Mundarija Kirish Nazariy qism

Material balans

2.7-jadval

Kirish				Sarf
Temir tarkibli ruda	68,0000	59,807	G’ovak temir		92,0827	80,96223
Lom	32,0000	28,1445	Shlak		11,6348	10,22975
Ohak	6,7145	5,90549	Gazlar		7,5198	6,611623
Aralash shlak	0,4080	0,35884	Yo'qotishlar
Futerovka	0,1800	0,15831			1,8000	1,582622
Kislorod	6,3966	5,62592			0,6981	0,613785
Jami	113,699	100	Jami		113,699	100

2.4.Xil-III jarayonida g’ovak temir olishning issiqlik balansini hisoblash

1. 
   Temir tarkibli rudaning fizik issiqligi
   

С_ch^tv=0.746кДж/(kg*grad)-qattiq cho'yanning issiqlik sig'imi С_ch^ж=0.838кДж/(kg*grad)- suyuq cho'yanning issiqlik sig'imi
C_ch=218кДж/kg
Q_ф.ch.=[0.746*1200+218+0.838(1325-1150)]*68*10^-3=83,1334 MDj

1. 
   Temir va oksidlarning kimyoviy issiqligi:
   

Q_с=[q_СО(1-_СО2)*С+q_СО2*_СО2*[С]]*G_shix/100,MДж q_СО=10.47MДж/kg,q_СО2=34.09MДж/kg-тепло, 𝐶𝑜₂ ning CO gacha oksidlanishi Q_С=[1 0.47(1-0.12)*2.792+34.09*0.12*2.792]*100/100=37.146 MДж
Q_Si=q_Si*[Si]*G_shix/100, MДж
Q_Si=31.1 MДж/kg-Sining oksidlanishi Q_Si=31.1*0.596*100/100=18.548 MДж
Q_Mn=q_Mn*[Mn]*G_shix/100, MДж q_Mn=7.36MДж/kg-marganesning oksidlanishi Q_Mn=7.36*0.424*100/100=3.122 MДж
Q_Р=q_Р*Р*G_shix/100, MДж q_Р=25MДж/kg-fosforning oksidlanishi Q_Р=25*0.086*100/100=2.146 MДж
Q_Fе=[q_FеО(1-_Fe2О3)+q_Fе2О3*_Fе2О3]*(Fе)_u*G_shl/100, MДж Q_FеО=4.82MДж/kg,q_Fе2О3=7.37MДж/kg FеОning Fе₂О_{3 gacha oksidlanishi}
Fе2О3^{=0.2- Fе}2^О3 oksidlangan qismi
Q_Fе=[4.82(1-0.2)+7.37*0.2]*13.071*11.635/100=8.106 MДж Q_ekz.reak.=37.146+18.548+3.122+2.146+8.106=69.068 MДж
Shlakning issiqligi 2(СаО)+(SiО₂)=2СаО*SiО₂
Q_2Сs=q_2Сs*(SiО₂)*G_shl/100 q_2Сs=2.04MДж/kg- 2СаО*SiО2
Q_2Сs=2.04*16,197*11.635/100=3.844 MДж 4(СаО)+(Р₂0₅)=4СаО*Р₂0₅ Q_4СР=q_4СР*(Р₂О₅)*G_shl/100
q_4СР=4.7 MДж/kg- 4СаО*Р₂О₅
Q_4СР=4.7*1.689*11.635/100=0.924 MДж
Q_shl.обр.=3.844+0.924=4.768 MДж
Issiqlik balansi

1. 
   G’ovak temirning issiqlik miqdori:
   

пл

пл
Q_ch=[С_ch^tv*t ^ch+C_ch+С_ch^ж*(t_chiq^ch-t ^ch)]*G_ch*10^-3,MДж
С_ch^tv=0.7кДж/(kg*grad)-qattiq po’latning issiqlik sig’imi С_ch^ж=0.838кДж/(kg*grad)-suyuq po'latning issiqlik sig'imi
C_ch=242кДж/kg-po'latning issqiligi t_chiq^ch=1650 С-temperatura
t ^ch=1508 С- po'latning suyuqlanish temperaturasi
Q_ch=[0.7*1508+242+0.838*(1650-1508)]*92.08310^-3=130.439 MDj
Ikki vannali pechning issiqlik balansi
2.8-jadval

Kirish	MDj/ T	%	Sarf	MDj/t	%
Temir tarkibli rudaning fizik issiqligi Ekzotermik reaksiya issiqligi Shlakning issiqligi Aralashshlakning issiqligi Lom	70,1334 59,068 14.768 0.734 25.925	38,722 50.479 5,794 0.43 4.575	G’ovak temir entalpiyasi Shlakning entalpiyasi Chiqindi gazlardan issiqlikning yo'qotilishi Issiqlikning yo'qotilishi	115,439 43,15 10,596 9.119	73,155 15,788 8,186 2,871
Jami	178.304	100	Jami	178,304	100

III. Hayot faoliyati xavfsizligi qismi.

1. Fabrika ishchilari uchun umumiy xavfsizlik qoidalari.

Fabrikaning barcha ishchilari mexnat muxofazasi texnologik talablariga rioya qilishlari lozim va mashina, mexanizm, dastgohlarning yo’riqnomasi bilan tanishgan bo’lishlari shart.
Zavodga ishga kiruvchi, yoki bir joydan ikkinchi ish joyiga o’tuvchi ishchi belgilangan tartibdagi tibbiy ko’rikdan o’tishi shart. Ishchilarning belgilangan toifasi o’rnatilgan tartibda doimiy tibbiy ko’rikdan o’tib turadilar.
Zavodga ishga kiruvchi har bir xodim kirish yo’riqnomasi bilan tanishishi lozim, ishgchi ishlab chiqarishdan alohidalashgan holda - maxsus dastur asosida komissiyaga imtihon topshirilish sharti bilan kasbga o’qitilishi lozim, shuningdek texnika xavfsizligi bo’yicha maxsus kursni tamolaydi va dastlab ish joyida tajriba muddatini o’taydi.
Texnika xavfsizligi qoidalarini o’rganganligi bo’yishicha yilda ikki marotaba fabrika bosh injinerining tasdiqlangan dasturi asosida imtihondan o’tadi, va yo’riqnoma bilan tanishib, jurnalda ro’yxatdan o’tadi.
Fabrikaning barcha ishchi xodimlari falokat yuz berganda birinchi tibbiy yordam ko’rsatish qonun qoidalaridan xabardor bo’lishlari shart, zaharlanish va tok urish holatlarida ham. Ishchilar zaharli va taksik moddalar bilan ishlash bo’yicha ko’nikmaga ega bo’lishlari, bu bo’yicha dars o’tilgan bo’lishi imtihon topshirgan bo’lishlari kerak.
Har bir ishchi o’z ish joyiga ish vaqtidan 15 daqiqa oldin kelishi, ishchi huduni ko’zdan kechirishi, mexanizm, dasgohlarning ishchi holatda ekanligini tekshirishi lozim. Agarda dastgohda kamchilik aniqlasa va uni o’zi tuzata olmasa bu haqda smena masterini ogohlantirishi kerak.
Elektr dastgohlarini ta’mirlash va xizmat ko’rsatish faqatgina elektrxavsizligi bo’yicha ma’lum mutaxassislikka ega bo’lgan shaxsga gina ruxsat beriladi.
Tabiiy gaz bilan ishlovchi uskunalarga texnik xizmat ko’rsatish va ta’mirlash faqatgina gaz sohasidagi maxsus bilimga ega bo’lgan, ma’lum mutaxassislikka ega bo’lgan shaxsga gina ruxsat beriladi.
Har bir ish joyida xavfsiz ishchi muhit yaratilgan bo’lishi lozim. Ish joyining holatini nazorat qilish, har 1 smenada texnik nazorat qiluvchi shaxs tomonidan olib borilishi shart.
Barcha ish joylari va unga o’tish yo’laklari toza holatda bo’lishi shart. Materiallar, qo’shimcha narsalar va instrumentlarni saqlash uchun maxsus joylar ajratilgan bo’lishi kerak. Ish joyini va yo’laklarni to’sib qo’yish ta’qiqlanadi.
Ish joylarida, yirik agregatlarda va odamlar harakatlanadigan yo’laklarda texnika xavfsizligi qoidalari va mexnat muxofazasi qoidalari tasvirlangan plakatlar osilgan bo’lishi kerak. Chekish va ovqatlanish ish joyida taqiqlanadi va bu uchun maxsus joylar ajratilgan bo’lishi lozim. Ishlab chiqarish kranlaridan va texnik suvlarni ichish taqiqlanadi.
Ichimlik suvlari maxsus idishlarda, flyaga, bochka va maxsus kranlarda bo’lishi lozim.
Barcha xizmat ko’rsatish maydonidagi o’tish qaytish ko’priklari, zinalari mustahkam bo’lishi, 1metrdan baland bo’lmasligi va 0.15m dan chuqur bo’lmasligi lozim. Zavod fabrika hududida joylashgan barcha uyiqlar, teshiglar, zumplar, quduqlar, ariqlar va hokazolar 1m balandlikdagi panjaralar bilan o’ralgan bo’lishi lozim. Ishchilar o’tib qaytishi uchun mo’ljallangan yo’laklar barcha talablarga javob berishi lozim.
Kommunikatsiyalar, masinalar, dastgohlarning joylashishi ularga xizmat ko’rsatish va ta’mirlash uchun qulay sharoitda bo’lishi kerak.
Ishlab turgan dastgohni qarovsiz qoldirish taqiqlanadi.
Ishlarni maxsus himoyalanish vositalari bilan, maxsus kiyimboshda, maxsus oyoqkiyimda bajarish talab.
Har bir ish joyi yoritilish talablari asosida keraglicha yoritilishi lozim.
Barcha harakatlanuvchi va aylanuvchi mashina mexanizmlari mustaxkam qotirilgan bo’lishi va chegaralangan bo’lishi lozim. Aylanuvchi qismlar (vallar, muftalar, shkiflar, barabanlar, friksion disklar va h.) to’liq yoki qisman panjara bilan himoyalangan bo’lishi kerak, panjara to’ri o’lchami 25x25; barabanli konveyerlar 40x40. Tishli va zanjirli uzatmalar to’liq yopiq bo’lishi shart.

2.