Muhandislik fizikasi instituti fizika va astronomiya yo’nalishi 306-guruh talabasi


Download 1.29 Mb.
bet2/2
Sana13.01.2023
Hajmi1.29 Mb.
#1090108
1   2
Bog'liq
NORBOYEVA DURDONA

Keplerning birinchi qonuni. Har bir sayyora Quyosh o'z markazlaridan birida joylashgan holda ellips bo'ylab harakatlanadi.
Keplerning ikkinchi qonuni (qonun teng maydonlar). Sayyoraning radius vektori teng vaqt oralig'ida teng maydonlarni tasvirlaydi. Ushbu qonunning yana bir formulasi: sayyoraning tarmoq tezligi doimiydir.
Keplerning uchinchi qonuni. Quyosh atrofidagi sayyoralarning orbital davrlarining kvadratlari ularning elliptik orbitalarining yarim katta o'qlarining kublariga proportsionaldir.
Kepler qonunlari - I. Kepler kashf etgan sayyoralar harakatiga oid 3 ta qonun. I. Keplerning „Yangi astronomiya“ (1609) asarida uning 2 qonuni bayon qilingan edi, 3-qonuni 1619-yilda kashf etildi.
1 - qo n u n. Har bir sayyora ellips boʻylab harakatlanadi, uning hamma sayyoralar uchun umumiy boʻlgan fokusida Quyosh yotadi.
2 — qonun. Quyoshdan sayyoraga oʻtkazilgan radius-vektor teng vaqtlar ichida teng yuzalar chizadi. Bu qonun sayyora harakat yoʻlidagi ixtiyoriy nuqtada oladigan tezlikni ifodalaydi. Unga muvofiq sayyoralar Quyoshga yaqin paytida tezroq harakat qiladi.
3-qonun. Sayyoralarning Quyosh atrofida aylanish davri kvadratlarining nisbati ularning quyoshdan oʻrtacha uzoqligi kublari nisbatiga teng.
Ikki jism masalasi - butun olam tortishish qonunita muvofiq, birbiriga bogʻliq ikki jismning harakati haqidagi masala. Bunda moddiy nuqta deb hisoblanadigan shu jismlardan birining ikkinchisiga nisbatan harakati tekshiriladi. Ikki jismning oʻzaro tortishishi natijasida biri ikkinchisiga nisbatan aylana, ellips, parabola yoki giperbola boʻylab harakatlanadi. Yuqoridagi differensial tenglamani integrallab, const ni hosil qilish mumkin. Demak, m ning M atrofida aylanish jarayonida uning radius-vektori vaqt birligida chizgan yuzasi oʻzgarmaydi. I. j. m.ni yechishda Kepler ning uchinchi qonuni keltirib chiqariladi. I. j. m. yechimlari osmon jismlarining harakatini taqribiy hisoblashda qoʻllaniladi.
ETIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!
Download 1.29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling