Mustaqil ish qdu menejment fakulteti 1 b kurs talabasi Dauletbaeva Umidaning ikt fanidan

«O‘zbektelekom» AK butun mamlakat bo‘ylab optik tolali aloqa liniyalarini qurish bo‘yicha loyihalarni amalga oshirmoqda.
Bugungi kunda «O‘zbektelekom» AK tomonidan butun O‘zbekiston bo‘ylab, optik tolali aloqa tarmog‘ini yanada kengaytirish bo‘yicha keng ko‘lamli loyihalar amalga oshirilmoqda. Masalan, bugungi kunda yotqizilgan optik tolali aloqa liniyalarining umumiy uzunligi 72,1 ming. km ni tashkil etadi. Birgina 2020 yilda 37 ming. km optik tolali aloqa liniyalari yotqizildi.
2021 yilda yana 50 ming km qurish va optik tolali aloqa liniyasining umumiy uzunligini 122 ming. km ga yetkazish rejalashtirilgan. Bugungi kunga qadar 21,5 ming. km.dan ortiq optik tolali aloqa liniyalari qurilganligini alohida ta'kidlash joiz.
Taqqoslash va umumiy statistika uchun shuni qo‘shimcha qilamizki, 2017 yilda O‘zbekistondagi optik tolali aloqa liniyalarining umumiy uzunligi 23 ming km.ni tashkil etgan edi.
Shu bilan birga, Respublika bo‘ylab Kompaniya simsiz keng polosali Internetga ulanish texnologiyalari – WTTx texnologiyalarini joriy etish ustida ish olib bormoqda.
WTTx – bu simsiz texnologiyadan foydalangan holda foydalanuvchilarga optik tola kabi simsiz keng polosali ulanish xizmatlarini taqdim etish bo‘yicha yechimlarni o‘z ichiga oladi.
Mamlakatimizda muvaffaqiyatli amalga oshirilayotgan «Raqamli O‘zbekiston - 2030» Davlat strategiyasida raqamli infratuzilmani rivojlantirish, elektron hukumat, raqamli iqtisodiyot, milliy raqamli texnologiyalar bozori, ta'lim va axborot texnologiyalari sohasida malaka oshirish kabi ustuvor yo‘nalishlarni o‘z ichiga olgan.
Telekommunikatsiya tarmoqlarini rivojlantirish va ilg‘or jahon tajribasiga asoslangan eng zamonaviy aloqa xizmatlarini joriy etish eng qisqa vaqt ichida «Raqamli O‘zbekiston»ga o‘tish uchun mustahkam zamin yaratmoqda.

Har qanday korxonada, uning faoliyati davomida maxfiy ma'lumotlar, u bilan birga uni himoya qilish zarurati mavjud. Doimiy yanada ilg'or ma'lumotlarni uzatish kanallarini yaratish, bu kanallarni himoya qilish usullari, ularning ma'lumotlarni uzatish tizimining fiziologiyasi va dasturiy ta'minotini takomillashtirish va Axborot aylanayotgan ma'lumotlarni uzatish kanallariga qarab, uni himoya qilishning turli usullari qo'llaniladi, kontseptual jihatdan har xil yondashuvlar talab etiladi.

