. A) faqat I B) faqat II C) I va II D) II va III E) I, II va III 366.Rasmdagidek ulangan K, L kondensatorlarning zaryadlari mos ravishda qK, qL va M-N nuqtalar orasidagi potensiallar farqi VMN ga teng. Bunga asosan, K kondensatorning plastinkalari orasidagi dielektrik modda chiqarilsa, qK, qL va VMN qanday o’zgaradi? qK qL VMN . A) ortadi kamayadi kamayadi B) kamayadi ortadi kamayadi C) kamayadi ortadi ortadi D) ortadi kamayadi ortadi E) kamayadi ortadi o’zgarmaydi 367. Rasmdagi zanjirda K-L orasidagi umumiy sig’im 3C ga teng. Bunga asosan, X kondensatorning sig’imi necha C? 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 12 Bir xil kondensatorlardan hosil qilingan 1-rasmdagi zanjirda kondensatorlar to’liq zaryadlangandan keyin X ning zaryadi q ga teng bo’ldi. X va Y kondensatorlarning zaryadlari o’zgartirilmay 2-rasmdagidek ulangan. Bunga asosan, kondensatorlar o’rtasidagi zaryad o’tishi haqida nima deyish mumkin? A) X dan Y ga q/4 B) X dan Y ga q/2 C) zaryad o’tmaydi. D) Y dan X ga q/4 E) Y dan X ga q/2 Potensiali V bo’lgan manbaga ulangan rasmdagi yassi kondensatorning plastinkalari orasidagi masofa d bo’lganida zaryadi q ga teng. Kondensatorning plastinkalari orasidagi masofa 2d ga yetkazildi. Bunga asosan, quyida aytilganlardan qaysilari bajarilsa, kondensatorning zaryadi q ga teng bo’ladi? I. manbaning EYK ini V/2 ga o’zgartirish, II. manbaning EYK ini 2V ga o’zgartirish, III. kondensatorning plastinkalari orasini dielektrik singdiruvchanligi havonikidan ikki marta katta bo’lgan dielektrik jism bilan to’ldirish. A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I yoki III E) II yoki III MUHAMMADJONOV ABRORJON TARQATISH TA’QIQLANADI 368. O’tkazgich X, Y parallel plastinkalarning uchlariga EYK i ε bo’lgan manba rasmdagidek ulangan. X plastinkaning orasidan 15 eV kinetik energiya bilan o’tgan proton K nuqtagacha yetib kela oldi. Bunga asosan, manbaning EYK i necha voltga kamaytirilsa, shu kinetik energiyaga ega boshqa bir proton M nuqtagacha yetib kela oladi? 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50 369r, 2r radiusli halqasimon o’tkazgichlar bir tekislikda rasmdagidek joylashtirilib, ulardan i, 2i tok kuchlari o’tkazilganda O1 va O2 nuqtalardagi natijaviy magnit induksiyalarining moduli B1, B2 ga teng bo’lmoqda. Bunga asosan, B1/B2 nisbatni aniqlang. 1/2 B) 2/3 C) 3/4 D) 5/4 E) 3/2 370.Sahifa tekisligiga tik X, Y to’g’ri o’tkazgichlardan mos ravishda iX, iY tok kuchlari o’tmoqda. O’tkazgichlarning K nuqtada hosil qilgan natijaviy magnit induksiya vektori B⃗⃗ ga teng. Bunga asosan, iX/iY nisbat nimaga teng? 5/3 B) 4/3 C) 3/2 D) 2/3 E) ¾ 371.Sahifa tekisligiga tik joylashgan P to’g’ri o’tkazgichdan o’quvchiga tomon yo’nalgan i tok kuchi o’tmoqda. x–y tekislikda esa x o’q bilan 60° burchak tashkil etuvchi bir jinsli magnit maydon bor. Bunga asosan, K, L, M nuqtalardagi natijaviy magnit induksiyalarining moduli BK, BL, BM orasidagi munosabat qanday? A) BK> BL> BM B) BK= BL> BM C) BM> BK= BL D) BM= BK> BL E) BM> BK> BL MUHAMMADJONOV