Muskullarning turkumlari. Muskullar ishi

Muskullarning turkumlari. Muskullar ishi
Odam organizmida 600 dan ortiq muskul bо‘lib, ular katta odam tanasi og‘irligining 45-50 foizini tashkil qiladi. Odamning tashqi muhitdagi harakatlari, mehnat faoliyati, nutq funksiyasi, nafas harakatlari va boshqa fiziologik funksiyalari muskullarning gruppa-gruppa bulib, reflektor xarakati natijasida sodir bо‘ladi. Muskullar tevarak-atrof muhitdagi turli ta’sirlarning sezgi organlariga ta’siri va bu ta’sirning markazga intiluvchi nervlar orqali bosh miyaga borib, u yerdagi analiz-sintez protsessi natijasida markazdan qochuvchi nervlar orqali muskullarga kelishi tufayli harakatlanadi. Bulardan tashqari, ichki organlarning faoliyati skelet muskullarining funksional holatiga reflektor yо‘l bilan ta’sir etadi.

• 
  Odam organizmida 600 dan ortiq muskul bо‘lib, ular katta odam tanasi og‘irligining 45-50 foizini tashkil qiladi. Odamning tashqi muhitdagi harakatlari, mehnat faoliyati, nutq funksiyasi, nafas harakatlari va boshqa fiziologik funksiyalari muskullarning gruppa-gruppa bulib, reflektor xarakati natijasida sodir bо‘ladi. Muskullar tevarak-atrof muhitdagi turli ta’sirlarning sezgi organlariga ta’siri va bu ta’sirning markazga intiluvchi nervlar orqali bosh miyaga borib, u yerdagi analiz-sintez protsessi natijasida markazdan qochuvchi nervlar orqali muskullarga kelishi tufayli harakatlanadi. Bulardan tashqari, ichki organlarning faoliyati skelet muskullarining funksional holatiga reflektor yо‘l bilan ta’sir etadi.
  
• 
  Muskullar harakatlanish organi bо‘lib, muskul, nerv tolalari va biriktiruvchi tо‘qimalardan tuzilgan. Muskul tо‘qimasi hujayralardan tashkil topgan bо‘lib, hujayraning ichidagi qisqaruvchi tolalar miofibrillar deb ataladi. Muskul tо‘qimasi tuzilishi va funksiyasiga qarab kо‘ndalang-targil va silliq muskullarga bо‘linadi. Kо‘ndalang targ‘il muskullar, asosan skelet muskullari bо‘lib, silliq tolali muskullar ichki organlar, qon tomirlar devorida uchraydi. Muskul-muskul tolalarining yigindisidan ^uzilgan bо‘lib, bu tolalar biriktiruvchi tо‘qima yordamida о‘zaro birikkan.
  

Har qanday muskulning boshlanish qismi - boshi va birikish qismi-dumi bо‘lib, keng tanasi, ya’ni qorni muskul tolalaridan tuzilgan.

• 
  Har qanday muskulning boshlanish qismi - boshi va birikish qismi-dumi bо‘lib, keng tanasi, ya’ni qorni muskul tolalaridan tuzilgan.
  
• 
  Muskul bosh bilan tanaga yaqin suyakka, dumi bilan tanadan uzoqroq suyakka birikib, qisqarganda bо‘g‘imda harakat bajariladi. Muskullar - muskul tolalarining yо‘nalishiga qarab: duksimon, yarim patsimon ikki yoqlama patsimon, tasmasimon va ikki qorinchali bо‘lishi mumkin. Har qaysi muskul tashqi tomondan biriktiruvchi tо‘qimadan tuzilgan yupqa parda bilan о‘ralgan bо‘lib, bu parda fassiya deb ataladi. Fassiya alohida muskulni, bir qancha muskulni va muskullarning hammasini о‘rab turishi mumkin.
  

Tana muskullari tana harakati yirik muskullar guruhi tomonidan faol bо‘lib, asosan umurtqa qismida ishlaydi. Kо‘krak va bel ham ayniqsa muskullar bilan qoplangan va yuqoridagi ohiri qо‘shimchada tananig tо‘g‘ri muskullariga boradi. Ularning manbsini tanaga tobora uzyib borishi filogenetik rivojlanish kursida. Tana muskullari individual segmentlarda tartibga solingan, skelet kabi. Bir nechta muskullarni istisno qilganda, segmentlar kо‘pincha davom etmaydi,ammo yetarli darajada qо‘shni segmentlar bilan yirik muskullarga birlashadi. Tana muskulaturasi bel muskullari, kо‘krak, hamda qorin.

• 
  Tana muskullari tana harakati yirik muskullar guruhi tomonidan faol bо‘lib, asosan umurtqa qismida ishlaydi. Kо‘krak va bel ham ayniqsa muskullar bilan qoplangan va yuqoridagi ohiri qо‘shimchada tananig tо‘g‘ri muskullariga boradi. Ularning manbsini tanaga tobora uzyib borishi filogenetik rivojlanish kursida. Tana muskullari individual segmentlarda tartibga solingan, skelet kabi. Bir nechta muskullarni istisno qilganda, segmentlar kо‘pincha davom etmaydi,ammo yetarli darajada qо‘shni segmentlar bilan yirik muskullarga birlashadi. Tana muskulaturasi bel muskullari, kо‘krak, hamda qorin.
  
• 
  Yumaloq muskullar ogiz, kuz atrofida uchraydi. Kalta-yо‘gon muskullar baquvvat bо‘lib, yuqorigi, pastki, kamarlarda va gavda orasida uchraydi. Masalan, deltasimon dumba muskullari.' Organizmdagi muskullar har xil nomlanadi. Boshlanish, birykish joyiga kо‘ra, masalan, yelka-bilak muskuli, funksiyasiga qarab chaynash muskuli, bikuvchi muskullar va hokazo; boshiga qarab: 2 boshlik va xokazo; tuzilishiga qarab: yarim payli muskul va boshqalar; joylashishiga qarab: peshona, yelka muskullari va xokazo; shakliga qarab: trapetsiyasimon, rombsimon muskullar deb ataladi va xokazo.
  
• 
  Adolf Faller., Michael Schuenke-The Human Body - “An Introduction to Structure and Function” ThiemeStuttgart · New Yorkhttp: //www.bestmedbook.com/2004 141-bet
  

The bones of the thorax enclose the thoracic cavity, which has an inlet and an outlet (apertura superior thoracis, apertura inferior thoracis). The thorax protects the organs of the thoracic cavity and is formed by the breastbone (sternum), the ribs (costae), and the thoracic spine (Fig. 4.15). The sternum is a flat bone and consists of the manubrium (handle), body (corpus) and a variously shaped xiphoid process (Fig. 4.16). Normally the thoracic cage is composed of 12 pairs of ribs, of which the first seven pairs, also called true ribs, reach the sternum. Of the remaining five pairs of ribs, the 8th, 9th, and 10th are a part of the structure of the costal margin.

• 
  The bones of the thorax enclose the thoracic cavity, which has an inlet and an outlet (apertura superior thoracis, apertura inferior thoracis). The thorax protects the organs of the thoracic cavity and is formed by the breastbone (sternum), the ribs (costae), and the thoracic spine (Fig. 4.15). The sternum is a flat bone and consists of the manubrium (handle), body (corpus) and a variously shaped xiphoid process (Fig. 4.16). Normally the thoracic cage is composed of 12 pairs of ribs, of which the first seven pairs, also called true ribs, reach the sternum. Of the remaining five pairs of ribs, the 8th, 9th, and 10th are a part of the structure of the costal margin.