Uzluksiz o'sish bilan tavsiflangan korxonalar uchun va xodimlarni ko'paytirish, shuningdek, masofaviy ofislari bo'lganlar, eng maqbuldir virtual xususiy tarmoqlardan foydalanish bo'ladi. Virtual xususiy tarmoqlar (VPN - Virtual Private Network) - bu ichkarida yaratilgan xavfsiz ulanish shifrlangan yaratish orqali ochiq aloqa kanallaridan foydalangan holda xavfsiz tarmoq kanal. Oddiy qilib aytganda, bunday aloqani tunnel orqali o'tish deb hisoblash mumkin
Internet. Virtual tarmoqlar tejamkorligi va yuqoriligi tufayli keng tarqaldi xavfsizlik, ayniqsa, taqsimlangan hisoblash tarmoqlaridan foydalanganda. Kompyuter tarmoqlarini himoya qilish uchun VPN texnologiyalar qo'llaniladi [1, 2].
VPN, maxsus dasturlardan foydalangan holda, individual va mahalliy kompyuterlarni bog'laydi uzatiladigan ma'lumotlarni himoya qilish uchun tarmoqlardan iborat. Tarmoqdagi serverga ulanganda ommaviy foydalanish VPN texnologiyasi yordamida himoyalangan ma'lumotlar kanalini tashkil qiladi shifrlash algoritmlari mavjud. Shunday qilib, himoyalanmagan tarmoq ichida xavfsiz tarmoq hosil bo'ladi. Ma'lumotlar tunneli, Oddiy qilib aytganda, VPN bir tarmoqqa virtual ulanish imkonini beradi boshqasiga simlar orqali ulangandek, barcha chiquvchi va kiruvchi trafik shifrlangan, bu esa ushbu texnologiyani xavfsiz qiladi.
TADQIQOT MATERIALLARI VA METODOLOGIYASI
Taqsimlanganning xavfsiz ulanishini tashkil qilish algoritmini ishlab chiqish Internetga korporativ tarmoq Algoritmni ishlab chiqish uchun odatiy tashkiliy tuzilmani taqdim etish kerak. Kichik yoki o'rta biznesga asoslangan markaziy ofis va bir nechta uzoqda joylashgan va ular uchun almashinuv talab qilinadi. Byudjet cheklovlari tufayli provayder tomonidan ajratilgan kanallar mazmuni mumkin emas, shuning uchun almashish ma'lumotlar Internetning ochiq kanallari orqali taqdim etiladi.
Quyidagi komponentlarni o'z ichiga olgan arxitekturani ishlab chiqish talab etiladi: struktura ma'lumot almashish imkoniyatiga ega bo'lgan asosiy va masofaviy ofislar o'zaro har qanday tarmoqlar uchun xos bo'lgan xavfsiz tarmoq infratuzilmasini tashkil etish miqyosi va axborot xavfsizligiga asosiy tahdidlardan himoya qilishni ta'minlash; moslashuvchan tarmoq sozlamalari opsiyalari mavjud.
Yuqori darajadagi tarmoq diagrammasi ko'rsatilgan yordamida amalga oshirilishi mumkin bo'lgan har xil turdagi biznes aloqalari rivojlangan arxitekturaning [3], markaziy ofis va
ikkita masofaviy boshqaruvni o'z ichiga oladi idora. Tarmoq WAN routerlar (Cisco 2811) va LAN kalitlari yordamida qurilgan (Cisco Catalyst 2960).2021 yilda ma'lumotlar uzatish tarmog'ining o'tkazuvchanlik qobiliyati viloyat va tuman markazlari darajasida 1,5 barobarga oshdi.
Telekommunikatsiya tarmog'ini rivojlantirish maqsadida qo'shimcha 50 ming kilometr optik-tolali aloqa liniyalari qurilib, ularning umumiy uzunligi 118 ming kilometr yetkazildi, va buning natijasida aholi maskanlarining 67 foiziga mazkur tarmoq kirib bordi. Optik tarmoqni kengaytirish bo'yicha amalga oshirilayotgan ishlar kelgusi yillarda ham shu sur'atda davom ettirilishi belgilangan.
Aholiga yuqori tezlikdagi internet xizmatlarini ko'rsatish qurilmalarining umumiy sig'imi 3,6 mln.ga yetkazildi.
Mobil aloqa xizmatlarini rivojlantirish maqsadida, mobil internet tezligi 1,5 barobar oshirildi va 2021-yilda 14 150 ta qo'shimcha tayanch stansiyalari o'rnatilib, ularning umumiy soni 45 890 taga yetkazildi.
Operator va provayderlarga Internet xizmatlari uchun tarif o'tgan yilning shu davriga nisbatan 42,9 foizga arzonlashtirilib, 1 Mbit/s uchun 30,0 ming so'mni tashkil etmoqda.
Bugungi kunga kelib 95 foiz aholi maskanlari mobil internet bilan qamrab olingan, 54 foiz uy xo'jaliklariga yuqori tezlikdagi internetga ulanish imkoni yaratilgan.
