Mundarija Kirish Davlat moliyasi siyosatining nazariy asoslari Davlat moliya siyosatining amaldagi holati va tahlili Davlat moliya siyosatining istiqboliy yoʻnalishlari Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati Kirish Mavzuning dolzarbligi

1.Davlat moliyasi siyosatining nazariy asoslari
Davlat moliyaviy nazoratining asosiy maqsadi ishlab chiqarishning barcha sohalarida moliyaviy resurslarni boshqarish amaliyotining davlat moliyaviy siyosatining vazifalariga muvofiqligini aniqlashdan iborat.
Davlat moliyaviy nazoratining eng muhim vazifasi davlat organlari va jamiyatni davlat mablagʻlarini shakllantirish va ulardan foydalanish boʻyicha keng qamrovli va ishonchli axborot bilan ta’minlashdan iborat .
Davlat moliyaviy nazoratining maqsadi davlat byudjeti va byudjetdan tashqari moliyaviy vositalar va davlat mulkidan foydalanishning qonuniyligi va samaradorligini ta’minlashdan iborat. Ushbu asosiy vazifalarga muvofiq, DMN quyidagilarni oʻz ichiga oladi:
- byudjet va byudjetdan tashqari jamgʻarmalarning hajmi, tuzilishi va maqsadlari boʻyicha daromad va xarajatlar moddalarining oʻz vaqtida bajarilishini tashkil etish va nazorat qilish;
- davlat mablagʻlari sarf-xarajatlarining samaradorligi va maqsadga muvofiqligini aniqlash va davlat mulkdan foydalanish;
- byudjet va byudjetdan tashqari jamgʻarmalarning daromad va xarajatlar moddalarining haqiqiyligini baholash;
- qonunlar loyihalarining moliyaviy ekspertizasi, shuningdek davlat organlarining normativ-huquqiy hujjatlari, byudjet mablagʻlari hisobidan qoplanadigan xarajatlar yoki byudjet va byudjetdan tashqari jamgʻarmalarning shakllantirish va ijro etishga ta’sir qiladi;
- byudjet va byudjetdan tashqari jamgʻarmalar byudjetlarining belgilangan koʻrsatkichlaridan aniqlangan ogʻishlarni tahlil qilish va ularni bartaraf etishga qaratilgan takliflarni tayyorlash, shuningdek, umuman byudjet jarayonini takomillashtirish;
-markaziy bank, tijorat banklarning boshqa moliya va kredit muassasalarida byudjet mablagʻlari va byudjetdan tashqari fondlarning qonuniyligi va oʻz vaqtida harakatlanishini nazorat qilish;
- davlat byudjetining daromad qismini shakllantirishni ta’minlaydigan soliq, bojxona va boshqa toʻlovlar davlat byudjetining daromad qismiga tushishini ta’minlash;
-vazirliklar va idoralarning davlat byudjeti va byudjetdan tashqari mablagʻlardan foydalanish boʻyicha faoliyati samaradorligini baholash;
-buxgalteriya hisobi va hisobotning toʻgʻriligini nazorat qilish;
-byudjet va soliq intizomini takomillashtirish;
-turli darajadagi byudjetlarning daromad bazasining oʻsish zaxiralarini aniqlash va byudjet xarajatlarini kamaytirish;
-byudjetlararo munosabatlar mexanizmini amalga oshirishni nazorat qilish;
-banklar va boshqa kredit muassasalarida byudjet mablagʻlari va byudjetdan tashqari mablagʻlarning muomalasini tekshirish;
-mintaqalarni moliyaviy qoʻllab-quvvatlash maqsadli byudjet fondlarini
shakllantirish va taqsimlashni nazorat qilish;
-soliq va bojxona imtiyozlari, davlat subsidiyalari, subvensiyalar va ayrim toifadagi toʻlovchilarga yoki hududlarga boshqa yordam koʻrsatish boʻyicha noqonuniy qarorlar qabul qilinishini oldini olish;
-byudjet va byudjetlararo munosabatlar sohasida moliyaviy suiiste’molliklarni aniqlash;
-moliyaviy intizomni oshirish maqsadida profilakti ka ishlarini olib borish.

Shunday qilib, soʻzning keng ma’nosida davlatmoliyaviy nazorati milliy mulkni shakllantirish, ulardan foydalanish va koʻpaytirishni nazoratqilishdir. Shu munosabat bilan,DMN jamiyatdaishlab chiqarish kuchlari va ishlab chiqarishmunosabatlarini davlat boshqaruvi funktsiyasidir. 
Tahlil va natijalar.Yuqorida aytib oʻtilganlarni tahlilqilish va umumlashtirish orqali muallif davlatmoliyaviy nazoratining quyidagi ta’rifini berishgaimkon beradi: davlat moliyaviy nazorati davlatsiyosatini amalga oshirishni ta’minlaydi davlatboshqaruvining funktsiyasi, uning maqsadi davlattomonidan boshqariladigan tizimning davlattomonidan belgilangan moliyaviy resurslarniboshqarish me’yorlari va qoidalaridan kelib chiqqanholda, bunda farqlarni aniqlash vakolatli organlarnitegishli tuzatuvchi va profilaktik chora — tadbirlarniqabul qilish taminlashdir.
Oʻzbekiston Respublikasidagi davlat moliyaviy nazoratining vazifalari 2014 yil 1 yanvaridan kuchga kirgan “Oʻzbekiston Respublikasining Budjet Kodeksi” asosida tashkil etiladi, bu byudjet mablagʻlaridan foydalanishning samaradorligi va tejamkorligi, byudjetning ishonchliligi, byudjet mablagʻlaridan maqsadli foydalanishni nazorat qilishning asosi hisoblanadi.
Davlat moliyasi — davlat ixtiyorida pul jamgʻarmalarining tashkil etilishi, taqsimlanishi va sarflanishi sohasidagi moliyaviy munosabatlar. D.m.ning mablagʻlari umummilliy manfaatlar yoʻlida sarflanadi, davlatning funksiyalarini bajarishga xizmat qiladi. D. m. pul jamgʻarmalari, moliya mexanizmi, davlatning moliyaviy institutlari (idoralari) va moliya siyosatini oʻzida mujassamlashtiradi. D. m. tarkiban davlat byudjeti, mahalliy (munitsipal) byudjetlar, davlat korxonalarining moliyasi (ularning byudjeti), hukumatga qarashli maxsus jamgʻarmalar, davlat krediti (davlat qarz olgan va qarzga beradigan vositalari) kabi turlarga bulinadi.
Birinchi marta "D. m." atamasi 16-asrda Fransiyada ishlatila boshladi. Oʻsha davrda D. m. turli soliqlar tarzida maydonga keldi. Yirik davlatlarning vujudga kelishi va ular harajatlarining ortib borishi bilan nakd pulga ehtiyoj oʻsdi, natijada xalqdan olinadigan soliqlar, asosan, pul shaklida yigʻib olinadigan boʻldi, majburiy soliklar va zayomlar davlat zayomlari bilan almashindi. Buning oqibatida D. m.ning murakkab tizimi vujudga keldi.
Hoz. vaqtda davlatning iqtisodiy va moliyaviy siyosatini amalga oshirishda D. m. katta ahamiyatga ega. U takror i. ch. jarayonlarini taʼminlash, xalqning moddiy va maʼnaviy turmush farovonligini oshirish, davlat organlarini mablagʻ bilan taʼminlash, mamlakat iqtisodiyotini oʻstirish, xalq xoʻjaligini, ijtimoiy sohani moliyalashtirish, iqtisodiyotni investitsiyalash, aholini ijtimoiy himoya qilish, milliy xavfsizlikni taʼminlash, davlatni idora qilish va b. da yetakchi vosita hisoblanadi. Mavjud barcha korxonalar va xalq xoʻjaligi tarmoqlari moliyasi D.m. va moliya tizimi zaxiralarining asosiy manbaidir.