Mundarija Kirish i-bob. O‘qish darslar1ga qo‘yiladigan talablar

2.2. oltin kuz vaqti

Daraxtlar oltin, binafsha, qip-qizil liboslarda kiyingan. Osmon so‘nadi, lekin botayotgan quyoshning so‘nggi nurlarining nurlanishi tufayli hali ham issiq. Ammo aynan mana shu ranglar kuzga o‘ziga xos go‘zallik, o‘zgacha muhit va kayfiyat bag‘ishlaydi.
Yilning bu fasli dalalar va bog'lardan hosil yig'ish mavsumidir. Bu uni chinakam oltin vaqt deb hisoblashning yana bir sababidir, chunki qadimgi davrlarda oziq-ovqat tom ma'noda oltinga teng edi.

"Kuz" mavzusida kompozitsiya

Kuzning boshlanishi - eng go'zal va sehrli vaqt. U o'ziga xos kayfiyatni yaratadi: tantanali va bir vaqtning o'zida qayg'uli.
Ranglarning g'alayonlari hayratlanarli, lekin u juda tez. Chunki bu uzoq davom etmasligini bilamiz. Daraxtlar rang-barang barglarini to'kib tashlaydi va tez orada qattiq qish boshlanadi.
Mavsumning o'rtalari uzoq davom etadigan kuchli yomg'ir bilan birga keladi, kunlar asta-sekin qisqaradi va tunning uzunligi oshadi. Oxirgi daraxtlardan oltin barglar tushadi.
Bu mavsumning oxiri g'amgin va sovuq. Yiqilgan oltin, qirmizi, jigarrang barglari muz bilan bog'langan. Ammo bu kuzning jozibasi va zerikarli jozibasini saqlab qolishiga to'sqinlik qilmaydi.
Muhim! Esda tutingki, erta va kech davrlarning tabiati har xil, shuning uchun rivoyatda turli xil tavsiflar bo'lishi mumkin. Talabalar uchun pastki sinflar"Oltin kuz" mavzusida insho yozish tavsiya etiladi va o'rta maktab o'quvchilari uchun kayfiyat va kuzgi ob-havo o'rtasidagi bog'liqlik haqida gapirish yaxshiroqdir.


