Муҳаммад ал-хоразмий номидаги тошкент ахборот технологиялари

ОБЪЕКТЛАРНИ ИНТЕЛЛЕКТУАЛ АНГЛАШДА 
ҚЎЛЛАНИЛАДИГАН БЕЛГИЛАРНИ СИНТЕЗ ҚИЛИШ 
К.А.Бекмуратов
1
, М.Ш.Ахроров
2
, В.Файзиев
2 
1 
Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари 
университети Самарқанд филиали, т.ф.н.доцент 
2
Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари 
университети Самарқанд филиали магистранти 
Объектларни интеллектуал таниб олувчи тизимларни яратиш усуллари 
ва алгоритмлари ҳозирги вақтда табиат ва жамиятда учрайдиган мураккаб ва 
қийин формаллаштириладиган масалаларни ечишда самарали қўлланилмоқда. 
Бундай масалаларни ечишда 
)
,
1
(
m
j
X
j
=
объектлар ва уларнинг 
)
,
1
;
,
1
(
n
k
m
j
x
jk
=
=
белгилари олдиндан берилган ёки тажриба йўли билан тўпланган 
маълумотлар ва билимларга асосланади. Бундай маълумотларда 
j
X
ларнинг 
jk
x
лари тўлиқ бўлмайди, динамик равишда ўзгарувчан ва хатоликлардан 
ҳоли бўлмайди.
Таниб олувчи тизимларни яратишнинг муҳим хусусиятларидан бири-бу 
уларнинг янги 
*
i
X
объектларни таниб олишда энг кичик хатолик эҳтимоли 

ва унинг ишончлилиги  кўрсатгичларга эришиши ҳисобланади. Бундай 
*
i
X
ларни таниб олишда 

ва  ларни қаноатлантиришини белгиловчи асосий 
факторлар-бу олдиндан берилган 
nml
T
нинг ҳажми ҳисобланади. Шунинг учун 
nml
T
ни ҳисобга олиб, 
jk
x
лар орасидан ҳар бир 
nml
q
T
K

га хос бўлган 
jk
x
ларни 
танлаш, уларга мос 
)
(X
F
ҳал қилувчи қоидаларни қуриш ва улар ёрдамида 
1
nm
T
назорат танловдаги янги 
*
i
X
ларни 
)
,
1
(
l
q
K
q
=
ларнинг қайси бирига тегишли 
эканлигини аниқлашда турли усуллар ва алгоритмлардан [1-3] 
фойдаланилади.