ABRORJON 372.Rasmdagi g’altakning o’ramlar soni 1000 ta. Bunga asosan, g’altak ichidagi magnit induksiyasi necha wb/m2 ga teng? (π = 3, μ0=4π∙10−7 N/A2) A) 1,2∙10–2 B) 4∙10–2 C) 6∙10–2 D) 8∙10–2 E) 12∙10–2 373.Rasmdagi r radiusli halqasimon o’tkazgichdan va solenoiddan o’tuvchi tok kuchlari teng va i dir. Halqaning markazidagi K nuqtaning magnit induksiyasi moduli BK, solenoid ichidagi L nuqtaning magnit induksiyasi moduli esa BL ga teng. Solenoidning o’ramlar soni n ta bo’lsa, BK/BL nisbatni aniqlang. 1/2n B) 2/n C) π/n D) n/π E) 2n/π 374.Rasmdagi bir markazga ega bo’lgan r, 2r radiusli halqasimon o’tkazgichlardan qarama-qarshi yo’nalishlarda 2i, i tok kuchlari o’tmoqda. Tashqi halqaning O nuqtada hosil qilgan magnit induksiya vektori B⃗⃗ bo’lsa, O nuqtadagi natijaviy magnit induksiyasi necha B⃗⃗ ga teng? –3 B) –2 C) –1 D) 2 E) 3 375.Cheksiz uzun sirti izolyatsiyalangan X, Y, Z to’g’ri o’tkazgichlar sahifa tekisligida rasmdagidek joylashtirilgan. O’tkazgichlardan mos ravishda iX, iY, iZ tok kuchlari o’tayotgan bo’lsa, K, L, M, N nuqtalarning qaysilarida natijaviy magnit induksiyasi nolga teng bo’lishi imkonsiz? A) faqat K B) faqat L C) faqat N D) K va N E) L va M 376.Bir tekislikda joylashgan cheksiz uzun to’g’ri o’tkazgichlardan va halqadan tok o’tmoqda Bunga asosan, O nuqtadagi natijaviy magnit induksiyasining qiymati va yo’nalishini aniqlang. (π = 3 deb qabul qiling.) A) Sahifa tekisligiga tik va kiruvchi, μ0i6r B) Sahifa tekisligiga tik va chiquvchi, μ0i6r C) Sahifa tekisligiga tik va kiruvchi, μ0i4r D) Sahifa tekisligiga tik va chiquvchi, μ0i3r E) Sahifa tekisligiga tik va kiruvchi, μ0i3r 377.Rasmdagi cheksiz uzun X to’g’ri o’tkazgich sahifa tekisligida, Y halqasimon o’tkazgich esa sahifa tekisligiga tik joylashtirilgan. X simning O nuqtada hosil qilgan magnit induksiyasining moduli BX va O nuqtadagi natijaviy magnit induksiyasining moduli BO ga teng. BX/BO=4/5 bo’lsa, o’tkazgichlardan o’tuvchi tok kuchlarining nisbati iY/iX ni aniqlang. (π = 3 deb oling.) 1/4 B) 1/3 C) 1/2 D) 2/3 E) ¾ 378.Sahifa tekisligiga tik cheksiz uzun K, L va M o’tkazgichlardan mos ravishda i, 3i, i tok kuchlari rasmda ko’rsatilgan yo’nalishda o’tmoqda. K o’tkazgichdan o’tayotgan tokning O nuqtada hosil qilgan magnit induksiyasining vektori B⃗⃗ rasmda ko’rsatilgan. Bunga asosan, O nuqtadagi natijaviy magnit maydon induksiya vektori quyidagilardan qaysi biri kabi? 379.Rasmdagi cheksiz uzun, sirtlari izolyatsiyalangan X, Y, Z o’tkazgichlardan berilgan yo’nalishlarda teng va i tok kuchi o’tmoqda. Bunga asosan, K, L, M nuqtalardagi magnit induksiyalarining moduli BK, BL, BM orasidagi munosabat qanday? A) BK= BL> BM B) BK= BM> BL C) BL= BM> BK D) BM> BK= BL E) BK= BL= BM MUHAMMADJONOV ABRORJON 380.Sahifa tekisligida joylashgan cheksiz uzun sirtlari izolyatsiyalangan X, Y, Z o’tkazgichlardan berilgan yo’nalishlarda ΙX, ΙY, ΙZ tok kuchlari o’tmoqda. Bunga asosan, qaysi sohada natijaviy magnit induksiyasi nolga teng bo’lishi imkonsiz? K B) L C) M D) N E) P 381.Cheksiz uzun X, Y