Муаммоли вазиятлар ва муаммоли масалалар куйдаги Х,олларда вужудга келиши мумкин


Download 22.7 Kb.
Sana23.03.2023
Hajmi22.7 Kb.
#1287377
Bog'liq
Педагогик муаммоли масалаларни ечиш


Педагогик муаммоли масалаларни ечиш - Укув жараёнини такомиллаштиришнинг асосий йуналишлари - талабаларнинг таълимий ишларини фаоллаштириш, мустакиллигини ривожлантириш, укитиншинг самарапи шакл ва методларидан фойдаланишдир.
Бу шакллардан бири укув материалини баён этишнинг муаммоли к,илиб тушишдир. Бунда талаба онгида муаммоли вазият ёки муаммоли масалалар, илмий изланишни эслатувчи вазифа шаклланади. Талабаларнинг узлари саволга жавоб топишга, муаммони \ал килишга интилади. Отатда, у тугри жавобни укитувчи ёрдамида топади. Аммо узи кидириб топишга интилиши ва ечим вариантларини топиши унда билиш фаоллигини, мустакил фикрлашни вужудга келтиради, унинг билиш фаолиятига ижодий туе беради.
Муаммоли вазиятлар ва муаммоли масалалар куйдаги х,олларда вужудга келиши мумкин:
- муайян маълумотлар буйича ечимларни топиш учун мустакил изланишда (масалан, исботлаш усулларини, счимнинг вариантини топишга интилиш, хулоса чикариш, коидани таърифлаш);
- мавхум мазмуннинг муайян тасаввурлар билан богланиши асосида (масалан, берилган чизма ёки режага караб буюмни куз олдига келтиришда);
- билимларни талабаларнинг шахеий тажрибаси ва амалий ишлари билан боглашда (масалан, тажрибалар, зкепериментлар утказишда);
- тоицирлик юзасидан топшириклар, вазифалардан муаммоли вазиятни уз ичига олган бошка воситалардан фойдаланишда.
Мана шуларнинг х,аммаси билиш ва кизикиш фаоллигини келтириб чицаради. Талабалар узларида ечимини топиш учун зарур билимлар борлигини тушунадилар ва муаммо жавобнинг тугри вариантини топишдан иборат булади. Талабаларда турли педагогик фактларни тахлил килиш куникмасини шакллантиришда х,ам тугри, педагогик жих,атдан асосланган амалий ишларни бажаришда педагогика курси юзасидан педагогик масалаларни ечилиши катта роль уйнайди.
Педагогик масалалар шартшароитларни х,амда талабаларнинг индивидуал хусусиятларини албатта х.исобга олиш кераклигини талаб киладиган х,ар хил далиллар ва вазиятларни тахлил килишни такозо этади.
Талабаларга хал килиш учун такдим этилаётган х,ар бир муаммоли масаланинг мукаддимасида х,озирги замон педагогикасида карор топтан назарий коидалар баён этилади. Шундан кейин касб-хунар коллежлари ва олий укув юрти хасти ва амалиётидан олинган айрим эпизодлар тавсифи ёки таълим-тарбия масалалари юзасидан вактли матбуотда билдирилган фикр-мулох,азалар келтирилади.
Биринчи ва иккинчи саволлар талабалар ёки бу назарий коидаларнинг мохиятини кай даражада тушунишларини анщ лаб олиш билан бирга педагогикадан укилган маърузаларда ёритилган коидаларни канчалик узлаштирилганлиги билан, шунингдек, аник асос ва вазиятларни хозирги замон педагогикаси жихатдан тах,лил кила олиш куиикмасини канчалик эгаллаб олганлиги билан богликдир. Шу билан бирга тафаккури кай даражада ривожланганлиги, усиб келаётган ёш авлодни таълим-тарбия жараёнларини такомиллаштириш масалалари буйича педагогиканинг у ёки бу коидаларини тугрилигини исбог кила олиш махорати билан богликдир.
Талабалар томонидан педагогик масалаларнинг мустакил равишда ечилиши уларни педагогика курсидан олган назарий билимларини амалда Куллай олишга ургатишни максад килиб КУЯДИ-
Педагогика укитиш тажрибаси шуни курсатадики, педагогик масалаларни ечиш ушбу фанга фан сифатида талабалар кизикишини оширади, олинган назарий билимларини мустахкамлайди, шунингдек булгуси педагоглар-талабаларда ижодий кобилиятларнинг пайдо булиши ва ривожланишига, педагогик жихатдан тугри фикрлаш кобилиятини шакллантиришга хамда укувчи шахсига тугри, ахлокий жихатдан асосланган тарзда таъсир курсатишни амалга ошириш махоратини эгаллашга ёрдам беради.
Муаммоли масалалар ва вазиятлар куйдагича тузилиб берилади: Масалан: 1 - муаммоли масала:
Маълумки, педагогика института юксак даражада билимли укитувчиларни, уз фани буйича хар канадай назарий масалани мустакил ижодий хал килишга кодир кишиларни тайёрлаши керак. Шу максадда 1- курсда рус тили ва адабиёти факультетининг талабалари “адабиётшуносликка кириш” деб аталган дастлабки курени тинглайдилар. Курснинг вазифаси, - деб ёзади Н.К.Асеев, - талабаларда адабиётнинг предмета, максади, турланиши, унинг жамиятдаги тутган урни тугрисида, ривожланиш конуниялари хакида асосий тасаввур хосил килишдан иборат. Бундай билимлар шунинг учун керакки, талабалар тарихий-адабий курс билимларини чукуррок идрок этадилар, бадиий асарларни тахдил килиш мааакасини урганадилар, у ёки бу х,одисаларга тугри бахо бериш махоратини эгаллаб оладилар. Бу курс талабаларда адабиётнинг назарий масалаларига кизикиш уйротиши, уларда адабиётшуносликка оид ижодий тафаккур килишда мустакилликни ривожлантириши керак. Шу билан бирга, авторнинг таъкидлашича, бу курс олий институт остонасига биринчи маротаба кадам Куйган галабалар учун жуда мураккаб ва кийин курс хисобланади.
Саволлар:
1. Фякрингизча талабалар учун бу курс цийинлшшшш' сабаблари нимада?
2. Адабиётшунослихка хос ижодий тафаккурнинг моцнятн нимадан иборат эканини тушунтириб беринг?
3. Талабаларда адабиетшунослихка хос мустацил ижодий тафакхурии ривожлантирмок; учун назарий тайёргарлих %амда адабиёт назарияси ва масалаларига гоят катта щзщшп зарур экандигнни исботлаб беринг?
2 - муаммоли масала Агар ота-оналар уз фарзапдларига бирон нарса ваъда килгудек булсалар, албатга, уз ваъдаларини бажаришлари шарт эканлиги тугрисида х,амма сада ёзишади. Менинг онам эса бошщача йул тутади. У менга китоб сотиб олиш учун 400 сум берди. Мен ундан: “Менга дафтар олиш учун яна озгина пул бермайсизми?”- деб сурадим. Онам рози булдилар, лекин эртасига менга бундай дсб мурожат килдилар : “ Тамара менга 400 сумни кайтариб бер. Сен хозир дафтар сотиб олишинг шарт эмас”. Мен пулни кайтариб бердим, аммо шунака х,афа булдимки, хатто хунграб йиглаб юбордим. Буни куриб онамнинг х,ам жах,ли чикиб кстди ва менга к;араб: “ Мен сенда виждон бор деб уйлаган эдим! Сен виждонсиз экансан”, - деди-да пулни стол устига ташлаб чикиб кетди. Лекин мен бу пулга кул ими и хам теккизмадим. Дугонам мени огохлантириб куйди: “Онанг бу пулни кайтариб олади”, -деди. Лекин, онам бундай цила олмаслигини билар ва бунга каттик; ишонар эдим. Лекин маълум булишича онам хар нарсага к;одир экан, мен адашган экаимам. Модомики, сен берган ваъдангни устидан чик,а олмас экансан, яхшиси ваъда бермай куякол. Айтинг-чи, бизнинг кайси биримиз х,акмиз ?
Саволлар:
1. Масхур вазиятда Тамара билан унинг онаси уртасидаги муносабатларга цандай бах,о берасиз?
2. Сиз вазиятда берилган охирги саволга придай жавоб цайгаргаи булардингиз
Download 22.7 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling