Mundarija kirish Asosiy qisim

1.6-rasm - Ushbu urinishning o'zidan kelib chiqqan muvozanat NNPning pasayishi

S2 ga o'tadi va rejalashtirilgan investitsiyalardan ortiqcha jamg'arma hosil qiladi. Agar biznes ko'proq sarmoya kiritishni istamasa, multiplikator effekti jamg'armalarning kichik o'sishiga (iste'molning pasayishi) olib keladi, bu muvozanat NNPning ancha katta pasayishiga (20,00 milliard dollarga) aylanadi. NNPning yangi muvozanat darajasida (450 milliard dollar) uy xo'jaliklari NNP ning dastlabki darajasidagi (470 milliard dollar) bir xil miqdorni tejaydi.
Iqtisodiyotda mantiqning noto'g'riligiga yo'l qo'ymaslik kerak: shaxs uchun yaxshi bo'lgan narsa hamma uchun ham yaxshi bo'lishi shart emas. Tejamkorlik inson uchun ne'mat bo'lishi mumkin, lekin u jamiyatning umumiy ishlab chiqarishi va bandligiga nomaqbul ta'sir ko'rsatadi, chunki jamiyat nuqtai nazaridan, tejalgan pullar iste'molga sarflanmaydi, bu esa kimningdir daromadini kamaytiradi. Iqtisodiyot retsessiya bosqichiga kirganda, jamg'armalarning ko'payishi istalmagan bo'lsa, uy xo'jaliklarining jamg'armaga bo'lgan rag'bati ortadi. Ishini yo'qotishdan qo'rqqan odamlar odatda pul sarflamaydilar. O‘sib borayotgan jamg‘armalar ishlab chiqarishning kutilayotgan pasayishini haqiqatga aylantirmoqda. Bu milliy daromadning shunday massasi yo'q qilinmaguncha davom etadi, bu esa aholini o'zini kambag'al his qilishiga olib keladi, bu esa korxonalar sarmoya kiritishga tayyor bo'lganidan ko'ra ko'proq jamg'armalarni to'xtatadi.
Ba'zi hollarda tejamkorlik paradoksi ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Birinchidan, talab inflyatsiyasi sharoitida ishlab chiqarish to‘liq bandlik darajasida bo‘lganda va ortiqcha yalpi talab narx darajasini oshirganda, aholi jamg‘armalarining o‘sishi yalpi talab egri chizig‘ini chapga siljitadi va inflyatsiya darajasi pasayadi. Ikkinchidan, pul bozori jamg‘arma va investitsiya qarorlarini samarali bog‘laydi deb faraz qilsak, jamg‘arma egri chizig‘ining yuqoriga siljishi investitsiya egri chizig‘ining yuqoriga siljishiga mos keladi. Natijada, NNPning muvozanat qiymati 470 milliard dollar darajasida qoladi, ishlab chiqarishning haqiqiy hajmi va bandlik o'zgarmaydi, lekin ishlab chiqarish tarkibi ko'proq investitsiyalar va kamroq iste'mol tovarlarini o'z ichiga oladi. Buning natijasi kelajakda iqtisodiy o'sishning tez sur'atlari bo'ladi.
Hozirgacha sof investitsiyalar NNPdan mustaqil ravishda ko'rib chiqildi. Biroq, ishlab chiqaruvchilarning sotish hajmi o'z korxonasining ishlab chiqarish quvvatidan yuqori bo'lsa, u holda biznes korxonalarni kengaytirishi aniq. Qisqa muddatda, biznes o'z kapitalini yuqori daromad, bandlik va NNP darajasiga moslashtirish uchun vaqtga ega bo'lgunga qadar, investitsiya egri chizig'ini ko'tarilgan chiziq sifatida chizish mumkin (1.7-rasm) [9, c . 236].
Ushbu lotin investitsiyalar yuqori iste'mol va yuqori investitsiyalar yonma-yon borishi mumkinligini ko'rsatadi.
1.7-rasm – Investitsiyalar va iste’mol

Bundan tashqari, umumiy iqtisodiy muvozanat E va E1 nuqtalari ilgari ko'rib chiqilgan yalpi talab va taklifning tenglik holatlariga mos kelishini ta'kidlaymiz.

Demak, makroiqtisodiy muvozanatning Keynscha nazariyasi quyidagi qoidalarga asoslanadi. Milliy daromadning o'sishi talabning adekvat o'sishiga olib kela olmaydi, chunki uning ortib borayotgan ulushi jamg'armalarga yo'naltiriladi. Shuning uchun ishlab chiqarish qo'shimcha talabdan mahrum bo'lib, qisqarib, ishsizlikning ko'payishiga olib keladi. Shuning uchun yalpi talabni rag'batlantiradigan iqtisodiy siyosat zarur. Bundan tashqari, turg'unlik, iqtisodiyotning tushkunligi sharoitida narx darajasi nisbatan harakatsiz va uning dinamikasi ko'rsatkichi bo'la olmaydi. Shuning uchun J.Keyns narx o'rniga hatto o'zgarmas narxlarda ham o'zgarib turadigan "sotish hajmi" ko'rsatkichini joriy qilishni taklif qildi, chunki u sotilgan tovar miqdoriga bog'liq. Agar hukumat iqtisodiyotda ishlab chiqarish hajmini oshirishni istasa, u holda Keynscha yondashuvga ko'ra, u fiskal va pul-kredit siyosati yordamida yalpi talabni rag'batlantirishi, masalan, davlat xarajatlarini oshirishi, soliqlarni kamaytirishi, pul massasini kengaytirishi kerak. , va boshqalar.

4.