Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti elektronika va sxemalar kafedrasi Sxemalar va elektronika 1 fanidan

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

Elektronika va sxemalar kafedrasi
Sxemalar va elektronika 1 fanidan

MUSTAQIL ISH

Mavzu: __________Mustaqil manbali elektr tok zanjirini hisoblash_________
Guruh:218-21 talabasi
Bajardi: Toirov Doston
Tekshirdi: Yusupov Axmed
13-variant
Mustaqil ishni bajarish davomida:

• 
  Kontur toklar usuli(KTU); boʻyicha tenglamalar tuzilib, zanjir parametrlari hisoblansin.
  

Bundan tashqari parametrlar to‘g‘ri hisoblanganligini aniqlash asnosida:

• 
  Kirxgof qonunlari;
  
• 
  Quvvatlar balansi; yordamida tenglamalar tuzilib tekshirib ko„rilsin.
  

1.1. Kontur toklar usuli (KTU) yordamida zanjir holatini hisoblaymiz.

1. 
   KTU bo„yicha tuziladigan tenglamalar sonini aniqlaymiz:
   
2. 
   Tanlab olingan ikkita mustaqil tenglamani tuzish uchun keltirilgan sxemada birinchi kontur (I_k2) va ikkinchi kontur (I_k2) larning yo„nalishlarini ixtiyoriy ravishda tanlaymiz (chizamiz). Tok manbaining tokini (J) kontur toki sifatida ham tasvirlaymiz. Shahobchalar orqali o„tayotgan toklarni chizmada ham ixtiyoriy belgilaymiz.
   
3. 
   KTU bo„yicha tenglamalar tizimini tuzamiz (Kirxgofning 2-qonuni
   

bo„yicha):





2-topshiriq
Berilgan: Kuchlanishi U bo’lgan o’zgaruvchan toq zanjiriga uchta qabul qilgich ulangan.

Topish kerak: Zanjirdagi I tok kuchini, har bir qabul qilgichdagi U₁, U₂, U₃ kuchlanishlarni, zanjirning quvvat koeffitsientini, har bir qabul qilgichning va to’la zanjirning aktiv, reaktiv va to’la quvvatlari topilsin.

Xulosa :

Kontur toklar usulida hisoblash. Agar elektr zanjirlarida tok va kuchlanishning taqsimlanishini hisoblashda Kirxgof qonunlarining faqat bittasidan foydalanilsa, ya`ni tenglamalar faqat tugunlar uchun KTQ yoki faqat konturlar uchun KKQ tuzilsa, u holda umumiy tenglamalar soni kamayishi mumkin.
Tenglamalar shunday tuzilishi lozimki, unda boshqa qonunlar bajarilishi ta`minlansin. Bunday tenglamalarni tuzishning ikki usuli Maksvell tomonidan taklif etilgan: ulardan biri kontur toklar usuli bo‘lsa, ikkinchisi - tugun potentsiallari usuli deb nomlangan.
Elektr zanjirining ixtiyoriy shoxobchasidagi tokni, har biri o‘zining berk konturida oquvchi, shu shoxobcha bo‘ylab o‘zgarmaydigan bir necha toklar yig‘indisi deb qarash mumkin. Haqiqiy toklarning bunday tashkil etuvchilari kontur toklari deb ataladi. Faqat bir konturga taalluqli ixtiyoriy shoxobchaning toki kontur toki bilan mos bo‘ladi. Ikki yoki bir necha konturlarga taalluqli shoxobchalardagi toklar, mazkur kontur toklarining algebraik yig‘indisiga teng. Kontur toklari tugunlardan o‘tganda uzluksiz bo‘ladilar: demak, toklarni shunday ta`riflaganda, KTQ so‘zsiz bajariladi.