Kompleks birikmalar eritmalari analizi topshirdi: K. Rimboyeva Qabul qildi: D. A. Dushamov Urganch-2021

O`ZBЕKISTON RЕSPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS
TA'LIM VAZIRLIGI


URGANCH DAVLAT UNIVЕRSITЕTI
TABIIY FANLAR FAKULTETI
KIMYO KAFEDRASI


191-GURUH TALABASI …RIMBAYEVA KOMILANING “ANALITIK KIMYO” FANIDAN TAYYORLAGAN



MAVZU: KOMPLEKS BIRIKMALAR ERITMALARI ANALIZI
Topshirdi: K. Rimboyeva


Qabul qildi: D.A. Dushamov
Urganch-2021
MAVZU: KOMPLEKS BIRIKMALAR VA ERITMALAR ANALIZI
REJA:
KIRISH. Kompleks birikma haqida tushuncha.
II. ASOSIY QISM
2.1. Metallarni kompleks (koordinatsion) birikmalarining umumiy tavsifi.
2.2. Kompleks binkmalar eritmasidagi muvozanat. Barqarorlik va
qarorsizlik doimiylari.
2.3. Komplekslarning shartli barqarorlik doimiylari.
2.4. Eritmada kompleks hosil bo'lish jarayoniga ta'sir etuvchi omillar.
III.TAJRIBA QISM.
3.1.Kaliy ferrsianetni [ (K₄ Fe(CN)₆] ertitmasini tayyorlash va uni standartlash.
3.2. Analizni bajarish tartibi
IV. XULOSA.
Foydalanilgan adabiyotlar.

KIRISH
Kompleks (koordinatsion) birikmalar jonli, jonsiz tabiatda keng tarqalganligi sababli sanoat, qishloq xo'jaligi, fan va tibbiyotda ko'p qo'llanadi. Masalan, xlorofill magniyning porfirin bilan hosil qilgan kompleksi, gemoglobin temir (II) ni porfirin halqasi bilan hosil qilgan kompleksi, ko'pchilik ma'dan (mineral)lar odatda kompleks birikmalardir, ko'pgina dori moddalar farmakologik faol modda sifatida metallar kompleks birikmalarini saqlaydi. Masalan, insulin (ruxning kompleksi), B12) vi-tamini (kobaltning kompleksi), platinol (platinaning kompleksi) va hokazo. Keng ma'noda deyarli barcha metallaming birikmalarini kompleks birikmalar deb atash mumkin.

Aksariyat hollarda farmakologik faol kompleks birikma asosida dori vositasi olinganda metall ionini ham va unga bog'lanib kompleks birikma hosil qilgan ligandni ham zaharli xususiyatlarini kamaytirish va biologik faolligini istalgan yo'nalishda o'zgartirish mumkin. Masalan, o'ta zaharli kaliy sianid kaliy ferrosianidga (sariq qon tuzi) yoki kaliy ferrisianid (qizil qon tuziga aylantirilsa, uning zaharli xossasi qolmaydi.
Koordinatsion (kompleks) birikmalami, tarkibida metall ioni bo'lmagan, neytral molekulalardan hosil bo'lgan molekular komplekslardan farqlay bilish lozim. Masalan, yodning benzol bilan, xinonning gidroxinon bilan hosil qilgan birikmalari va hokazo.
Kompleks birikmalarning koordinatsion nazariyasiga shvetsariyalik kimyogar Alfred Verner (1866-1919) asos solgan bo'lib, mazkur yo'nalishdagi ishlari uchun 1913-yilda unga Nobel mukofoti berilgan. "Kompleks birikma"iborasini nemis kimyogari V.Ostvald (1853-1932) birinchi bor qo'llagan.