O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENTAXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
Mustaqil ish
Pollibiya kvadrati va affin tizimidagi Sezar usulining
kriptotahlili
Bajardi :
Tekishrdi :
Toshkent-2022
Reja :
I.Kirish
II.Asosiy qism
1.Pollibiya kvadrati nima?
2.Affin tizimidagi Sezar usuli xaqida
3.Kriptotahlil
III.Xulosa
Kirish
Шифрлаш алгоритмлари асосларини очиқ маълумотни ифодаловчи алфавит белгиларини ёки белгилар бирикмаларини (уларни шифр қийматлар деб ҳам аталади) шифрмаълумотни ифодаловчи алфавит белгиларига ёки белгилар бирикмаларига (уларни шифрбелгилар деб ҳам аталади) акслантирувчи математик моделлар ташкил этиши юқорида таъкидланган эди. Шунинг учун ҳам шифрлаш алгоритмларини синфларга ажратишнинг бошланғич босқичи, улар негизидаги акслантириш турлари асосида амалга оширилади. Агар шифрлаш жараёнида очиқ маълумот алфавити белгилари шифр маълумот алфавити белгиларига алмаштирилса, бундай акслантиришга асосланган шифрлаш алгоритми ўрнига қўйиш шифрлаш синфига киради. Агар шифрлаш жараёнида очиқ маълумот алфавити белгиларининг ўринлари алмаштирилса, бундай шифрлаш алгоритми ўрин алмаштириш шифрлаш синфига киради. Кўриниб турибдики, ўрин алмаштириш шифрлаш алгоритмларида очиқ маълумотни ташкил этувчи алфавит белгиларининг маъноси шифр маълумотда ҳам ўзгармасдан қолади. Аксинча, ўрнига қўйиш шифрлаш алгоритмларида шифрмаълумотни ташкил этувчи алфавит белгилари маъноси очиқ маълумотни ташкил этувчи алфавит белгиларининг маъноси билан бир ҳил бўлмайди. Шифрлаш жараёнида ўрнига қўйиш ва ўрин алмаштириш акслантиришларининг комбинацияларидан биргаликда фойдаланилса, бундай шифрлаш алгоритми композицион шифрлаш туркумига киради. Демак, шифрлаш алгоритмлари акслантириш турларига қараб ўрнига қўйиш, ўрин алмаштириш ва композицион шифрлаш синфига бўлинади.
Ўрнига қўйиш шифрларига Цезар усули, Аффин тизимидаги Цезар усули ва Полибия квадрати усулларини олиш мумкин. Қуйида Цезар ва Полибия усуллари ҳақида тўлиқ тўхталиб ўтилган.
Do'stlaringiz bilan baham: |
