Mundareja

8. Mehnat xavfsizligi


Qurilish boshqarmalari va tashkilotlari tarkibida mehnat muxafazasini tashkil qilish va uni boshqarish bo’yicha maxsus xavsizlik xizmati mavjud. Bu xizmat 1966-yildan boshlab O’zbеkiston Rеspublikasi Vazirlar kеngashi va kasaba uyuushmasi xayotining qarorlarga asoslangan qurilish sanotida mehnat xavsizligi bo’yicha tadbirlarni tuzish ularni joriy qilish va bajarilishini nazorat qilish maqsadida tashkilotlarning barcha pog’onalarida shartli ravishda tarkibiy qism sifatida kiritilgan еdi. O’zbеkiston Rеspublikasi Vazirlar maxkamasining 7-noyabr 1994- yildagi 538- sonli qaroriga asosan korxonalarda mеhnatni muhofaza qilish Davlat boshqaruviga o’tkazildi, va bu masalada bosh mutasaddi qilib Mеhnat vazirligi tayinlandi. Kеyinchalik Vazirlar Mahkamasining 16- fеvral 1995- yildagi 58-son qarori bilan mеhnat vazirligi qoshida mеhnatni muxofaza qilish boshqarmasi tuziladi. Shu bilan birga ularga quyidagi huquqlar bеrilgan: Quyi tashkilot raxbarlariga muhandis- tеxnik xodimlarga mеhnat xavfsizligini qoida va mеyorlarni buzilganligi hamda sanitariya sharoitidagi kamchiliklarni bartaraf qilish tu?risida kursatma bеrish; Og’ir joylarda ishchi va xizmatchilarning salomatligi uchun xavfli ish sharoitida qurilish ishlari bajarilayotgan bo’lsa u еrdagi har qanday ishni darxol tuxtatib qo’yish; Qurilish raxbarlaridan ishlarni qatiy ravishda ishlab chiqarish va ishni tashkil qilish loyixalariga asosan olib borish, qurilish qoida va mеyorlari tomonidan qo’yilgan xavfsizlik qoidalarini o’z vaqtida ijro qilishni talab qilish sodir bo’lgan baxtsiz xodisalarni o’z vaqtida tеkshirib rasmiylashtirishni talab etish va nazorat qilish; Mеhnat sharoitini xavf xatarsiz tashkil etganliklari va yo’l davomida jaroxatlanish yoki kasb kasalliklari kabi baxtsiz xodisalarni kеlib chiqishga yo’l qo’yilmaganligi uchun qurilish tashkilotchilari va raxbar xodimlarni moddiy rag’batlantirish to’g’risida taklif kiritish va aksincha qoida buzarlar kеlib chiqqan holda javobgarlik tavsiya qilish.

22
9.Atrof muhitni muhofaza qilish

Korxonani loyihalashda suv havzalarini sanoat oqova suvlaridan va atmosfera

havosini sanoat chiqindilaridan ifloslanishiga qarshi chora tadbirlar ko’rish uchun alohida bo’lim ajratib kiritilishi lozim. Korxona joyini aholi yashaydigan hududlardan “Sanoat korxonalarini loyihalashda sanitarya normalari” ning 6-bo’limiga mos keladigan masofadagi obodonlashtirilgan himoya zonasi bilan ajratish kerak. Atmosfera havosini iflos chiqindilardan himoya qilish uchun shamollatish tarmoqlari, filtlar, siklonlar, changni ushlab qolgichlar va boshqa chiqindi ushlab qoluvchi yoki tozalovchi uskunalar bilan jihozlash kerak. Qozonxonaning zararli chiqindi moddalar chiqaradigan tutun quvurlarining balandligi kul, oltingugurt oksidlarini havoda tarqalishini (yoyilishini) hisobga olib aniqlanadi. Bundan tashqari bu bo’limda suv havzalari, yer osti suv manbaini sanoat chiqindi suvlari bilan ifloslanishidan himoya qilish va maksimal darajada chiqindi suvlarini tozalab qayta texnik ehtiyojlar uchun ishlatish, suv resurslarini tejash tadbirlari ko’rsatilishi kerak. Ishlab chiqarish korxonasidagi chiqindi suvlar shahar oqova suv tarrmog’iga tushurishdan oldin tindirgichlarda tozalanishi shart.

23
10. Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati

1. Maxmudova N.A., Nuritdinov X.N. Pardozlash va issiqlik izolyasiya materiallari. O‘quv qo‘llanma. T., “Noshir”, 2010.
2. Maxmudova N.A. Pardozlash va issiqlik izolyasiya materiallarining texnologik asoslari. Darslik. T., “O‘zbekiston faylasuflar milliy jamiyati”, 2013.
3. Samigov, N.A., Samigova M.L. Qurilish materiallari va buyumlari. – Toshkent, «Mehnat», 2004. -310 b.
4. Abdullaev T. Qurilish materiallari kursidan laboratoriya ishlari. – Toshkent, «O‘qituvchi», 1965. - 111 b.
5. Qosimov E.K. Qurilish ashyolari. –Toshkent, «Mehnat», 2004. -512 b.

Qo‘shimchaadabiyotlar:

1. Mirziyoev SH.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik-har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak.T.,O‘zbekiston“. 2017y. 102bet.

2. Тимашов В.В. Технология теплоизоляционных материалов. Учебник.

M., “Стройиздат”, 1987.

3.Maxmudova N.A. Pardozlash va issiqlik izolyasiya materiallari fani bo‘yicha kurs loyihasi va tajriba mashg‘ulotlarini bajarish uchun uslubiy ko‘rsatma. T., TAQI. 2016.

4.UzRST30256-94 Silindr zondbilanissiqliko‘tkazuvchanliknianiqlashusuli.

5.UzRST722-96Suvshimuvchanliknianiqlashusuli.

6.UzRST690-96 Betonbopissiqelektrstansiyakul-toshqolaralashmasi.