Mundarija Buyrak va qon tizimi kasalliklari

GEMOLITIK KAMQONLIK

Gemolitik hamqonlikning asosiy belgisi eritrotsitlarning yuqori darajada parchalanishi va ular yashash davrining qisqarishidir. Fiziologik sharoitlarda erilrotsitlarning yashash davri 100-120 kunni tashkil qiladi. Qarib borayotgan eritrotsillar taloq sinuslarida va ilikda sekvestratsiya (o'lik elga aylanish)ga uchraydi. Eritrotsitlarning fiziologik parchalanishi natijasida hosil bo'lgan bilirubin pigmenti qonda erkin bilirubin holatida aylanib Jigar hujayralariga yetkaziladi. U yerda fermentlar ta'sirida glyukuron kislota bilan birikadi. Hosil bo'lgan bilirubin-glyukuronid (hog'langan bilirubin) jigar hujay-ralaridan o't yo'llariga o'tadi va o't bilan ichakka ajralib chiqadi.

Gemolitik kamqonlikda eritrotsitlarning yemirilishi kuchayganligi tufayli ulaming yashash davri 12-14 kungacha qisqaradi. Patologik gemolizda ko'proq yo hujayra ichi yoki tomir ichi gemolizi kuzatiladi. Hujayra ichi parchalanishi retikulogistiotsitar tizimning hujayralarida, asosan. taloqda ro'y beradi va qon zardobida erkin bilirubinning ortishi kuzatiladi. Bunda siydik va axlat bilan urobilinning ajralib chiqishi oshadi, o'lpufagi va yo'llarida loshlar hosil bo'lishiga moyillik kuchayadi. Tomir ichi gemolizida gemoglobin ortiqcha miqdorda plazmaga chiqadi va siydjk bilan o'zgannagan holda yoki gemosiderin ko'rinishida ajraladi. Gemosiderin ichki a'zolarga o'tirib qohb, gemosideroz rivojianishi mumkin. Kechishiga qarab gemoliz o'tkir va surunkali bo'ladi. Barcha gemolilik kamqonliklar ikkila kalla guruhga bo'linadi: irsiy va orttirilgan. Irsiy gemolitik kamqonlik eritrotsitlardagi lurii genetik yetishmovchiliklaming natijasi sifatida rivojianadi. Bunday erilrolsitlar faoliyat jihatdan sifatsiz va zaif bo'ladi. Orltirilgan gemolitik kamqonlik eritrotsitlaming yemirilishigil sabab bo'ladigan turii omillarning ta'siri natijasida rivojianadi (antitanalaming paydo bo'lishi, gemolitik zaharlar, mexanik ta'sirlar va b.)


41. Qondagi laborator kursatkichlar . Gеmoglobin mikdorini aniklash. Kondagi eritrotsitlar sonini aniklash. Rang kursatkichlarini aniklash. EChTni aniklash.