Mustaqil echish ucun masalalar 1 Masala

3.19 - Masala. Joriy yil uchun bir tarmoqdagi 30 ta kichik korxona bo‘yicha asosiy ishlab chiqarish fondlarining o‘rtacha yillik qiymati va ishlab chiqarilgan mahsulot to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan. mln.dollar:

Korxona tartib №	Asosiy ishlab chiqarish fondlarining qiymati, mln dollar	Mahsulot ishlab chiqarish, mln.dollar	Korxona tartib raqami	Asosiy i/ch fondlarining qiymati, mln dollar	Mahsulot i/ch, mln dollar
1	2	3	1	2	3
1	10,2	9,7	16	14,6	14,0
2	12,8	12,5	17	16,2	14,4
3	15,7	16,1	18	14,9	14,5
4	15,1	14,8	19	15,5	17,1
5	17,6	16,5	20	18,4	17,8
6	19,3	21,9	21	16,5	21,2
7	13,0	14,7	22	11,3	10,6
8	10,0	8,3	23	19,5	25,7
9	10,9	9,4	24	13,9	13,0
10	13,5	12,2	25	17,8	18,5
11	17,0	19,6	26	16,9	15,5
12	20,0	19,0	27	15,5	15,2
13	12,1	12,0	28	14,4	14,1
14	12,7	12,4	29	14,2	14,9
15	14,2	17,0	30	16,3	22,3

1. Teng oraliqqa ega bo‘lgan 5 guruhni, Guruhlashbelgisisifatidakorxonalarning o‘rtacha yillik asosiy fondlari qiymati bo‘yicha statistik taqsimot qatorini tuzib, tashkil eting.

2. O‘rtacha yillik asosiy fondlar qiymati va ishlab chiqarilgan mahsulot o‘rtasidagi bog‘lanishni o‘rganish maqsadida asosiy fondlarning o‘rtacha yillik qiymati bo‘yicha guruhlashni amalga oshiring (teng oraliqqa ega bo‘lgan 5 guruhni tashkil qilib).

Har bir guruh bo‘yicha aniqlang:

a) korxonalar sonini;

b) asosiy fondlarning o‘rtacha yillik qiymatini - jami va bir korxonaga nisbatan;

v) ishlab chiqarilgan mahsulot qiymatini - jami va bir korxonaga nisbatan;

g) fondlar qaytimini (fondootdachani)

Natijalarni guruh jadvali ko‘rinishida ifodalang, guruh turini ko‘rsating.

3.20 - Masala.3.19 - masala ma’lumotlaridan foydalanib ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi va asosiy fondlar qiymati o‘rtasidagi o‘zaro bog‘lanishni o‘rganing. Guruhlash belgisi sifatida ishlab chiqarilgan mahsulotniolib, teng oraliqqa ega 4 ta guruh tuzing. Natijalarni guruh jadvali ko‘rinishida ifodalang.

3.21 - Masala. Joriy davr uchun savdo do‘konlari bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan.

Do‘konning tartib raqami	Savdo hajmi (tovarooborot) mln.dollar	Muomila harajatlari, mln.dollar
1	2	3
1	808	34,3
2	706	25,4
3	663	32,2
4	854	31,1
5	882	37,4
6	916	38,6
7	563	24,2
8	256	9,0
9	940	35,4
10	965	37,8
11	544	16,1
12	318	16,0
13	324	10,9
14	301	9,3
15	352	12,1
16	406	17,1
17	602	28,3
18	748	31,0
19	980	37,0
20	641	21,3
21	452	20,1
22	240	16,1

Savdo hajmi va muomala harajatlari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘lanishni o‘rganish maqsadida do‘konlarni savdo hajmi bo‘yicha teng oraliqqa ega bo‘lgan 4 ta guruhga ajrating.

Har bir guruh bo‘yicha hisoblang:

a) do‘konlar sonini;

b) savdo hajmini - jami va o‘rtacha bir do‘konga nisbatan;

v) muomala harajatlari - jami va o‘rtacha bir do‘konga nisbatan:

Natijalarni guruh jadvali ko‘rinishda ifodalang. Jadvaldagi ma’lumotlarni tahlil qiling.