Xulosa
Ma’lumki yozish san‘ati yozuvchining fe‘l-atvori, bilimi va qanchalik darajada mukammal insonligidan dalolat berib turadi. Insonlarning yozuvi orqali ular qay darajada savodxon ekanliklarini bilib olishimiz mumkin. Yozuvlar yuqoridagilardan dalolat berar ekan, demak biz o‘quvchilarni chiroyli va savodli yozishga o'rgatish orqali ularda yuqoridagi sifatlarni shakllantirishga erishishimiz mumkin. O'quvchilar savodli yozish orqali e'tiborli, irodali, tartibli bo'lishga o'rganib boradilar. Bu esa jamiyatimizda shakllanayotgan har bir shaxsga tegishli bo'lgan fazilatlardan biridir. O'quvchilarni yozishga o’rgatishga bag'ishlangan ushbu bitiruv malakaviy ishimda men ana shu masalani ko'rib chiqdim. Unda asosan o'quvchilarni yozishga o'rgatish masalalari, yozuv darslarida savodli yozishga o'rgatish usullari va boshqa masalalarga e'tibor berildi. Ilmiy metodik adabiyotlar. Tadqiqot jarayonida olingan natijalar tahlili hamda boshlang'ich ta'lim jarayoni kuzatishlar asosida quyidagi xulosa va tavsiyalarni taqdim etishni maqsadga muvofiq deb hisobladim. Kichik yoshdagi o’quvchilarga beriladigan til ta'limi va tarbiyasi o'zgacha yo'nalish, o'zgacha usullar bilan boyitib, til sofligi, adabiy til meyorlarini singdirish kabi zaruriy mashqlar vositasida olib boriladi. Shuningdek, ona tili fanini o'qitishda pedagogik texnologiyalarning ilg'or usullariga tayanib ish ko'rmoq joiz hamda bolalar idrok eta oladigan topishmoqlar tizimini ishlab chiqish va qisman maxsus o'quv jarayoni mazmuniga kiritilish zarur. Boshlang'ich ta'limning samaradorligini oshirish omillaridan biri bolalarning savodli yozish malakaiarini tarbiyalashdir. Bu 1-sinfdan boshlanib, yuqori sinflarda ham davom ettirilishi lozim. Oquvchilarni savodli yozishga o'rgatishda quyidagilarga amal qilish orqali samaradorlikka erishishimiz mumkin: - bolalar ruhiyatini chuqur o'rganib, ularning har biriga o'ziga xos munosabatda bo'lish; - dars jarayonida, darsdan keyingi mashg'ulotlarda bolaning doimo yaxshikayfiyatda bo'lishini ta'miniashga; - o‘quvchilar yozish jarayonida eng ko‘p yo‘l qo'yayotgan xatolarga e‘tibor berish; - savodli yozish daqiqalarini o‘tkazish; - o‘quvchilarni o‘z xatolari ustida ishlashga o‘rgatish; - turli didaktik o‘yinlardan foydalanib yozish malakalarini oshirish… Darslarga mana shu tarzda yondoshish orqali biz o'quvchilarning og‘zaki va yozma nutqini rivojlantirish bilan bir qatorda ularning intellektual salohiyatini, dunyoqarashini, zukkoligini ham oshirishga erishishimiz mumkin. Bugungi kun o‘qituvchisi o‘z ustida tinimsiz izlanishi, doimo zamon bilan hamnafas bo‘lishi kerak. Ana shunda u o‘z oldiga qo‘ygan maqsadi—yetuk intellectual salohiyatga ega, o‘z ajdodlariga munosib yoshlarni yetishtirib chiqara oladi. Vatanimiz ravnaqi kelajak avlod qo‘lida ekan, bu avlodni haqiqiy vatanparvarlik, xalqparvarlik ruhida tarbiyalash biz uetozlarning yelkasidagi mas’uliyatli vazifadir. Shunday ekan, o‘qituvchi har bir darsiga yangi bilim, yangi ko‘nikma, umuman, doimo yangilik bilan kirishi zarur. O‘quvchilarni zerikarli ma’ruza bilan emas, turli ko‘rinishdagi zamonaviy metodlardan foydalangan holda dars o‘tish kerak. K.D.Ushinskiy boshlang'ich maktab o'quv predmetlari tizimida ona tiliga katta ahamiyat berib, uni markaziy va yetakchi predmet hisoblagan. „Ajoyib o'qituvchi bo'lgan ona tili bolaga ko'p narsani o'rgatadi... Bola ikki-uch yil ichida shuncha ko'p narsa o'rganadiki, ko'p narsa bilib oladiki, 20 yil qunt bilan metodik jihatdan juda to'g'ri o'qiganda ham uning yarmicha o'rgana olmaydi. Ona tilining ulug' pedagogligi ham ana shundadir"⁴, — deydi u. Shuning uchun ham boshlang'ich sinflarda ona tilini o'rganishga katta ahamiyat beriladi. Boshlang'ich sinf o'quvchilari ona tili darslarida ongli o'qish va savodli yozishga o'rganadilar, og'zaki va yozma nutqning qonun-qoidalarini egallaydilar. O na tili sohasidagi ko'nikm a-m alakalar (nutq, o'qish va yozishga oid malakalar) o'quvchilam ing o'quv m ehnatining zaruriy sharti va vositasidir. O'quvchi o'qish ko'nikm alarini egallash bilan bir qatorda, birinchi navbatda, o'zining ona tilini o'rganishi zarur, chunki ona tili bilimdonlikning, aql-idrokning kalitidir. Ona tili boshqa fanlami o'qitish vositasi hamdir: jam iyat tarixi ham, tabiiy fanlar ham ona tili yordam ida o'rganiladi. Demak, ona tili bolaning umumiy kamol topishida ham, bilim va mehnatga havasini uyg'otishda ham alohida o'rin tutadi. Til muhim tarbiya vositasidir.