o’tkazgichlardan X sahifa tekisligiga tik, Y esa sahifa tekisligida joylashgan. X dan 3i, Y dan 2i tok kuchi o’tmoqda. X dan o’tayotgan tokning K nuqtada hosil qilgan magnit induksiyasining moduli B bo’lsa, K nuqtadagi natijaviy magnit induksiyasining moduli necha B ga teng? 5/4 B) 4/3 C) 5/3 D) 5/2 E) 5 382.Cheksiz uzun o’tkazgichlardan X, Y sahifa tekisligiga tik, Z esa sahifa tekisligida joylashgan. O’tkazgichlardan rasmdagidek tok o’tmoqda MUHAMMADJONOV ABRORJON Z o’tkazgichning K nuqtada hosil qilgan magnit induksiyasining moduli B bo’lsa, K nuqtadagi natijaviy magnit induksiyasining moduli necha B ga teng? √2 B) √3 C) 2 D) 2√2 E) 2√3 383.Cheksiz uzun, X, Y to’g’ri o’tkazgichlar bilan halqasimon Z o’tkazgich bir tekislikdadir. X, Y o’tkazgichlardan mos ravishda o’zgarmas iX, iY tok kuchi o’tmoqda. Bunga asosan, quyida aytilganlardan qaysilari bajarilsa, Z o’tkazgichda strelka yo’nalishida induksion tok oqadi? I. iX tok kuchi orttirilsa, II. iX tok kuchi kamaytirilsa, III. iY tok kuchi kamaytirilsa. A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I yoki III E) II yoki III 384.Qarshiligi 20 Ω bo’lgan rezistordan o’tuvchi o’zgaruvchan tok kuchining tenglamasi i = 10√2sin100πt (A) ko’rinishida. Bunga asosan, quydagilardan qaysilari to’g’ri? I. Rezistor uchlari orasidagi potensiallar farqining effektiv qiymati 100 volt. II. Tokning chastotasi 50 Hertz ga teng. III. Rezistordan o’tayotgan tok kuchining effektiv qiymati 10 amper. A) faqat I B) faqat II C) I va II D) II va III E) I, II va III 385.Aktiv qarshilikka ega bo’lmagan o’tkazgich simdan tayyorlangan solenoid effektiv qiymati 30 volt bo’lgan o’zgaruvchan tok manbaiga ulandi. Tokning chastotasi 50 s–1, solenoidning induktivligi 2∙10–2 H ga teng. Bunga asosan, solenoiddan o’tuvchi tokning effektiv qiymati necha A? (π = 3 deb oling.) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 386.’imi 10–3 F bo’lgan kondensator, qutblari orasidagi potensiallar farqining vaqtga bog’lanish tenglamasi 20√2sin100t (V) bo’lgan o’zgaruvchan tok manbaiga ulandi. MUHAMMADJONOV ABRORJON Bunga asosan, zanjirdan o’tayotgan tok kuchining effektiv qiymati necha A? √2 B) 2 C) 2√2 D) 4 E) 4√2 387.. O’zgaruvchan tok zanjiridagi 10 Ω lik rezistordan 5 soniyada 400 joul issiqlik energiyasi ajralmoqda. Bunga asosan, zanjirdagi tok kuchining maksimum qiymati necha amper? √2/2 B) √2 C) 2 D) 2√2 E) 4 388.. Induktivligi 10–2 H bo’lgan solenoid, qutblaridagi kuchlanishning vaqtga bog’lanish tenglamasi 10√2sin200t (V, s) bo’lgan o’zgaruvchan tok manbaiga ulandi. Bunga asosan, solenoiddan o’tuvchi tok kuchining effektiv qiymati necha A? 5 B) 5√2 C) 10 D) 10√2 E) 15 389.Bir xil K, L solenoidlar uchlariga effektiv qiymati VK, VL bo’lgan o’zgaruvchan kuchlanish hosil qilinganda, solenoidlardan o’tuvchi tok kuchining vaqtga bog’lanish grafiklari 1-rasm va 2-rasmdagidek bo’ldi. Bunga asosan, VK/VL nisbat nimaga teng? A)4 B) 2 C) 1 D) 1/2 E) ¼ 390.Aktiv qarshiligi 5 Ω bo’lgan o’tkazgichdan o’tayotgan tok kuchining effektiv qiymati 2 A. Tokning chastotasi 50 s–1 bo’lsa, o’tkazgichning uchlari orasidagi potensiallar farqining vaqtga bog’lanish tenglamasi quyida berilganlardan qaysi biri bo’lishi mumkin? A) 5sin100πt B) 5√2sin100πt C) 10sin100πt D) 10√2sin100πt E) 20sin100πt 391.Sig’imi C bo’lgan kondensator, qutblaridagi kuchlanishning effektiv qiymati 5√2 volt bo’lgan manbaga ulanganda, kondensatordan o’tuvchi tok kuchining vaqtga bog’lanish grafigi rasmdagidek bo’ldi. (π = 3 deb oling.) Bunga asosan, C necha mF ga teng? 1/3 B) 1/2 C) 1 D) 2 E) 3 392.Rasmdagi zanjirning bir qismidan effektiv qiymati i bo’lgan o’zgaruvchan tok o’tganida induktivliklari L1, L2 bo’lgan solenoidlarning uchlaridagi potensiallar farqi mos ravishda V, 2V ga teng bo’ldi. Bunga asosan, L1/L2 nisbat nimaga teng? 2 B) √2 C) 1/√2 D) 1/2 E) ¼ 393.Rasmdagi o’zgaruvchan tok zanjirida ampermetr ko’rsatayotgan tok kuchi i ga teng. Manbaning qutblaridagi kuchlanishning effektiv qiymati o’zgarmas saqlanib, quyidagilardan qaysilari bajarilsa, i ning qiymati ortadi? I. tok kuchining chastotasi orttirilsa, II. tok kuchining chastotasi kamaytirilsa, III. kondensatorning plastinkalari orasidagi masofa kamaytirilsa. A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I yoki III E) II yoki III 394.Aktiv qarshiligi 5 Ω bo’lgan o’tkazgichdan, effektiv qiymati 2 A bo’lgan o’zgaruvchan tok o’tmoqda. Bunga asosan, 1 soatda o’tkazgich simdan necha kJ issiqlik ajraladi? 18 B) 36 C) 54 D) 72 E) 108 395.Rasmdagi elektr zanjir induktivligi 4∙10–2 H bo’lgan solenoid va sig’imi 1 F bo’lgan kondensator yordamida hosil qilingan. Bunga asosan, zanjirning rezonans chastotasi necha s–1 ga teng? (π = 3 deb oling.) 2/3 B) 5/6 C) 6/5 D) 5/4 E) 5/3 396.Bir lampa va kondensator yordamida rasmdagi o’zgaruvchan tok zanjiri tuzildi. Ma’lum vaqtdan keyin kondensatorning plastinkalari orasiga shisha plastinka joylashtirildi. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari to’g’ri? I. Kondensatorning sig’imi ortdi. II. Kondensatorning sig’im qarshiligi ortdi. III. Lampaning ravshanligi ortdi. A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I va III E) II va III 397.Tomonlarining uzunliklari 50 cm, 20 cm bo’lgan ramka, magnit induksiyasi bir jinsli va qiymati 10–2 N/(A∙m) bo’lgan muhitda rasmdagidek 100 rad/s burchak tezlik bilan aylantirilmoqda. Ramkaning qarshiligi 0,1 Ω bo’lsa, ramkadan o’tayotgan tok kuchining vaqtga bog’lanish tenglamasi quyidagilardan qaysi biri bo’lishi mumkin? A) sin100πt B) 3sin100t C) 3√2sin100t D) 5sin100t E) 5√2sin100t 398.Bir jinsli bir arqonda hosil qilinayotgan davriy to’lqindagi nuqtalarning muvozanat nuqtasidan siljish- vaqt grafigi rasmda ko’rsatilgan. To’lqinning tezligi 10 cm/s bo’lsa, quyidagilardan qaysilari to’g’ri? I. Manbaning davri 8 s. II. To’lqinning amplitudasi 10 cm. III. To’lqin uzunligi 8 cm. A) faqat I B) faqat II C) I va II D) I va III E) II va III 399.Birlik uzunligining massasi 0,01 kg/m bo’lgan 1 m uzunlikdagi bir jinsli arqon 4 N kattalikdagi kuch ta’sirida taranglashtilib tebratilganda, arqonda 