Mulohaza va mantiqiy bog‘lovchilar
Faqat chin yoki yolg’on qiymat qabul qila oladigan darak gapga
Download 0.5 Mb. Pdf ko'rish
|
3-amaliy
|
Faqat chin yoki yolg’on qiymat qabul qila oladigan darak gapga
mulohaza deyiladi.
Nega dars tayorlamaysan? Yaxshi boring! kabi gaplar mulohazaga kirmaydi, chunki ular ifoda-maqsadiga jo’ra buyruq, so’roq va undov gaplardir. Har bir mulohaza ma’lum holatda chin o’ki o’lg’on qiymatga ega bo’ladi. Bundan keyin biz chin qiymatni qisqacha qilib ch (1) simvoli bilan belgilaymiz, yolg’on qiymatni esa yo (0) simvoli bilan belgilaymiz.
Mulohazalarni belgilash uchun lotin alifbosidagi kichik harflardan foydalaniladi; a,b, c, x, y, z… Shunday mulohazalar ham borki, ular hamma vaqt mumkin bo’lgan holatlarda chin yoki yolg’on qiymat qabul qiladilar. Bunday mulohazalar chin (absolyut) va (yolg’on) mulohazalar deb yuritiladi. Masalan, Yozda doim issiq bo’ladi. O’zbekiston - kelajagi buyuk davlat kabi.
Mulohazalar algebrasida konkret mulohazalargina emas, balki har qanday, istalgan mulohazalar ham
o’rganiladi. Bunday
mulohazalar o’zgaruvchi mulohazalar deyiladi. Masalan, Sochi uzun qizning sochi qirqilgach, u kalta bo’lib qoladi. Shuning uchun o’zgaruvchi mulohazani x bilan belgilaymiz. U holda x har qanday konkret mulohazaning istalganini ifodalashga xizmat qiladi. Shuning uchun x ikki xil: chin va yolg’on qiymatli o’zgaruvchilarni ifodalaydi: x 1
2 =0(yo).
Matematik mantiqda emas, yoki, va agar, bo’lsa, u holda, shunda va faqat shundagina, qachon, kabi so’zlar (bog’lovchilar) mulohazalar orasidagi mantiqiy amallar deyiladi. Bu amallar yordamida elementar mulohazalardan murakkab mulohazalar tuziladi. Bunday murakkab mulohazalar mantig’i atamasi bilan bog’liq qonunlar mulohazalar Download 0.5 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|