Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali tt va kt fakulteti ax-11-21 guruh talabasi tursunpo`latov javohirning elektronika va sxemalar 2 fanidan
Download 0.8 Mb.
|
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI QARSHI
- Bu sahifa navigatsiya:
- Bioelektronika
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI QARSHI FILIALI TT va KT FAKULTETI AX-11-21 GURUH TALABASI USMONOVA MUXLISANING ELEKTRONIKA VA SXEMALAR 2 FANIDANMustaqil ish-1Mavzu: Nosimmetrik DK sxemasi. Reja: 1.Nosimmetrik DK sxemalari. 2. Nosimmetrik DK sxemalari haqida tushunchalar. 3.DK sxemasi haqida. Nosimmetrik kirish va chiqishda, agar kirish signali DK chiqish signali olinadigan yelka kirishiga berilgan bo‘lsa, bu holda kuchaytirishga DKning faqat bir yelkasi ishlaydi. Agar kirish signali DKning bir yelkasiga berilgan boisa-yu, chiqish signali boshqa yelka chiqishidan olinsa, birinchi holdagidek Kv ga ega bo'lgan, inverslanmagan signal olinadi. DK kirish qarshiligini kichik kirish tokiga ega MTlarni qo`llab ham oshirish mumkin. Bunday sxemalarni yaratishda p — n o‘tish bilan boshqariluvchi MTlar afzal hisoblanadi, chunki ular xarakteris- tikalarining barqarorligi yuqoriroq. Kanali p — n o ‘tish bilan boshqariladigan n — kanalli MTlar asosidagi Dk ning an ’anaviy sxemasi keltirilgan. Tok belgilovchi BTG VT3 tranzistor bilan Rl rezistor asosida hosil qilingan. Bioelektronika — bionika fanining maxsus yoʻnalishlaridan biri. Tirik organizmlarning tuzilishi va ish faoliyatini tahlil qilish asosida elektronika masalalarini yechadi. Quyidagi muammolarni oʻrganadi: hayvonot dunyosi va inson nerv sistemasini tekshirish; mavjud kompyuterlarni va aloka texnikasini yanada takomillashtirish hamda avtomatika va telemexanikaning yangi elementlari va qurilmalarini yaratish maqsadida neyronlar va neyron sistemalarini (zanjirlarini) modellashtirish; turli iqtisodiy va texnikaviy masalalarni hal etish; elektron qurilmalarni oʻta ixchamlashtirish va boshqa Axborotga ishlov berish qurilmalari biosxemalar asosida yaratilsa, 3 oʻlchamli (hajmiy) elektron tizimlarning 1 sm3ga 10’5—1018 ta integral ventilni joylashtirish mumkin. Bu holda bielektron qurilmalarning ishlash tezligi 100—1000-marta oshadi. B.ning bu kutilayotgan afzalliklaridan foydalanib. kelajakda oʻta ixcham hajmiy protsessorlar, intellektual robotlar, oʻta mitti tibbiyot asboblari, hujayrani tiklovchi va yaratuvchi molekulyar elementlar va neyrokompyuterlar ishlab chiqish mumkin boʻladi. 1991 yil noyabr oyida Bryusselda bo'lib o'tgan MSKning birinchi seminarida bioelektronika "axborotni qayta ishlash tizimlari va yangi qurilmalar uchun biologik materiallar va biologik arxitekturalardan foydalanish" deb ta'riflangan. Bioelektronika, xususan, biomolekulyar elektronika "yangi ma'lumotlarni qayta ishlash tizimlarini amalga oshirish uchun bio-ilhomlangan (ya'ni o'z-o'zini yig'ish) noorganik va organik materiallarni va bio-ilhomlantirilgan (ya'ni massiv parallelizm) apparat arxitekturasini tadqiq qilish va ishlab chiqish" deb ta'riflangan. , sensorlar va aktuatorlar va atom miqyosigacha molekulyar ishlab chiqarish uchun. [1] Milliy standartlar universtiteti (NIST), Amerika Qoshma Shtati Savdo Departamenti agentligi, 2009 yil hisobotida bioelektronikani " biologiya va elektronikaning yaqinlashuvidan kelib chiqadigan intizom " deb ta'riflagan. Soha haqida ma'lumot olish uchun manbalar qatoriga Elektr va Elektronika Instituti (IEEE) kiradi, uning Elsevier jurnali Biosensorlar va bioelektronika 1990 yildan beri nashr etiladi. Jurnal bioelektronikaning qamrovini quyidagicha tasvirlaydi: "... biologiyadan elektronika bilan birgalikda foydalanish. Masalan, biologik yonilg'i xujayralari, bionika va axborotni qayta ishlash uchun biomateriallar, axborotni saqlash, elektron komponentlar va aktuatorlarni qamrab oluvchi kengroq kontekst. Asosiy jihat biologik materiallar va mikro va nanoelektronika o'rtasidagi interfeysdir." Bioelektronikaning birinchi ma'lum bo'lgan tadqiqoti 18-asrda olim Luidji Galvani qurbaqa oyoqlarining bir juftiga kuchlanish qo'yganida bo'lib o'tdi. Oyoqlar harakatlanib, bioelektronikaning geneziyasini uyg'otdi. [4] Elektron texnologiya biologiya va tibbiyotda yurak stimulyatori ixtiro qilinganidan beri va tibbiy tasvirlash sanoatida qo'llanilmoqda . 