3.22 - Masala. 3.21 - masala ma’lumotlari asosida muomila harajatlari va savdo hajmi o‘rtasidagi bog‘lanishni o‘rganish maqsadida do‘konlarni muomila harajatlari bo‘yicha teng oraliqqa ega bo‘lgan guruhlarga ajrating. Guruhlash belgisi sifatida zavoddagi do‘konlarni muomila harajatlarini olib, teng oraliqqa ega 3 ta guruh tuzing. Har bir guruh bo‘yicha hisoblang:

a) do‘konlar sonini;

b) savdo hajmini - jami va o‘rtacha bir do‘konga nisbatan;

v) muomala harajatlari - jami va o‘rtacha bir do‘konga nisbatan:

Natijalarni guruh jadvali ko‘rinishda ifodalang. Jadvaldagi ma’lumotlarni tahlil qiling.

3.23-masala. Joriy yil uchun shahardagi bir guruh yuk tashish bilan shug‘ullanuvchi avtokorxonalar bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Korxona tartib raqami	Yuk oboroti, mln. t/km	Jami tashish xarajatlari, mln. dollar	Korxona tartib raqami	Yuk oboroti, mln. t/km	Jami tashish xarajatlari, mln. dollar
1	62	1550	9	47	1245
2	40	1080	10	24	724
3	38	1033	11	18	579
4	25	750	12	58	1444
5	15	472	13	44	1145
6	30	840	14	23	699
7	52	1310	15	32	889
8	27	804	16	20	612

Yuk tashuvchi avtokorxonalarni yukoboroti miqdori bo‘yicha guruhlarga ajratish talab qilinadi. Bunda quyidagi guruhlarni tashkil qiling: 20 mln. t/km gacha, 20-40; va 40 mln. t/km va undan yuqori.

Har bir korxona bo‘yicha aniqlang: korxonalar sonini, umumiy kyu oborotini, tashishga qilingan umumiy xarajatlarni va 10 t/kmga o‘rtacha xarajatlar miqdorini. Masala echimini jadval ko‘rinishida ifodalang. Xulosalar qiling.

3.24-masala. Viloyatdagi bir turdagi mahsulot ishlab chiqaruvchi korxonalar yillik hisoboti bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar olingan:

Korxona tartib raqami	Mahsulot hajmi, mln. dollar	O‘rtacha yillik asosiy vositalar qiymati, mln.dollar	O‘rtacha ro‘yxatdagi xodimlar soni, kishi	Korxona tartib raqami	Mahsulot hajmi, mln. dollar	O‘rtacha yillik asosiy vositalar qiymati, mln.dollar	O‘rtacha ro‘yxatdagi xodimlar soni, kishi
1	134,4	7,2	700	11	586	21	1425
2	264	11,6	1100	12	338	14	1208
3	372	15,6	1285	13	480	19	1400
4	145	7,6	705	14	240	11	900
5	427	16	1300	15	362	14,8	1300
6	585	22	1450	16	603	23	1480
7	170	8,4	800	17	375	15,6	1295
8	464	18,8	1380	18	216	10	895
9	180	9,2	825	19	572	19,8	1440
10	308	13,2	1210	20	277	12,4	1180

Korxonalarnio‘rtachayillikasosiyvositalarqiymatiboyicha 10mln.dollargacha, 10-15 mln. dollar, 15-20 mln. dollar, 20 mln. dollarvaundanyuqoribo‘lganguruhlargaajrating. Harbirguruhbo‘yichakorxonalarsonini, mahsulotmiqdorini, o‘rtachaxodimlarsoninivafondlarqiymatinianiqlang. Xulosalarqiling.

3.25-masala. 3.24-masalama’lumotlariasosidasanoatkorxonalarinimahsulothajmibo‘yicha 3 tatengoraliqgaegabo‘lganguruhgaajrating. Har bir guruh bo‘yicha korxonalar sonini, mahsulot miqdorini, o‘rtacha xodimlar sonini va fondlar qiymatini aniqlang. Xulosalar qiling.

3.26-masala. Joriy yil uchun bir guruh sanoat korxonalari bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Korxonalar tartib raqami	Mahsulot hajmi, mln.dollar	Asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati, mln. dollar	Hodimlarning o‘rtacha ro‘yxatdagi soni, kishi
1	197,7	10	900
2	592	22,8	1500
3	465,5	18,4	1412
4	296,2	12,6	1200
5	584,1	22	1485
6	480	19	1420
7	578,5	21,6	1390
8	204,7	9,4	817
9	466,8	19,4	1375
10	292,2	13,6	1200
11	423,1	17,6	1365
12	192,6	8,8	850
13	360,5	14	1290
14	208,3	10,2	900