10 ta garmonika (10-turg’un to’lqin) hosil bo’ldi. Bunga asosan, arqonning tebranishlar chastotasi necha Hz ga teng? 25 B) 50 C) 75 D) 100 E) 125 400.Bir xil ikki arqonda hosil qilingan rasmdagi to’lqinlarning tezliklari teng. Bunga asosan, to’lqinlar orasidagi fazalar farqi quyidagilardan qaysi biri bo’lishi mumkin? (Bo’laklar teng oraliqli.) A) π/3 B) 2π/5 C) π/2 D) 2π/3 E) π 401.Bir jinsli arqonda hosil qilingan 5 ta garmonikaning (5-turg’un to’lqinning) chastotasi 100 Hz ga teng. Bunga asosan, bu arqonda hosil qilingan 2 ta garmonikaning (2-turg’un to’lqinning) chastotasi necha Hz ga teng? 40 B) 80 C) 120 D) 210 E) 250 402.Bir uchi qo’zg’almas, bir uchi qo’zg’aluvchan bir jinsli arqonda hosil qilingan va bir soniyada bir bo’lakka ilgarilayotgan bir xil ikki pulsning t = 0 onidagi ko’rinishlari rasmdagi kabidir. Bunga asosan, pulslar necha soniya o’tib, ilk marta bir-birini so’ndiradi? (Bo’laklar teng oraliqlidir.) 5 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11 403.Tovush tezligi 340 m/s bo’lgan muhitda, tez yordam mashinasi 300 Hz chastotali tovush to’lqinlari hosil qilib, rasmda ko’rsatilgan yo’nalishda 40 m/s modulli tezlik bilan harakat qilmoqda. Bunga asosan, K nuqtada tinch turgan kuzatuvchi bu tovush to’lqinlarining chastotasi necha Hz ekanligini o’lchaydi? 260 B) 280 C) 300 D) 320 E) 340 404.. Rasmdagi mashina o’zgarmas V⃗⃗ tezlik bilan harakatlanmoqda. Yerda tinch turgan bir kuzatuvchi mashina divigateli chiqarayotgan tovushning chastotasini mashina yaqinlashayotganda 3f, mashina uzoqlashayotganda 2f ekanligini eshitmoqda. Bunga asosan, V⃗⃗ tezlikning moduli necha m/s ga teng? (Tovush tezligini 340 m/s deb oling.) 54 B) 68 C) 82 D) 98 E) 132 405.Tovushning tezligi 340 m/s bo’lgan bir muhitda davriy tovush to’lqinlari hosil qilayotgan manba rasmdagidek 40 m/s modulli tezlik bilan harakatlanmoqda K nuqtada tinch turgan kuzatuvchi bu tovush to’lqining chastotasini 255 Hz kabi eshitgan bo’lsa, L nuqtada turgan kuzatuvchi bu tovush to’lqinning chastotasini necha Hz kabi eshitadi? 268 B) 276 C) 285 D) 305 E) 323 406. Quyidagi olimlardan qaysi birining zamonaviy fizikaga hissasi bo’lmagan? A) Heisenberg B) Bohr C) Einstein D) Planck E) Galileo 407. Quyidagilardan qaysilari to’g’ri? I. Kichik tezliklarda harakatlanayotgan katta massali jismlarning harakatini o’rganuvchi fizika sohasiga klassik fizika deyiladi. II. Katta tezliklarda harakatlanayotgan kichik massali jismlarning harakatini o’rganuvchi fizika sohasiga zamonaviy fizika deyiladi. III. Klassik fizika va zamonaviy fizika qonunlari bir-biridan tamoman farqlidir. A) faqat I B) faqat II C) faqat III D) I va II E) I, II va III 408. Rasmdagi sistemada yuqori qismida lampasi yongan mashina V tezlik bilan harakatlanayotgan bo’lib, K, L kuzatuvchilar harakatsizdir. Lampadan chiquvchi yorug’lik nurlarining tezligi mashina haydovchisiga nisbatan V1, K kuzatuvchiga nisbatan VK, L kuzatuvchiga nisbatan esa VL ga teng. MNN ga asosan, V1, VK, VL orasidagi munosabat qanday? A) V1= VK= VL