Mustaqil ish Mavzu: Pedagogika faoliyatida muloqot Bajardi: Tekshirdi: Pedagogik muloqot va uning ahamiyati
Oqituvchining oquvchilar bilan muomala odobi
Download 32.77 Kb.
|
Pedagogika faoliyatida muloqot
Oqituvchining oquvchilar bilan muomala odobi. Oqituvchi va oquvchi, domla va talaba ortasidagi munosabat va muomala madaniyati ularning fel atvori, xulqi va olgan tarbiyasining amaliy xayotda namoyon bolishini bildiradi. Kishining madaniyati, avvalo uning muomalasi, atrofdagilar bilan munosabatida kozga tashlanadi. Ukimishli, madaniyatli, oqituvchi hamkasbidan, oquvchisidan nimani, qanday surashni, u yoki bu masala yozasidan murojaat qilish mumkinmi yoki yukligini, oilaviy munosabatlarga daxldor masalalarga munosabat bildirish zaruriyati bormi yukligini yaxshi anglaydi. Muomala jarayonida suxbatdoshining kayfiyatini kutarish, unga optimistik ruh bagishlash, uning oz kuchiga ishonchini xosil qilish ham oqituvchining eng muxim sifatlaridan biridir. Shuni aloxida takidlash kerakki, tom manodagi muomala madaniyatiga ega bolgan oqituvchi shuxratparastlik, manmanlik, befarqli, xasadguy, giybatchilik kabi illatlarga tokat kila olmaydi va unga karshi korashadi.
Oqituvchining muomala madaniyatining tarkibiy kismi nutk madaniyati bilan bogliq. ( Biz oz ishimizning bir mavzusini «Oqituvchi nutki pedagogik mahorat shartidir» deb nomlaganmiz, u mavzuga oqituvchi nutki haqida tulik tafsilot berilgan. X.B.). Chunki nutk va unda ifodalangan soz kishiga tasir etuvchi kudratli psihologik kuchga ega. Uni faqat ozining mazmuni bilan, balki sozlovchining aytilayotgan fikrini ifoda qilish uslubi bilan ham tasir darajasi va kudrati yanada ortishi mumkin. «Ingliz dramaturgi B.SHou aytganidek, «Xa» sozini aytishning 50 dan ortik uslubi bor, «Yuk» sozini ham shuncha uslubi bor, ammo bu sozni yozishni faqat bir uslubi bor». (Xalq talimi jurnali, 2003 yil, 3 son, 49 bet ). Bu fikrning zamirida muloqot madaniyatiga doir juda nozik kochirim mano yashiringan. Zotan oqituvchi muloqotining zamirida soz, fikr turar ekan, fikrni bayon etish ifodasi har bir oqituvchining saviyasi, manaviy dunyosi, madaniyatiga bogliq. Bundan kelib chikadiki, oqituvchi oz muomalasida meyorni bilishi lozim. Oqituvchining muloqot madaniyati nafaqat shaxslararo munosabatlarda, balki shu bilan birga ishlab chikarish, mexnat jamoasi, ota onalar bilan, jamiyat xayotiga ham kerakligini xisobga oladigan bolsak, bugungi kunda oquvchi, talabalar fel atvorini organish, ularning bir birlariga mehr muruvvatli bolishga orgatish, diniy akidaparastlik tomir otayotgan xozirgi davr uchun jamiyatni insonparvarlashtirish eng muxim, dolzarb vazifa bolib kelmokda. Umuman olganda, muloqot madaniyatini takomillashtirish umuminsoniy extiyoj sifatida oz ahamiyatini yuqotmagan. Atoqli adib B.SHou sozlari bilan aytgand: «Biz xozir xavoda kush kabi uchishni, suvda balik kabi sozishni organib olgan bolsakda, bizga bir narsa insonlardek yashashni organib olish yetishmaydi». Mashxur izkuvar Sherlok Holms takidlaganidek : «Har bir inson oz xususiyatiga kora xal etilmaydigan jumbok»dir. Kishilar xulqi, fel atvori bilan bir birlaridan farq kiladilar, ammo ular orasidagi uxshashlik mikdori minimum foiz doimiy holatda saqlanib qoladi. Demak, odamzodning tashki turki tarovatigina emas, balki ichki olami, maslagi. Insoniy kiyofasi, xozirgi korinishi va holatdagi yetib kelishi ozok tarixiy kamolot natijasidir. Bu kamolot natijasida esa kishilar ortasidagi muloqot hamda muomala madaniyati torganligi sir emas. Shu sababli oqituvchining muloqot madaniyatida ham okilola extiyojni anglab olish eng muxim vazifadir. Muloqot shu darajada muxim ekan, birok shaxslararo muloqotga xech kim, xech kaerda maxsus orgatilmaydi. Download 32.77 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling