Müəllim: Yavər Cəfər qızı Qasımova, Kəmalə Osman qızı İsgəndərova Fakültə: Kimya İxtisas

Fayl 

http://adpu.edu.az

 

portalından götürülüb. Müəlliflik hüquqları qorunur. Təkrar çap zamanı i

stinad vacibdir. 

 

 

1 

Fənn: Yüksək molekullu birləşmələr kimyası

 

Müəllim: Yavər Cəfər qızı Qasımova, Kəmalə Osman qızı İsgəndərova

 

Fakültə:

 Kimya 

İxtisas: Kimya müəllimliyi

 

Kafedra: 

Üzvi kimya və kimya texnologiyası

 

Təhsil pilləsi: 

Bakalavr 

Laboratoriya 6: Kation 

və anion polimerləşmənin

 

xüsusiyyətləri

 

Plan 

1.  S

tirolun Trixlorasetat turşusu iştirakilə məhlulda kation polimerləşməsi

 

2.  Stirolun qalay 4-

xlorid iştirakilə məhlulda kation polimerləşməsi

 

3.  Vinilizobutil efirinin qalay-4-

xlorid iştirakilə məhlulda kation polimerləşməsi

 

6.1. S

tirolun Trixlorasetat turşusu iştirakilə məhlulda kation polimerləşməsi

 

Reaktivlər:

 



  Stirol 



 

Trixlorsirkə turşusu

 



  Dixloretan 



  Etil spirti 

Avadanlıq:

 



  2-

ci şəkildə verilən qurğu (azot

 

üfürücüsü çıxarılır)

 



  100-ml-

lik stəkan (4 ədəd)

 



 

Petri çaşkası (4ədəd)

 



  Pipet 

və ya şpris

 

İşin gedişi

: 

Təcrübə kolbasına 50 q (55,2 ml) stirolun 40 ml dixloretanda məhlulu tökülüb 

qarışdırılmaqla üzərinə damcı qıfından 5 dəqiqə müddətində 25 q trixlorsirkə turşusunun 40 ml 

dixloretandakı məhlulu əlavə edilir.

 

Qarışıq otaq temperaturunda qarışdırılmaqla katalizator əlavə 

edildikdən 15,

 30, 

45, və 60 dəqiqə sonra pipet və ya şpris ilə 10 ml qarışıq götürülüb stəkanlarda 50 

ml etil spirti ilə çökdürülür.

 

Çökmüş polimer nümunələri 10

-

15 ml etil spirti ilə yuyulduqdan  sonra 

Petri çaşkalarında  sabit çəkiyə gələnədək qurudulur.

 

6.2. Stirolun qalay 4-

xlorid iştirakilə məhlulda kation polimerləşməsi

 

Reaktivlər:

 



  Stirol 

Fayl 

http://adpu.edu.az

 

portalından götürülüb. Müəlliflik hüquqları qorunur. Təkrar çap zamanı i

stinad vacibdir. 

 

 

2 



  Qalay-4-xlorid 



  Etanol 



  Karbon-4-xlorid 

Avadanlıq:

 



  1-

ci şəkildə verilən qurğu

 



  Pipet 



 

Stəkan(250ml

-lik) 

İşin gedişi

: 

Əvvəlcə qalay

-4-xloridin karbon-4-

xloriddə  2%

-

li məhlulu hazırlanır. Bu məqsədlə

 

1,0 qram qalay-4-xlorid 50 ml karbon -4-

xloriddə həll edilərək (azot mühitində) ağzı bağlı şüşə qabda 

saxlanılır. Sonra ,təcrübə kolbasına 25 qram (27,6ml) stirolun 1

5 ml karbon -4-

xloriddə məhlulu

 

və 10 

ml hazırlanmış 2% li SnCl

4

 

məhlulu əlavə edilir.

 

Qarışıq 2 saat müddətində 

C

0

80

-

də qarışdırmaqla

 

qızdırılır.

 

Polimerləşmə qurtardıqdan sonra qarışıq soyudulur və içərisində 100ml etanol olan stəkana 

boşaldılır. Çökmüş polistirol dekantasiya yolu ilə ayrılaraq bir neçə dəfə etanolla yuyulur və

 

C

0

40

 -

də 

vakuum-

quruducu şkafda qurudulur.

 

6.3. Vinilizobutil efirinin qalay-4-

xlorid iştirakilə məhlulda kation polimerləşməsi

 

Reaktivlər:

 



  Vinilizobutil efiri 



  Qalay-4-xlorid 



  Etanol 



  Dietil efiri 

Avadanlıq:

 



 

Dörd yastidibli kolba (100 ml)

 



 

Dörd stəkan (200 ml)

 



 

Pipet və ya şpris

 



  Farfor 

çaşkalar

 

İşin gedişi

: 

Dörd yastı

dibli 

kolbalardan hər birinə 

10q (13ml) vinilizobutil efiri 

töküb üzərinə 10

-

12

0 

C temperaturda 0,02 ml qalay-4-

xlorid əlavə edilir. Kolbaların ağzı bağlanaraq

, temperaturu 20

0

C

 

olan termostata və ya su hamamına qoyulur. Kolbaların 

birini 60, ikincini 120

,üçüncüsünü 180, 

dördüncüsünü isə 240 dəqiqədən sonra götürərək alınmış polimerlər 25 ml dietil efirində həll edilir.

 

Fayl 

http://adpu.edu.az

 

portalından götürülüb. Müəlliflik hüquqları qorunur. Təkrar çap zamanı i

stinad vacibdir. 

 

 

3 

Hər bir məhlul ayrılıqda ayırıcı qıfda bir neçə dəfə su ilə yuyulduqdan sonra stəkanlara boşaldılır və 

100 ml etan

ol əlavə etməklə polivinilizobutil efiri çökdürülür.

 

Çökdürülmüş polimer nümunələri 20

-25 

ml etanolla yuyulduqdan sonra stəkanlara boşaldılır və 100 ml etanol əlavə etməklə polivinilizobutil 

efiri çökdürülür.

 

Çökdürülmüş polimer nümunələri 20

-25 ml etanolla 

yuyulduqdan sonra çaşkalarda 

vakuum-

quruducu şkafda qurudulur.

 

Ədəbiyyat

 

1. 

Əkbərov O.H., Əkbərov E.O. Yüksək molekullu birləşmələr kimyasından praktikum. Bakı, 

Universitet nəşr., 2002

 

2. 

Əkbərov O.H., Əzizov A.Ə., Əkbərov E.O. Yüksək molekullu birləşmələr kimyası. Bakı, 

Universitet nəşr., 2004

 

3. 

Əkbərov O.H., Əzizov A.Ə. Yüksək molekullu birləşmələr kimyası, Bakı, Universitet nəşr., 

2007