2009-yilda sarlavha yoki referatda atama qo‘llangan nashrlar o‘rtasida o‘tkazilgan so‘rov shuni ko‘rsatdiki, faoliyat markazi Yevropada (43 foiz), undan keyin Osiyoda (23 foiz) va AQShda (20 foiz) joylashgan. Organik bioelektronika - bu organik elektron materialni bioelektronika sohasiga qo'llash. Organik materiallar (ya'ni, tarkibida uglerod mavjud) biologik tizimlar bilan o'zaro aloqada bo'lganda katta va'da beradi. [5] Hozirgi ilovalar nevrologiya [6] [7] va infektsiyaga qaratilgan. Organik elektron material bo'lgan o'tkazgichli polimer qoplamalari materiallar texnologiyasining sezilarli yaxshilanishini ko'rsatadi. Bu elektr stimulyatsiyasining eng murakkab shakli edi. Elektr stimulyatsiyasida elektrodlarning empedansini yaxshiladi, natijada yozuvlar yaxshilandi va "zararli elektrokimyoviy yon reaktsiyalar" kamaytirildi. Organik elektrokimyoviy tranzistorlar (OECT) 1984 yilda Mark Rayton va uning hamkasblari tomonidan ixtiro qilingan bo'lib , ular ionlarni tashish qobiliyatiga ega edi. Bu yaxshilangan signal-shovqin nisbati va past o'lchangan empedans beradi. Organik elektron ion nasosi (OEIP), dori-darmonlarni yopishtirish uchun tananing ma'lum qismlari va organlarini nishonga olish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan qurilma Magnuss Berggren tomonidan yaratilgan. CMOS texnologiyasida yaxshi o'rnatilgan kam sonli materiallardan biri sifatida titanium nitridi (TiN) juda barqaror bo'lib chiqdi va tibbiy implantlarda elektrodlarni qo'llash uchun juda mos keladi Bioelektronika nogironlar va kasalliklarga chalingan odamlarning hayotini yaxshilash uchun ishlatiladi . Misol uchun, glyukoza monitori diabet bilan og'rigan bemorlarga qondagi qand miqdorini nazorat qilish va o'lchash imkonini beruvchi portativ qurilmadir . [4] Elektr stimulyatsiyasi epilepsiya, surunkali og'riq, Parkinson kasalligi, karlik, Essential Tremor va ko'rlik bilan og'rigan bemorlarni davolash uchun ishlatiladi. [12] [13]Magnuss Berggren va uning hamkasblari terapevtik sabablarga ko'ra tirik, erkin hayvonda qo'llanilgan birinchi bioelektron implant qurilmasi bo'lgan OEIP variantini yaratdilar. U elektr toklarini GABA, kislotaga o'tkazdi. Tanadagi GABA etishmasligi surunkali og'riq omilidir. Keyin GABA shikastlangan nervlarga to'g'ri tarqalib, og'riq qoldiruvchi vosita sifatida ishlaydi. [14] Vagus nervini stimulyatsiya qilish (VNS) Vagus nervidagi xolinergik yallig'lanishga qarshi yo'lni (CAP) faollashtirish uchun ishlatiladi , bu artrit kabi kasalliklarga chalingan bemorlarda yallig'lanishni kamaytiradi . Depressiya va epilepsiya bilan og'rigan bemorlar yopiq CAPga nisbatan zaifroq bo'lganligi sababli, VNS ularga ham yordam berishi mumkin. [15]Shu bilan birga, odamlarning hayotini yaxshilashga yordam beradigan elektronikaga ega bo'lgan barcha tizimlar bioelektron qurilmalar bo'lishi shart emas, balki faqat elektronika va biologik tizimlarning yaqin va bevosita interfeysini o'z ichiga olgan tizimlar. Hujayra hujayralarining holatini subcellular rezolyutsiyalarda kuzatish uchun standartlar va vositalarni takomillashtirish moliyalashtirish va ish bilan ta'minlanmagan. Bu muammo, chunki fanning boshqa sohalaridagi yutuqlar katta hujayralar populyatsiyasini tahlil qila boshlaydi va hujayralarni bunday ko'rish darajasida kuzata oladigan qurilmaga bo'lgan ehtiyojni oshiradi. Hujayralarni asosiy maqsadlaridan tashqari, zararli moddalarni aniqlash kabi ko'p jihatdan ishlatish mumkin emas. Ushbu fanni nanotexnologiya shakllari bilan birlashtirish nihoyatda aniq aniqlash usullariga olib kelishi mumkin. Inson hayotini asrash bioterrorizmdan himoyalanishdekbioelektronikada amalga oshirilayotgan ishlarning eng katta sohasidir. Hukumatlar kimyoviy va biologik tahdidlarni aniqlaydigan qurilmalar va materiallarni talab qila boshladilar. Qurilmalarning o'lchamlari qanchalik kamaysa, unumdorlik va imkoniyatlarning ortishi kuzatiladi. Download 0.8 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling