Mundarija: Kirish I. Bob. Maktabgacha ta'limda gigiyena va o'z-o'ziga xizmat malakalarini shakllantirish

Mundarija:


Kirish………………………………………………………………………………3
I.Bob. Maktabgacha ta'limda gigiyena va o'z-o'ziga xizmat malakalarini shakllantirish
1.1. 3 yoshdan 7 yoshgacha bo‘lgan bolalarda madaniy-gigiyenik ko‘nikmalarni tarbiyalash…………………………………………………..7
1.2. Bolalarda madaniy gigiyenik malaka va ko'nikmalarini hosil qilishini kuzatish……………………………………………………………………..8
II.Bob. Maktabgacha yoshadagi bolalarni rivojlanishida kun tartibiga rioya qilish mazmuni
2.1. Maktabgacha yoshdagi bolalar kun tartibining mazmuni va rioya qilish usullari……………………………………………………………………..17
2.2. Bola asab tizimining alohida xususiyatlari…………………………...20
2.3. Maktabgacha yoshdagi bolani kun tartibiga rioya qilish malakalarini oʻstirishning samaradorligini oshiruvchi tajriba –sinov ishlari…………...25
Xulosa……………………………………………………………………………29
Foydalanilgan adabiyotlar……………………………………………………..31

Kirish
Mavzu dolzarbligi: Maʼlumki, prezidentimiz Shavkat Miromonovich Mirziyoyevning 2018-yil 30-sentyabrdagi “Maktabgacha taʼlim tizimini boshqarishni takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qaroriga asosan, bolalarni har tomonlama intellektual, maʼnaviy-estetik va jismoniy rivojlantiruvchi zamonaviy taʼlim dasturlari va texnologiyalarini taʼlim-tarbiya jarayoniga tatbiq etish, ularning maktabga tayyorgarlik darajasini tubdan oshirish maqsadida “Ilk qadam” jurnali taʼsis etilgan edi. “Ilk qadam” 3 yoshdan 7 yoshgacha boʻlgan bolalarni rivojlantirish, ularning tarbiyasi hamda psixologiyasida yaqindan koʻmak beruvchi Oʻzbekistondagi ilk yirik media loyiha hisoblanadi.
Axborot asri boʻlgan XXI asrda ommaviy axborot vositalari vakillarining yuksak professionalligi, qobiliyati, xolisligi, tezkorligi va haqiqatparvarligi muhim ahamiyat kasb etadi. Toʻgʻri, media olamning jilovi internet saytlari va elektron nashrlarga oʻtayotgan bir paytda bosma nashrlar, xususan gazeta va jurnallarning oʻz mavqeyini, oʻquvchisini saqlab qolishi mushkul vazifa hisoblanadi.
Soʻnggi paytlarda “internet bor, ijtimoiy tarmoqlar faol, gazeta-jurnallarning davri oʻtdi” degan iddaolar ham bot-bot quloqqa chalinmoqda. Bu xuddi bir paytlar “televizor kashf etildi, endi teatrning keragi yoʻq” degan gapga oʻxshaydi. Vaholanki, oradan necha yuz yillar oʻtsada, hayotimizda ikkalasining ham oʻz oʻrni, bajaradigan funksiyasi bor. Aytmoqchimanki, bosma nashrlar — tarix, bosma nashrlar — qadriyat, jamiyatimizga bosma matbuot kerak va uning rivoj topishi, yana qaddini tiklashi uchun barcha ishlarni amalga oshirishimiz zarur.
“Ilk qadam” jurnali taʼsis etilganidan buyon qisqa muddatda bolajonlarimiz va MTT tarbiyachilarining eng yaqin hamrohiga aylangani rost. Oʻzbek va rus tillarida chop etilayotgan mazkur nashrning maʼno-mazmuni, dizayni yildan yilga boyib bormoqda. Muhtaram Yurtboshimiz taʼkidlaganlaridek, “...oʻqituvchi oʻz ustida ishlashi, bilim va mahoratini oshirishi uchun qoʻshimcha metodik yordamni qayerdan oladi? Albatta, bu sohaga oid kitob va qoʻllanmalardan, maxsus pedagogik nashrlardan oladi. Afsuski, biz keyingi yillarda majburiy obuna bahonasida ixtiyoriy obunani ham yoʻq qildik...»
Endilikda Davlatimiz Rahbarining joriy yil 27-iyunda “Ommaviy axborot vositalarini qoʻllab-quvvatlash va jurnalistika sohasini rivojlantirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi Qarori bilan byudjet tashkilotlariga ulardagi “kutubxona fondi” xarajat moddasi orqali davriy bosma nashrlar, ularning elektron shakli va elektron ommaviy axborot vositalariga obuna boʻlish uchun mablagʻ yoʻnaltirishga ruxsat berildi. Bu ham sizu bizni oʻqishga boʻlgan undov emasmi?
Maktabgacha ta’lim muassasalaridagi ta’lim –tarbiya jarayonida ilgʻor pedagogik va axborot texnologiyalardan foydalanish, muassasalarni zamonaviy bilimlar bilan qurollangan tarbiyachilar bilan toʻldirish hamda ularda kasbiy malaka, faoliyatga nisbatan ijodiy yondashuv hissini qaror toptirish, uzluksiz ta’lim tizimida olib borilayotgan islohatlarning muhim yoʻnalishlaridan biridir.
Respublikamizda uzluksiz ta’lim tizimining barcha bosqichlariga, jumladan uning maktabgacha ta’lim bosqichiga e’tibor ortib borishi bilan bir qatorda maktabgacha yoshdagi bolalarni maktabgacha yoshdagi ta’lim muassasalariga jalb etish ulushi kamayib borishi bu borada maqsadli kurs ishilar olib borish mamalakatimiz ilmiy texnikaviy dasturi, ustuvor kurs ishilar yoʻnalishlarining bir qsmi sifatida qaralishi mumkin. Zero, ta’kidlab oʻtganimizdek, uzluksiz ta’lim bosqichlarining samarali ishlashi ma’lum darajasida maktabgacha ta’lim sifata bogʻliq bu davrda bolaning dunyoqarashi, tasavvurlari shakllanib boʻladi. uncha toʻgʻri mazmun va yoʻnalish berish pedagogika fani, ta’lim amaliyotining dolzarb muammosidir.
Oʻzbekiston Respublikasida maktabgacha ta’lim toʻgʻrisidagi Nizomga muvofiq bola maktabgacha ta’limni uyda, ota –onalarning mustaqil ta’lim berishi orqali, shuningdek maktabgacha ta’lim muassasalariga jalb qilinmagan bolalar uchun maktabgacha ta’lim muassasalarida, maktablarda yoki markazlarda oladi. Bu yerda ular xaftda 2-3 marta shugʻullanishadi. Ota –onalarga maktabgacha ta’lim shaklini tanlash huquqi beriladi.
6-7 yoshli bolaning maktab ta’limiga tayyorligini aniqlashda maktabgacha yoshdagi bolalar ta’lim –tarbiyasi bilan shugʻullanuvchilar asosiy shart hisoblanish – bolaning maktabga tayyorligi maktabgacha va maktab davridagi hayot tarzi hamda faoliyati uchun koʻrik vazifasini oʻtashini, oila yoki maktabgacha ta’lim muassasadagi ta’lim –tarbiya sharoitlarida maktab ta’limiga ozorsiz oʻtkazishni ta’minlash zarurligini hisobga olishlari lozim.
Maktabgacha yoshdagi bolaning maktab ta’limiga oʻtishi hamisha uning hayoti, axloqi, qiziqishi va munsoabatlarida anchayin jiddiy oʻzgarishlarni yuzaga chiqardi. Shuning uchun bolani yoki uydayoq maktab ta’limiga tayyorlash, uni uncha qiyin boʻlmagan bilim, tushuncha, koʻnikma va malakalar bilan tanishtirish kerak boʻladi.