Mundarija kirish I. Bob. Yustinian davridagi vizantiya. Imperiyaning tashqi dushmanlar bilan kurashi

II BOB.VIZANTIYA MADANIYATI.
O'rta asrlarning boshida Vizantiya chuqur vahshiylik holatida bo'lgan G'arbiy Evropa kabi madaniyatning bunday tanazzulini boshdan kechirmadi. Unda shaharlar nafaqat hunarmandchilik va savdo, balki madaniyat markazlari bo'lib qolgan. Vizantiya qadimgi dunyo va Sharq mamlakatlari madaniy yutuqlarining vorisi bo'ldi. Uning madaniyatiga xristian dini kuchli ta'sir ko'rsatdi.
2.1 Ta'limni rivojlantirish.
7—8-asrlarda Vizantiya mulki qisqarganida yunon tili imperiyaning davlat tiliga aylandi. Davlatga malakali, savodli odamlar kerak edi. Ular qonunlarni, farmonlarni, shartnomalarni malakali ravishda tuzishlari, yozishmalar qilishlari, arizachilarga javob berishlari, hujjatlardan nusxa ko'chirishlari va hk. Ko'pincha o'qimishli odamlar yuqori lavozimlarga erishdilar va ular bilan birga hokimiyat va boylik keldi.
Shaharlarda cherkov maktablari bilan bir qatorda davlat va xususiy maktablar ochildi. Ular o'qish, yozish, hisoblash va cherkov qo'shiqlarini o'rgatishgan. Maktablarda Injil va boshqa diniy kitoblardan tashqari qadimgi olimlarning asarlari, Gomer she’rlari, Esxil va Sofokl tragediyalari o‘rganilib, ancha murakkab arifmetik masalalar yechilgan.
9-asrda Konstantinopolda imperator saroyida oliy maktab ochildi. U dindan tashqari mifologiya, tarix, geografiya, adabiyotni ham o'rgatgan. Ikki asr o'tgach, imperiya poytaxtida Evropadagi birinchi universitet tashkil etildi.
Vizantiyaliklar matematikaning qadimgi bilimlarini saqlab qolishgan va  undan soliqlarni hisoblashda foydalanganlar, ular qurilishda ham foydalanilgan va hokazo. Ular Pifagor, Arximed, Evklid asarlarini o'rgandilar. Matematik olim Leo (9-asr) harf belgilaridan foydalanib, arab olimlaridan oldin algebraga asos solgan. U xabarlarni masofadan uzatish uchun ovozli signallarni (chegara hududlarida juda foydali), imperator saroyining taxt xonasida suv bilan boshqariladigan avtomatik qurilmalarni ixtiro qildi - ular xorijiy elchilarning tasavvurini hayratda qoldirishi kerak edi.
Ko'plab tibbiyot  darsliklari tuzilgan . 11-asrda Konstantinopoldagi monastirlardan birida kasalxona ochildi. Kasalxona qoshida tibbiyot amaliyotini o‘rgatuvchi tibbiyot maktabi tashkil etildi.
Hunarmandchilik va tibbiyotning rivojlanishi kimyoni o'rganishga turtki berdi ; shisha, bo'yoq va dori-darmonlarni ishlab chiqarish uchun qadimiy retseptlar saqlanib qolgan. "Yunon olovi" ixtiro qilindi - suv bilan o'chirilmaydigan yog' va qatronning yondiruvchi aralashmasi. "Yunon olovi" yordamida vizantiyaliklar quruqlikda va dengizda ko'plab g'alabalarga erishdilar. Qadimgi tarixshunoslikning bonzalari - Polibiy, Liviy va Plutarx - Karfageniyaliklarga ittifoqchi bo'lgan Sirakuza rimliklarining (miloddan avvalgi 211 yil) qamalini tavsiflashda termal qurollardan foydalanish haqida xabar bermaydi, ammo yunon yozuvchisi Lusian (II asr) AD) Uyg'onish davri olimlari, faylasuflari va rassomlari keyinchalik quvonch bilan egallab olgan qiziqarli ma'lumotlarni keltiradi. 
Arximed kichik kvadrat oynalardan iborat olti burchakli oyna yasadi. Ushbu nometalllarning har biri menteşeli va zanjirli haydovchi tomonidan boshqarildi. Buning yordamida ko'zgularning burilish burchaklarini shunday tanlash mumkin ediki, aks ettirilgan quyosh nurlari ko'zgudan o'qning parvozi masofasida joylashgan nuqtaga qaratilgan. Arximed o'zining nometall tizimidan rimliklarning kemalariga o't qo'yish uchun foydalangan. Ushbu syujet Uyg'onish davri titanlarini quvontirdi va zamonaviy moddiy madaniyat tarixchilarining ongini hayajonlantirishda davom etmoqda. Rassom Giulio Parigi (1566-1633) esa maftunkor fantastik rasm chizgan.