Mundarija: Kirish Marketingning asosiy rivojlanish boskichlari

1.3- jadval Marketing konsepsiyasi evolyutsiyasi

Yillar	Konsepsiya	Yetakchi g‘oya	Asosiy xatt- harakat	Bosh maqsad
1860- 1920- yil	Ishlab chiqarish konsepsiyasi	Nimani ishlab chiqara olsam, shuni ishlab chiqaraman	Tannarx, ish unumdorligi	Ishlab chiqarishni takomillashtirish, sotuv hajmining o‘sishi, foydani maksimallashtirish
1920- 1930- yil	Tovar konsepsiyasi	Sifatli mahsulotlarning ishlab chiqarilishi	Tovar sistemasi	Tovarning iste’mol xususiyatlarini takomillashtirish
1930- 1950 - yil	Sotuv konsepsiyasi	Sotuv tarmoqlarini rivojlantirish, sotuv kanallarini ko‘paytirish	Sotuv sistemasi	Tijorat ishlarini intensivlash, sotuvni rag‘batlantirish, harakatini jadallash
1950- 1980- yil	An’anaviy marketing konsepsiyasi	Xaridorga kerak narsani ishlab chiqarish	Marketing – miks kompleksi, iste’molchini o‘rganish	Maqsadli bozorlarda iste’mol ehtiyojlarini qondirish
1980- 1995- yil	Ijtimoiy etik marketing konsepsiyasi	Jamiyat talablariga zid kelmagan iste’molchiga kerak va zarar yetkazmaydigan mahsulotni ishlab chiqarish	Marketing– miks kompleksi, ijtimoiy va ekologiya muhitini himoya qilgan holda tovar va xizmatlar ishlab chiqarish	Maqsadli bozor segmentlarini inson ehtiyojlarini, moddiy energetik va boshqa resurslarni, atrof- muhitni himoya qilgan holda qondirish
1995 yildan Toki hozirga qadar	O‘zaro – ta’sir marketingi konsepsiyasi	Iste’molchilarni va biznes hamkorlarni qoniqtiradigan mahsulot va xizmat turlarini ishlab chiqarish	Muvofiqlash- tirish integratsiya, tarmoqli tahlil, marketing– miks (4P) kompleksi	Iste’molchilarning talablarini qondirish, hamkorlar va davlat manfaatlarini tijorat va notijorat jarayonlarida o‘zaro ta’sirini muvofiqlashtirish

Bozordagi talab va taklif orasidagi nisbatning o‘zgarishi bozor munosabatlari uchun xarakterli bo‘lib, firmalarning tovar ishlab chiqarishdan sotish, so‘ngra esa xaridorga va jamiyatga yetkazishgacha bo‘lgan faoliyatning boshqaruvida urg‘u berilishining aralashib ketganligi bilan kuzatilar edi. XX asr davomida marketingning boshqa boshqaruv konsepsiyalari paydo bo‘ldi.

Marketing konsepsiyasi – bu bozor iqtisodiyoti sharoitida ishlab chiqarish va sotish faoliyatini boshqarish haqidagi ilmiy asoslangan tasavvurlar tizimidir.