B) V1= VK< VL C) V1< VL= VK D) VK< V1< VL E) VL= VK< V1 409.Quyidagi fikrlardan qaysilari MNN ga zid emas? I. Barcha inersial sanoq sistemalari uchun barcha fizik qonunlar o’rinli. II. Massa o’zgarmas kattalik bo’lib, hech bir shaklda o’zgarmaydi. III. Yorug’lik tezligi manbaning va kuzatuvchining tezligiga bog’liq emas. A) faqat I B) I va II C) I va III D) II va III E) I, II va III 408. Rasmdagi sistemaning L nuqtasida joylashgan kuzatuvchiga K va P nuqtalarga tushgan yashin yorug’liklari ayni onda yetib keldi. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari to’g’ri? I. Avval P, keyin K nuqtaga yashin tushgan. II. M nuqtadagi kuzatuvchiga ko’ra, yashinlar bir vaqtda tushgan. III. Dastlabki yashin tushishini M nuqtadagi kuzatuvchi L nuqtadagi kuzatuvchidan avval ko’radi. A) faqat I B) faqat II C) I va II D) I va III E) II va III 409. Rasmdagi sistemada A nuqtadagi soat aniq 12 : 00 : 00 s ni ko’rsatgan onda bu nuqtadan bir yorug’lik signali yuborildi. Signal B nuqtaga yetib borgan onda bu nuqtadagi soat 12 : 01 : 00 s ni ko’rsatdi. Bunga ko’ra, soatlarni bir-biriga nisbatan sinxronlash uchun quyidagilardan qaysi birini bajarish kerak? (c = 3∙108 m/s) A) A nuqtadagi soatni 10 s orqaga qoldirish kerak. B) A nuqtadagi soatni 50 s orqaga qoldirish kerak. C) B nuqtadagi soatni 10 s orqaga qoldirish kerak. D) B nuqtadagi soatni 50 s orqaga qoldirish kerak. E) Soatlar bir-biriga nisbatan sinxron. 410.Rasmdagi vaziyatda bo’lgan bir kuzatuvchi K, L soatlar va o’zining soati bir vaqtni ko’rsatayotganligini ko’rmoqda. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari to’g’ri? I. K soat L soatdan orqada. II. Kuzatuvchining soati L soatdan orqada. III. Kuzatuvchi K soatga tomon harakatlansa, o’zining soatini orqada qolishini ko’radi. faqat I B) faqat II C) I va II D) I va III E) II va III 411.Biror voqeaning tinch turgan kuzatuvchiga nisbatan davom etish vaqti t ga teng. Bunga asosan, 0,6c tezlik bilan harakatlanayotgan roketaning ichidagi kuzatuvchiga nisbatan bu voqeaning davom etish vaqti necha t ga teng? (c: yorug’lik tezligi.) 3/5 B) 3/4 C) 4/5 D) 5/4 E) 5/3 412.0,8c tezlik bilan harakatlanayotgan roketa ichidagi kuzatuvchiga nisbatan roketaning KL to’g’ri chiziqlar orasini o’tish vaqti 30 daqiqa ga teng. Bunga asosan, tinch turgan kuzatuvchiga nisbatan roketaning KL to’g’ri chiziqlar orasini o’tish vaqti necha daqiqa? (c: yorug’lik tezligi.) 18 B) 25 C) 30 D) 42 E) 5 413.Rasmdagi to’g’ri to’rtburchak plastinka yorug’lik tezligiga yaqin tezlikda harakatlanganda Yerda tinch turgan kuzatuvchiga kvadrat shaklida ko’rinmoqda Bunga asosan, plastinkaning harakat yo’nalishi va tezligi qanday? (c: yorug’lik tezligi.) harakat yo’nalishi tezligi A) x 0,6c B) x 0,7c C) x 0,8c D) y 0,6c E) y 0,8c 414.X, Y roketalar mos ravishda 0,6c, 0,7c tezlik bilan harakatlanmoqda. Tinch turgan bir kuzatuvchiga ko’ra, t' vaqt davom etgan voqeani X roketadagi kuzatuvchi tX, Y roketadagi kuzatuvchi tY vaqt davom etganini qayd qildi. tX= t bo’lsa, t' va tY uchun quyidagilardan qaysi biri to’g’ri? t' tY
B) t dan kichik t dan katta C) t dan katta t dan kichik D) t dan katta t dan katta E) t t dan kichik 415.Tinchlikdagi uzunligi L bo’lgan jismning tezligi ortib bormoqda. Bunga ko’ra, jismning uzunligining tezligiga bog’liklik grafigi quyidagilardan qaysi biri? 416.Bir astronavt Yerdan 4√3 yorug’lik yili uzoqligidagi bir sayyoraga o’zgarmas va √3c/2 tezlik bilan ketib, ortiga qaytdi. Astronavt ortiga qaytganda, Yerdagi kuzatuvchiga va astronavtga ko’ra necha yil o’tgan? (c: yorug’lik tezligi) Yerdagi kuzatuvchiga ko’ra Astronavtga ko’ra A) 4 ,4 B) 4 , 8 C) 8 , 4 D) 16 , 8 E) 16 ,32 417.Tinch holatdagi uzunligi 18 m bo’lgan havo kemasi √11c/6 tezlik bilan harakatlanmoqda. Bunga asosan, havo kemasining bu tezlikdagi uzunligi tinch turgan kuzatuvchiga ko’ra necha m? (c: yorug’lik tezligi.) 15 B) 16 C) 17 D) 18 E) 19 418. Tinchlikdagi massasi m0 bo’lgan relativistik bir zarraning yorug’lik tezligiga yaqin V tezlikda harakatlanayotgandagi massasi 3m0 ga teng. Bunga asosan, zarraning bu tezlikdagi impulsi necha m0c ga teng? (c: yorug’lik tezligi) 3 B) 2√2 C) √5 D) 2 E) √3 419. K, L kuzatuvchilarning tezliklari va harakat yo’nalishlari rasmda berilgan. Bunga asosan, AB nuqtalar orasidagi masofa K va L kuzatuvchilarga nisbatan m? (c: yorug’lik tezligi.) K kuzatuvchiga ko’ra L kuzatuvchiga ko’ra A) 3 ; 4 B) 3; 5 C) 4 3 D) 4; 5 E) 5 ;5 421.K, L roketalar yerga parallel yo’nalishda mos ravishda √3c/2 va 2√2c/3 tezliklar bilan harakatlanmoqda. K roketadagi kuzatuvchi yerda tinch turgan bir jismning uzunligini 6 m ekanligini ko’rgan bo’lsa, L roketadagi boshqa kuzatuvchi shu jismning uzunligini necha m ekanligini ko’radi? (c: yorug’lik tezligi.) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 12 422.Bir sportchi gorizontal yo’lda o’zgarmas 10 m/s tezlik bilan yugurayotganda, yuqorisidan 0,6c tezlik bilan bir roketa o’tmoqda. Roketaning ichidagi kuzatuvchiga ko’ra sportchi KL nuqtalar orasini 4 s da yugurgan bo’lsa, sportchi |KL| uzunlikni necha m ekanligini ko’rmoqda? (c: yorug’lik tezligi.) 32 B) 36 C) 42 D) 45 E) 50 423.Tinch turgan kuzatuvchi tinchlikdagi uzunligi L bo’lgan bir roketaning uzunligini roketa V1 tezlik bilan harakatlanganda L/√2, V2 tezlik bilan harakatlanganda esa L/2 ekanligini ko’rmoqda. Bunga asosan, V1/V2 nisbat nimaga teng? A) 1√2 B) √2/3 C) √32 D) 2√3 E) √3 424.Tinchlikdagi energiyasi E bo’lgan bir zarra yorug’lik tezligiga yaqin V tezlik bilan harakatlanganda umumiy energiyasi 2E ga teng bo’ldi. Bunga asosan, quyidagilardan qaysilari to’g’ri? I. Zarraning kinetik enerjisi E ga teng. II. V = √3c2 ga teng. III. Zarra tezlashtirilsa, tezligi ikki marta ortishi mumkin. (c: yorug’lik tezligi) A) faqat I B) faqat II C) I va II D) I va III E) I, II va III 425.Tomonlarining uzunliklari 2 m, 4 m, 10 m bo’lgan parallelipiped shaklidagi bir jism rasmdagidek √3c2 tezlik bilan harakatlanmoqda. Tinch turgan kuzatuvchiga ko’ra, prizmaning bu tezlikdagi ko’rinishi quyidagilardan qaysi biri kabi? Relitavistik bir jismning tezligi ortsa, quyida kattaliklaridan qaysilari ortadi? I. energiyasi, II. impulsi, III. uzunligi. A) faqat I B) faqat II C) I va II D) I va III E) I, II va III 426.Relativistik jismning kinetik energiya–tezlik grafigi quyidagilardan qaysi biri kabi? 427.Tinchlikdagi energiyasi E bo’lgan zarra 3c/5 tezlikda harakatlansa, umumiy energiyasi necha E ga teng bo’ladi? (c: yorug’lik tezligi.) 