Respublikada raqamli infratuzilmani jadal rivojlantirish, shahar va qishloq hududlari o'rtasidagi "raqamli tafovut"ni bartaraf etish hamda taqdim etilayotgan xizmatlar sifatini oshirish uchun zarur shart-sharoitlar yaratish maqsadida, vazifalar belgilab olingan.
Kelgusi to'rt yilda optik tolali aloqa liniyalarini respublikadagi barcha aholi maskanlariga yetkazib borish, barcha xonadonlar uchun yuqori tezlikdagi internetdan foydalanish imkoniyatini yaratish hamda xalqaro va davlat ahamiyatiga molik avtomobil yo'llarini mobil internet qamrovi bilan ta'minlanadi.
Buxoro, Farg'ona va Toshkent viloyatlarida yirik ma'lumotlarni saqlash va qayta ishlash markazlari quriladi.
Respublikada telekommunikatsiya operatorlarining raqamli infratuzilmani rivojlatirish bo'yicha ishlarini qo'llab-quvvatlash, soliq yukini imkon qadar maqbullashtirish va imtiyozlar berish ishlari amalga oshiriladi.
Olib kiriladigan telekommunikatsiya uskunalari va qurilmalarini, noutbuklarni bojxona to'lovlaridan ozod etish, jalb qilinadigan chet el kreditlari bo'yicha Davlat kafolatini berish choralari ko'riladi.
Sohada faoliyat yurituvchi tadbirkorlik sub'ektlariga imtiyoz va preferensiyalar berish orqali telekommunikatsiyalar sohasida raqobat muhitini rivojlantiriladi.
Davlatimiz rahbari tomonidan ushbu yo'nalishga berilayotgan e'tibor bir maqsadga yo'naltirilgan - aholiga sifatli va zamonaviy telekommunikatsiya va raqamli xizmatlarni ko'rsatish hamda raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish uchun barcha imkoniyatlar yaratiladi.
Raqamli islohotlarning texnologik poydevoridir.
2020-yil axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalari sohasi uchun, shubhasiz, sermahsul bo'ldi desak mubolag'a bo'lmaydi. O'tgan yilda telekommunikatsiya infratuzilmani rivojlantirish borasida keng ko'lamli ishlar va qator yirik loyihalar amalga oshirildi.
Optik tolali aloqa liniyalarini qurish loyihasini amalga oshirish bo'yicha qator ishlar olib borilmoqda. 2018-yilda optik tolali tarmoqlarning umumiy uzunligi 26,6 ming kilometrni tashkil etgan bo'lsa, 2020-yilda esa 68,6 ming kilometrgacha yetkazildi. Joriy yil oxiriga qadar esa ushbu ko'rsatqichni 118,6 ming kilomertgacha yetkazilishi rejalashtirilgan.
Bugungi kunda 1 millionta Internet tarmog'iga keng polosali ulanish portlari o'rnatilib, ularning umumiy soni 3 millionga yetkazildi. 2021-yil oxiriga qadar portlarning soni 3,9 milliongacha yetkaziladi.
TADQIQOT NATIJALARI
Majvud bo'lgan ishlab chiqarish quvvatlarni modernizatsiya qilish ishlari natijasida Xalqaro Internet tarmog'iga ulanishning umumiy o'tkazuvchanlik qobiliyati 10 baravar o'sib, 1 200 Gbit/s. gacha yetkazildi. Ma'lumotlar uzatish tarmog'ining o'tkazuvchanlik qobiliyati viloyat markazlari darajasida 2 barobarga, tuman markazlari darajasida esa 4 barobar oshdi.
Ijtimoiy soha obyektlarini yuqori tezlikdagi Internet bilan ta'minlash doirasida keng ko'lamli ishlar amalga oshirilmoqda. Jumladan, Respublikada 10 154 ta umumta'lim maktablari, 5 781 ta maktabgacha ta'lim muassasalari va 3 527 ta sog'liqni saqlash ob'ektlari mavjud bo'lib, joriy yil 1 dekabr holatiga 7 150 ta (70 foiz) xalq ta'limi, 4 581 ta (80 foiz) maktabgacha ta'lim muassasalari va 2 747 ta (78 foiz) sog'liqni saqlash ob'ektlariga jami 12 867 kilometr optik tolali aloqa liniyalari tashkil etilgan va yuqori tezlikdagi Internet tarmog'iga ulanish imkoniyati yaratilgan.
Telekommunikatsiya infratuzilmasini rivojlantirishi, o'z navbatida, munosib ravishda ma'lumotlarni saqlash quvvatlarni talab etadi. Shu maqsadda 2020-yilda 5 Petabaytga sig'imli Ma'lumotlarni saqlash va qayta ishlash markazi ushga tushirildi.


