Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети Алгоритмлаш ва математик моделлаштириш кафедраси

Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети Алгоритмлаш ва математик моделлаштириш кафедраси

Маърўзачи: асс. Бегимов Ў.И.

Алгоритмларни лойихалаш фани

Мавзу: Чизиқли алгоритмлар. Цикллар. Интегралларни тақрибий ҳисоблаш усуллари, самарадорлиги. Матрицаларни кўпайтириш. Детерминантни ҳисоблаш.

• Режа:
• 1. Algoritm turlari.
• 2. Тақрибий интеграллаш (квадратура) формулалари.

Амалий муаммоларни ҳал қилиш учун дастурий таъминот усулларининг самарадорлиги, айниқса, биз ўн қаватли бинога чиқиш учун икки ҳил муаммога яъни, зинапояда ва лифтда ўнинчи қаватга чиқиш билан тўқнаш келганимизда аниқ намоён бўлади. Ушбу икки усулни бошдан кечирган киши табиий равишда лифтни танлайди. Шунга ўхшаб, муаммони ҳал қилиш учун дастурий таъминот усулларини ўзлаштирганлар ҳамма жойда, масалан, муаммони ҳал қилишнинг дастурий таъминот усулини қўллашга интилишади. Бунинг учун алгоритмларни лойиҳалаш, уларни алгоритмик дастурлаш тилларида тақдим этиш ва ЭҲМ да дастурларни қилиш жараёнларини ўзлаштириш керак бўлади. Ушбу дарснинг тузилиши ва мавзуси айнан шу мақсад асосида шаклланади

• Амалий муаммоларни ҳал қилиш учун дастурий таъминот усулларининг самарадорлиги, айниқса, биз ўн қаватли бинога чиқиш учун икки ҳил муаммога яъни, зинапояда ва лифтда ўнинчи қаватга чиқиш билан тўқнаш келганимизда аниқ намоён бўлади. Ушбу икки усулни бошдан кечирган киши табиий равишда лифтни танлайди. Шунга ўхшаб, муаммони ҳал қилиш учун дастурий таъминот усулларини ўзлаштирганлар ҳамма жойда, масалан, муаммони ҳал қилишнинг дастурий таъминот усулини қўллашга интилишади. Бунинг учун алгоритмларни лойиҳалаш, уларни алгоритмик дастурлаш тилларида тақдим этиш ва ЭҲМ да дастурларни қилиш жараёнларини ўзлаштириш керак бўлади. Ушбу дарснинг тузилиши ва мавзуси айнан шу мақсад асосида шаклланади

Hisoblash jarayonlarini shartli ravishda chiziqli va tarmoqlanadigan turlarga bo'lish mumkin. Chiziqli dasturlash jarayoni - bu hisoblash jarayonlari bo'lib, unda hisob-kitoblar istisnosiz qat'iy belgilangan ketma-ketlik bo'yicha amalga oshiriladi. Bunday jarayonlarga oldindan belgilangan takrorlanuvchi soni bilan davriy jarayonlar kiradi. Ushbu turdagi jarayonlar uchun misol:

• Hisoblash jarayonlarini shartli ravishda chiziqli va tarmoqlanadigan turlarga bo'lish mumkin. Chiziqli dasturlash jarayoni - bu hisoblash jarayonlari bo'lib, unda hisob-kitoblar istisnosiz qat'iy belgilangan ketma-ketlik bo'yicha amalga oshiriladi. Bunday jarayonlarga oldindan belgilangan takrorlanuvchi soni bilan davriy jarayonlar kiradi. Ushbu turdagi jarayonlar uchun misol:
• Misol 1. Yig’indining qiymatini hisoblang

Алгоритм турлари :

Чизиқли алгоритм - деб ҳеч қандай шартсиз фақат кетма-кет бажариладиган жараёнларга айтилади.

Тармоқланувчи алгоритм - деб маълум шартларга мувофиқ бажариладиган кўрсатмалардан тузилган алгоритмга айтилади.

Такрорланувчи алгоритм - деб бирон бир шарт текширилиши ёки бирон параметрнинг ҳар хил қийматлари асосида такрорий хисоблашларни бажарадиган алгоритмга айтилади.

.....

Algoritm turlari

Тақрибий интеграллаш (квадратура) формулалари.

Интегрални тақрибий ҳисоблашга доир дастурлар.