3/5 B) 5/4 C) 4/3 D) √2 E) 2√2 428.Tinchlikdagi energiyasi E bo’lgan zarracha yorug’lik tezligiga yaqin V tezlikda harakatlanganda umumiy energiyasi 3E ga teng bo’ldi. Bunga ko’ra, V necha c ga teng? (c: yorug’lik tezligi.) 3/5 B) √3/2 C) 2√2/3 D) √5/3 E) √15/4 429.Tinchlikdagi massasi m bo’lgan bir zarracha 0,8c tezlik bilan harakatlanmoqda. Bunga ko’ra, zarraning bu tezlikdagi impulsi quyidagilardan qaysi biriga teng? (c: yorug’lik tezligi.) A) 23m∙c B) 34m∙c C) 45m∙c D) 54m∙c E) 43m∙c 430.Tinchlikdagi massasi m, tinchlikdagi energiyasi E bo’lgan bir zarracha yorug’lik tezligiga yaqin tezlikda harakatlanganda umumiy energiyasi 5E ga teng bo’ldi. Bunga asosan, zarraning bu tezlikdagi kinetik energiyasi necha E ga teng? 1 B) 2 C) 4 D) 8 E) 16 431.Bir zarracha √13c7 tezlikda harakatlanganda umumiy energiyasi EU, kinetik energiyasi EK ga teng bo’ldi. Bunga asosan, EU/EK nisbat nimaga teng? (c: yorug’lik tezligi.) 6/5 B) 7/6 C) 6 D) 7 E) 8 432.Relativistik bir zarracha yorug’lik tezligiga yaqin V tezlikda harakatlanganda kinetik energiyasi tinchlikdagi energiyasiga teng bo’lmoqda. Bunga ko’ra, V necha c ga teng? (c: yorug’lik tezligi.) 1/2 B) √3/3 C) √3/2 D) 2/3 E) 2√3/3 433.Relativistik bir zarracha yorug’lik tezligiga yaqin V tezlikda harakatlanganda kinetik energiyasi tinchlikdagi energiyasiga teng bo’lmoqda. Bunga ko’ra, V necha c ga teng? (c: yorug’lik tezligi.) 1/2 B) √3/3 C) √3/2 D) 2/3 E) 2√3/3 434.Tinchlikdagi energiyasi mc2, zaryadi +q bo’lgan bir zarracha o’tkazgich KL parallel plastinkalar orasida tezlashmoqda. Zarra L plastinkaga urilganda umumiy energiyasi 2mc2 ga teng bo’ldi. Bunga asosan, manbaning qutblari orasidagi potensiallar farqini aniqlovchi ifoda quyidagilardan qaysi biri? (c: yorug’lik tezligi.) m∙c2q B) m∙c22q C) 2m∙c2q D) m∙c3 E) m∙qc2 435.Massasi m bo’lgan relativistik zarraning umumiy energiyasining tezligiga bog’lanish grafigi rasmda ko’rsatilgan. .Bunga asosan, zarraning tezligi 0,6c dan 0,8c ga yetsa, impulsining o’zgarishi quyidagilardan qaysi biriga teng bo’ladi? (c: yorug’lik tezligi.) A) 14m∙c B) 13m∙c C) 512m∙c D) 712m∙c E) 3/4m∙c 436.Tezligi 2√6/5c bo’lgan bir zarraning bu tezlikdagi massasi m ga teng. Bunga asosan, zarraning kinetik energiyasi necha mc2? (c: yorug’lik tezligi.) 1/5 B) 1/4 C) 3/4 D) 3/5 E) 4/5 437.Tinchlikdagi massasi m bo’lgan zarra yorug’lik tezligiga yaqin tezlikda harakatlanganda umumiy energiyasi 2mc2 ga teng bo’ldi. Bunga asosan, zarraning bu tezlikdagi impulsini aniqlang. (c: yorug’lik tezligi.) A) √32m∙c B) m∙c C) √3m∙c MUHAMMADJONOV ABRORJON Download 1.92 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling