Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti r. R. Ibraimov, D. А. Davronbekov, M. O. Sultonova, E. B. Tashmanov, U. T. Aliyev «simsiz aloqa tizimlari va dasturlari»

Partnership Association (5GPPP) uyushmasini shakllantirdi. Uning 
asosiy vazifasi keyingi avlod sotali aloqa standartlari ustida ishlarni 
tezlashtirish hisoblanadi. 5G-servislarni ishga tushirishga tayyorgarlik 
ishlari 2015 yilda boshlandi, keng ko‘lamdagi testlashni esa 2017 
yilda tashkil etish rejalashtirilmoqda. To‘ldirish kerakki, 5GPPP 
uyushmasi taxminan 35 ta ishtirokchilarga ega, ular orasida Alcatel-
Lucent, CEA-LETI, Deutsche Telekom, Ericsson, Huawei, NEC, 
Nokia Solutions and Networks, Sequans va Telefonica bor. 
Bu rejalarni amalga oshirish uchun 5GPPP uyushmasi 
11.01.2012 
yildan 
boshlab 
METIS 
(Mobile 
and 
wireless 
communications enablers for the twenty-twenty information society – 
2020 yil axborot jamiyati uchun mobil va simsiz aloqa eneyblerlari) 
loyihasi ustida ishlarni boshladi. METIS loyihasining maqsadi 
quyidagilarni ta’minlay olishi kerak bo‘ladigan tizimning konseptini 
loyihalashtirish hisoblanadi: 
- ma’lumotlar mobil trafigini maydon birligiga 1000 marttaga 
katta hajmi; 
- ulangan qurilmalarning 10 – 100 marttaga ortiq soni; 
- foydalanuvchilarga mumkin blgan 10-100 martta ortiq 
yuqoriroq ma’lumotlarni uzatish tezligi; 
- zaryadlanmasdan kichik quvvatli multimedia qurilmalarining
10 marttadan ortiq ishlash davomiyligi; 
- ulanishni kechikishining 5-karrali qisqarishi. 
Qo‘yilgan maqsadalarni amalga oshirilishi uchun quyidagi 
texnik masalalar hal etilishi kerak: 
- loyihaning maq’l narxi va tarqaladigan quvvat darajasi 
saqlanganida sig‘imni doimo kengaytirishga imkon berishi mumkin 
bo‘ladigan samaradorlikka erishish; 
- trafikning hajmiga (past yoki yuqori) bog‘liq bo‘lmagan holda 
talablarning keng to‘plamiga javob beradigan masshtablanuvchanlik; 

---

123 
- turli talablar (masalan, mumkinlikka, mobillikka, xizmatlar 
sifatiga), shuningdek turli foydalanish ko‘rinishlarini bajarilishi 
maqsadalarida tez moslashuvchanlik va har tomonlilik. 
Loyihaning ishlab chiqilishi natijalari quyidagi uchta guruhdagi 
masaallarni echilishidan kutilmoqda: 
1. "5G" uchun konsepsiya va texnologik echim, aynan: 
- bo‘lajak xizmatlarni ko‘rsatish uchun zaraur bo‘ladigan turli 
talablarni bajarish; 
- turli qurilmalarni ulanish imkoniyati; 
- trafik ming marttalik ortishini ta’minlash. 
2. Konsensus va global strategiya: 
- kelajak aloqa tizimlari sohasida etakchilikni ta’minlash; 
- global konsensusni oldindan ishlab chiqish. 
3. Quyidagilarga imkon beradigan noyob ekspertiza: 
- 
loyihaning 
boshlang‘ich 
bosqichlarida 
fundamental 
tadqiqotlarni o‘tkazish; 
- LTE-Ani revolyusion o‘zgartirish kerak bo‘lishini yoki LTE-
Ani evolyusion o‘zgartirish doirasida 4Gdan 5Gga o‘tish mumkin 
bo‘lishini aniqlash. 
Loyihaning grafik rejasi bo‘yicha 2015 yilgacha yangi 
paradigmalar, fundamental asoslar, tizimni konsepti ishlab chiqilishi, 
2015 yildan 2018 yilgacha tizimni optimallashtirish, standartlashtirish, 
masalalarini hal etilishi, bir vaqtda paradigmalarni aniqlashtirish-
rivojlantirish bilan sinovlarni o‘tkazilishi taklif etiladi. 2018-2020 
yillarning o‘zida tarmoqlarni qurish va dala sinovlarini o‘tkazish kerak 
bo‘ladi. 
5GIC loyihasi 2012 yilning oktyabridan UKRPIF (UK Research