Mühazirə 17 L. Məmmədov Generatorlar. Impuls gurğuları Sinisoidal lc və rc avtogeneratorlar

Mühazirə 17 L. Məmmədov
Generatorlar. Impuls gurğuları
1.Sinisoidal LC və RC avtogeneratorlar:

• 
  Sinisoidal LC avtogeneratoru.
  

• 
  avtogeneratorun qurulma sxemi
  
• 
  əsas parametirləri
  
• 
  qrafiki təsviri
  

• 
  Sinisoidal RC avtogeneratoru
  

• 
  avtogeneratorun qurulma sxemi
  
• 
  üç ulduz sxeminin təhlili
  

Generatorlar - sabit gərginlik (cərəyan) mənbəyinin enerjisi hesabına girişinə siqnal verilmədən çıxışında daimi təyin olunmuş elektrik rəqsli siqnal hasil edən müsbət əks əlaqəli gücləndirici qurğudan ibarətdir. Generator qida mənbəyindən aldığı sabit cərəyanı dəyişən siqnala çevirən qurğuya deyilir.
Generatorların növləri. Generatorlar iki növ olurlar, özühəyacanlandırıcı avtogeneratorlara və xaricdən həyacanlandırılan generatorlar. İstənilən generator rəqs etdirci sistemdən və gücləndirici elementdən ibarət olub müsbət əks əlaqəyə malikdir. Dayanıqlı rəqslərin alınması üçün aşağıdakı iki şərtin ödənilməsi vacibdir:

• 
  müsbət əks əlaqənin olması
  
• 
  qovşaqların güclənmə əmsallarının 1-dən böyük olması
  

Generatorun əsas xarakteristikası. Generatorların əsas xarakteristikası dedikdə, rəqslərin f-tezliyi, W-gücü və forması nəzərdə tutulur. Çıxışda hasil etdiyi siqnalın formasına görə generatorlar iki cür olurlar, sinisoidal rəqs generatorları və özühəyacanlandırıcı avtogeneratorlar. Yəni sinisoidal siqnal hasil edən gemeratorlar, sinisoidal elektrik rəqsli generatorlar, qeyri sinisoidal generatorlar isə relaksasya generatorları yaxud xaricdən idarə olunan generatorlar adlanır. Bunlara misal olaraq düzbucaqlı siqnal hasil edən multivibratorları göstərmək olar.
Generatorlar tezliyə görə də fərqlənirlər:

• 
  infraaşağı tezlikli -hər hansı hersdən 10Hs-ə qədər,
  
• 
  aşağı tezlikli -10Hs-dən 100kHs-ə qədər,
  
• 
  yüksək tezlikli-100Hs-dən 10kHs-ə qədə və
  
• 
  ən yüksək tezlikli -10MHs-dən yuxarı tezlikdə işləyən avtogeneratorlar mövcutdur.
  

Aşağıdakı şək.1-də generatorun struktur sxemi verilmişdir.

Şəki.1 Generatorun struktur sxemidir.
Genrator (G) gücləndiricidən, yəni qeyri xətti elementdən, β -müsbət əks əlaqə dövrəsindən, QM-sabit qida mənbəyindən və Ry- ükdən ibarətdir. Generatorun gərginliyə görə kompleks güclənmə əmsalı