Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Farg'ona filiallari kif fakultetlari

Assembler dasturiga misollar

• “Salom Word!” dasturi. Intel x86 protsessorlari uchun

Mov ax,cs
Mov ds,ax
Mov ah,9
Mov dx, offset Hello
int 21h
xor ax,ax
int 21h
Hello:
db "Hello World!",13,10,"$"2. 
• Buyruqlar qatoridan ma'lumotlarni olish va xabar sifatida chiqarish

.486
.model flat, stdcall

option casemap: none
include /masm32/include/windows.inc
include /masm32/include/user32.inc
include /masm32/include/kernel32.inc
includelib /masm32/lib/user32.lib
includelib /masm32/lib/kernel32.lib
include /masm32/macros/macros.asm 
uselib masm32, comctl32, ws2_32 
.data
.code
start:
call GetCommandLine ; результат будет помещен в eax
push 0
push chr$("Command Line")
push eax ; текст для вывода берем из eax
push 0
call MessageBox
push 0
call ExitProcess
end start
Turli protsessorlar uchun Assembler xususiyatlari
Protsessor barcha beshta kompyuter quyi tizimlarining faoliyatini boshqaradi: qiymatlarni qo'shish, ularni xotiradan chiqish qurilmasiga ko'chirish va hokazo. Biroq, bu erda savol tug'iladi, protsessor qaysi operatsiyalarni bajarish kerakligini qanday biladi? Ya'ni, kompyuter bizga kerak bo'lgan barcha xususiyatlarga ega, lekin u ishlay oladigan skriptga ega emas.
Bu erda javob hayratlanarli darajada oddiy: protsessor xotiradan ma'lumotlarni oladi va bu ma'lumotlar unga nima qilish kerakligini aytadi. Bunday ma'lumotlar odatda ko'rsatmalar deb ataladi, ammo ko'rsatmalar boshqa ma'lumotlar kabi oddiygina xotirada saqlanadigan qiymatlardir.
Protsessor bajarishi mumkin bo'lgan ko'rsatmalar to'plami (protsessor ko'rsatmalar to'plami) protsessor apparati qila oladigan narsaga to'liq mos keladi. Boshqacha qilib aytganda, protsessor ko'rsatmalari dasturiy ta'minot protsessorga bajarishni buyurishi mumkin bo'lgan barcha operatsiyalarni o'z ichiga oladi.
Misol uchun, agar ko'paytirish bo'yicha ko'rsatma mavjud bo'lmasa, u holda kompyuter uskunasi ko'paytirishni amalga oshira olmaydi. Buning o'rniga, ko'paytirish o'zgartirish va qo'shish operatsiyalari yordamida dasturiy ta'minot orqali amalga oshiriladi, ammo bunday ko'paytirish ancha sekinroq. Bu erda asosiy nuqta shundaki, protsessorning ko'rsatmalar to'plami apparatga xos bo'lgan harakatlarni aks ettiradi.
Shuning uchun, har bir protsessorning yig'ish tili o'sha protsessorga xosdir (har bir protsessor o'ziga xos xususiyatlarga va shuning uchun o'ziga xos ko'rsatmalar to'plamiga ega).
Har bir ko'rsatmaning qiymati berilgan protsessor uchun o'ziga xos, qat'iy belgilangan ma'noga ega. Misol uchun, ko'rsatma qiymati 4 8088 (yoki 8086) protsessoriga keyingi xotira joyida saqlangan qiymatni AL registriga qo'shishni bildiradi. Natijada, siz protsessorga aytishingiz mumkin shuning uchun u tegishli ko'rsatmalar qiymatlari to'plamidan foydalangan holda kerakli harakatlar ketma-ketligini amalga oshiradi. Aslida, dastur shunchaki ko'rsatmalar ketma-ketligi va boshqa hech narsa emas.
Protsessor keyingi qaysi buyruqni bajarish kerakligini qanday biladi? Keyingi bajariladigan buyruqning qiymati saqlanadigan xotiradagi joyni ko'rsatadigan ichki ko'rsatgichni kuzatib borish orqali. Keyingi buyruq xotiradan o‘qilib, bajarilganda ko‘rsatgich keyingi ko‘rsatmaga o‘tadi.
Ba'zi ko'rsatmalar ko'rsatma ko'rsatgichini yangi qiymatga o'rnatishi mumkin, bu protsessorga ma'lum shartlarga qarab bir qator ko'rsatmalarni qat'iy bo'lmagan ketma-ketlikda bajarish va hatto turli ko'rsatmalar guruhlarini bajarish qobiliyatini beradi.
Xulosa

Assambleya tili - bu past darajadagi dasturlash tili bo'lib, unda protsessor uchun ko'rsatmalar odamlar uchun tushunarli. Har bir operatsion tizim, arxitektura, protsessor, bit chuqurligi uchun ko'rsatmalar to'plamining o'zi bog'liq.

Assembler to'g'ridan-to'g'ri xotira va protsessor bilan ishlash orqali yanada optimallashtirilgan dasturlarni yozish imkonini beradi.
Bu tildagi dastur kodi bir necha marta kattalashadi, lekin kompilyatsiya qilingan dasturning o'zi yuqori darajali tillarga qaraganda kamroq joy egallaydi.