Mamlakatimizda zamonaviy telekommunikatsiya infratuzilmasini shakllantirish, jumladan, xalqaro axborot tarmoqlaridan foydalanish tezligini oshirish va internet bilan qamrab olishni kengaytirishga yo‘naltirilgan loyihalar amalga oshirilmoqda.
Mamlakatimizda zamonaviy telekommunikatsiya infratuzilmasini shakllantirish, jumladan, xalqaro axborot tarmoqlaridan foydalanish tezligini oshirish va internet bilan qamrab olishni kengaytirishga yo‘naltirilgan loyihalar amalga oshirilmoqda.

Prezidentimizning 2013-yil 27-iyundagi “O‘zbekiston Respublikasining Milliy axborot-kommunikatsiya tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori ushbu jarayonda muhim ahamiyat kasb etmoqda. Buning samarasida so‘nggi yillarda aloqa va axborotlashtirish xizmatlari hajmi 3,3 barobar oshdi. Joriy yilning birinchi yarmida tarmoq korxonalari tomonidan 2,17 trillion so‘mlik xizmatlar ko‘rsatildi, o‘sish sur’ati 25,4 foizni tashkil qildi.

Xalqaro axborot tarmoqlaridan foydalanish imkoniyatini kengaytirish va xizmatlar sifatini oshirishga qaratilgan izchil chora-tadbirlar sohani jadal rivojlantirishga xizmat qilmoqda. Joriy yilning birinchi yarmida internetdan foydalanish kanallari 3 foizga kengaytirilib, sekundiga 21,25 megabitga yetkazildi. Bu operator va provayderlarga taqdim etilayotgan tezligi sekundiga 1 megabitgacha bo‘lgan kanallar narxini 20,2 foizgacha kamaytirish imkonini berdi.

Yuqori tezlikda ishlaydigan internetdan xonadonlarda foydalanish narxi oyiga o‘rtacha 40 ming so‘mni tashkil etmoqda. Operator va provayderlar o‘rtasidagi kuchli raqobat telekommunikatsiya xizmatlari bozorida yuqori sifatli xizmat ko‘rsatish va narx barqarorligini ta’minlash imkonini bermoqda. Bugungi kunda O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi tomonidan 120 dan ortiq internet provayder va operatorlar faoliyati litsenziyalashtirilgan. Ular orasida “Technoprosystem”, “DosT Link”, “Skyline” mas’uliyati cheklangan jamiyatlari, “Buzton”, “Sarkor Telecom” qo‘shma korxonasi, “Unitech”, “NetCity” qo‘shma korxonalari kabi kompaniyalar bor. Har bir provayder o‘ziga xos tarif rejasi, aksiya va xizmatlarni taklif etayotir.

Provayderlarning aksariyati trafik uchun to‘lov olmasdan O‘znet tarmoqlari – TAS-IXdan yuqori tezlikda simli foydalanish xizmatlarini ko‘rsatmoqda.

– Mamlakatimizda aholini arzon va sifatli internet bilan ta’minlash masalasiga alohida e’tibor qaratilmoqda, – deydi “Sarkor Telecom”qo‘shma korxonasining marketing va reklama bo‘yicha menejeri Temur Solihov. – Kompaniyamiz ham ushbu jarayonga o‘z hissasini qo‘shmoqda. Aholining turli qatlamlari uchun keng turdagi tariflarni taqdim etmoqdamiz. Bundan tashqari, to‘lovlarni amalga oshirishning turli usullarini joriy qilganmiz.

Ta’kidlash joizki, telekommunikatsiya texnologiyalari, aloqa tarmoqlari va infratuzilmasini rivojlantirish jarayonida fuqarolar, jumladan, mamlakatimizning olis hududlarida yashaydigan aholining axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish imkoniyatlarini kengaytirish masalasiga alohida e’tibor qaratilmoqda.

Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, bugungi kunda deyarli barcha magistral, hududiy va stansiyalararo aloqa vositalarida optik-tolali aloqa liniyalari qo‘llanilmoqda. Ularning umumiy uzunligi 16 ming kilometrdan oshadi. 2015-2017-yillarda yana 6,1 ming kilometr keng polosali optik-tolali aloqa liniyalari o‘tkazish rejalashtirilgan. Buning samarasida aholi sifatli internet bilan birgalikda videotelefoniya, internet-televideniye xizmatlari, shuningdek, HDTV kanallar ko‘rsatuvlarini tomosha qilish va boshqa telekommunikatsiya xizmatlaridan foydalanish imkoniyatiga ega bo‘ladi.

Bugungi kunda mamlakatimizda 22 raqamli televideniye kanalidan foydalanilmoqda. Bu aholining 54 foizini raqamli televideniye bilan qamrab olishni ta’minlamoqda. 2017-yilda teleko‘rsatuvlarni ushbu formatda uzatishga to‘liq o‘tish rejalashtirilgan. Davlatimiz rahbarining 2012-yil 17-apreldagi O‘zbekiston Respublikasida raqamli teleeshittirishga texnik va texnologik jihatdan o‘tish bo‘yicha davlat dasturi to‘g‘risidagi qarori bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasida raqamli televideniyega texnik va texnologik jihatdan o‘tish dasturi bu jarayonda muhim o‘rin tutmoqda.

Ma’lumotlarni yuqori tezlikda uzatish imkonini beradigan 4G (LTE) texnologiyasi mamlakatimizda internetni rivojlantirish uchun qo‘llanilayotgan zamonaviy texnologiyalardan biridir. Ekspertlar fikricha, telekommunikatsiya xizmatlari bozorining ushbu segmenti katta imkoniyatlarga ega. Aholining mobil internetdan keng foydalanayotgani buning yorqin tasdig‘idir.

Mamlakatimizda “EVO’ savdo belgisi ostida faoliyat ko‘rsatayotgan “Super iMAX” mas’uliyati cheklangan jamiyati to‘rtinchi avlod tarmog‘ini faol joriy etayotgan telekommunikatsiya kompaniyalaridan biridir. Ushbu kompaniya simsiz LTE va WiMAX texnologiyalari asosida internetdan foydalanish xizmatini taqdim etayotir.

– O‘zbekistonda telekommunikatsiya texnologiyalari jadal rivojlanib borayotgani samarasida soha kompaniyalari yuqori tezlikda ishlaydigan sifatli internet xizmatlarini ko‘rsatish imkoniyatiga ega bo‘lmoqda, – deydi “Super iMAX” mas’uliyati cheklangan jamiyatining marketing bo‘limi direktori Zafar Salmonov. – Kompaniyamiz zamon talablaridan kelib chiqqan holda, abonentlarga sekundiga 100 megabit tezlikda ishlaydigan simsiz internet xizmatlarini taqdim etmoqda. Bugungi kunda Toshkent shahri hududining 97,4 foizi to‘rtinchi avlod tarmog‘i bilan qamrab olindi. 2017-yilda mamlakatimizning yana 14 shahrida LTE tarmog‘ini joriy etish rejalashtirilmoqda.
Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi tomonidan telekommunikatsiya infratuzilmasini yanada rivojlantirish borasida istiqbolda ko‘plab rejalar belgilangan. Keng polosali xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini yanada kengaytirish, jumladan, 4G (LTE) texnologiyasi bo‘yicha mobil aloqa tarmog‘ini rivojlantirish, katta hajmdagi ma’lumotlarga ishlov berish uchun zamonaviy data-markazlarni tashkil etish shular jumlasidan.


Zamonaviy telekommunikatsiya infratuzilmasining barpo etilishi raqamli iqtisodiyot rivojlanishi uchun eng muhim omillardan biri. Bu borada Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi tomonidan bir qator ishlar amalga oshirilmoqda.
Bugungi kunda xalqaro internet tarmog‘iga ulanishning umumiy o‘tkazuvchanlik imkoniyatini 1 800 Gigabit/sekundni tashkil etib, amalga oshirilayotgan loyihalar natijasida 2022 yil yakuniga qadar 3 200 Gigabit/sekundgacha kengaytiriladi.
2021 yilda ma’lumotlar uzatish tarmog‘ining o‘tkazuvchanlik qobiliyati viloyat va tuman markazlari darajasida 1,5 barobarga oshdi.
Telekommunikatsiya tarmog‘ini rivojlantirish maqsadida qo‘shimcha 50 ming kilometr optik-tolali aloqa liniyalari qurilib, ularning umumiy uzunligi 118 ming kilometr yetkazildi, va buning natijasida aholi maskanlarining 67 foiziga mazkur tarmoq kirib bordi. Optik tarmoqni kengaytirish bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlar kelgusi yillarda ham shu sur’atda davom ettirilishi belgilangan.
Aholiga yuqori tezlikdagi internet xizmatlarini ko‘rsatish qurilmalarining umumiy sig‘imi 3,6 mln.ga yetkazildi.
Mobil aloqa xizmatlarini rivojlantirish maqsadida, mobil internet tezligi 1,5 barobar oshirildi va 2021-yilda 14 150 ta qo‘shimcha tayanch stansiyalari o‘rnatilib, ularning umumiy soni 45 890 taga yetkazildi.
Operator va provayderlarga Internet xizmatlari uchun tarif o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 42,9 foizga arzonlashtirilib, 1 Mbit/s uchun 30,0 ming so‘mni tashkil etmoqda.
Bugungi kunga kelib 95 foiz aholi maskanlari mobil internet bilan qamrab olingan, 54 foiz uy xo‘jaliklariga yuqori tezlikdagi internetga ulanish imkoni yaratilgan.
Respublikada raqamli infratuzilmani jadal rivojlantirish, shahar va qishloq hududlari o‘rtasidagi “raqamli tafovut”ni bartaraf etish hamda taqdim etilayotgan xizmatlar sifatini oshirish uchun zarur shart-sharoitlar yaratish maqsadida, vazifalar belgilab olingan.
Kelgusi to‘rt yilda optik tolali aloqa liniyalarini respublikadagi barcha aholi maskanlariga yetkazib borish, barcha xonadonlar uchun yuqori tezlikdagi internetdan foydalanish imkoniyatini yaratish hamda xalqaro va davlat ahamiyatiga molik avtomobil yo‘llarini mobil internet qamrovi bilan ta’minlanadi.
Buxoro, Farg‘ona va Toshkent viloyatlarida yirik ma’lumotlarni saqlash va qayta ishlash markazlari quriladi.
Respublikada telekommunikatsiya operatorlarining raqamli infratuzilmani rivojlatirish bo‘yicha ishlarini qo‘llab-quvvatlash, soliq yukini imkon qadar maqbullashtirish va imtiyozlar berish ishlari amalga oshiriladi.
Olib kiriladigan telekommunikatsiya uskunalari va qurilmalarini, noutbuklarni bojxona to‘lovlaridan ozod etish, jalb qilinadigan chet el kreditlari bo‘yicha Davlat kafolatini berish choralari ko‘riladi.
Sohada faoliyat yurituvchi tadbirkorlik sub’ektlariga imtiyoz va preferensiyalar berish orqali telekommunikatsiyalar sohasida raqobat muhitini rivojlantiriladi.
Davlatimiz rahbari tomonidan ushbu yo‘nalishga berilayotgan e’tibor bir maqsadga yo‘naltirilgan – aholiga sifatli va zamonaviy telekommunikatsiya va raqamli xizmatlarni ko‘rsatish hamda raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish uchun barcha imkoniyatlar yaratiladi.

Simsiz texnologiyani yaratishda va uni qayta qurish qulay, chunki simsiz texnologiyani qurishda ortiqcha kuch sarflanmaydi va eng muhimi samarali va tezkor tarmoqni yaratishda ortiqcha xarajat ketmaydi. Hatto oddiy tarmoq qurganda ham bir yoki bir nechta kirish nuqtalari bilan siz mahalliy tarmoqqa alohida binolarni yoki bir-biridan uzoq masofada joylashgan kompyuterlarni ulashingz mumkin bo'ladi.Bundan tashqari, simli texnologiyani yaratishdan ko'ra simsiz texnologiya yaratish samarali va qulaydir. Bunga misol qilib aytsak bo'ladi turli konferensiyalar, ko'rgazmalar, seminarlar va h.k.Bundan tashqari simli texnologiyalarni qurishda turli xil qiyinchiliklar yuzaga kelishi mumkin masalan kabellarning joylashishi, binolarning arxitekturalik tuzilmasi buzilishi mumkin va yana simli texnologiyalarga bunga turli xil kabellar bunga optik kabellar, utp kabellar va koaksial kabellar kiradi. Va ushbu kabellar ni qurishda turli xil qiyinchiliklar yuzaga kelishi mumkin. Simsiz texnologiyani siz qayta va qayta qurish imkoniyatiga egasiz chunki, ushbu texnologiyalarni qurishda siz eng avvalo kompyuterdan foydalangan holda maxsus dasturlari orqali qayerida nasozliklar borligini ko'rishingz mumkin bo'ladi.

Mobillik.Bizning dunyomizdagi eng yaxshi texnologiyalar, agar ular ko'p qirrali bo'lsa, eng yaxshisi bo'lib qoladi.Bugungi kunda universallikning asosiy ko'rsatkichi-bu har qanday sharoitda, qayerda bo'lishidan qat'i nazar, o'z ishini bajarishga imkon beruvchi harakat. Mobil telefonlar, shaxsiy yordamchilar, kommunikatorlar, portativ kompyuterlar - bu zamonaviy texnologiya vakillaribo'lib hisoblanadi. Simsiz texnologiyalar va tegishli kompyuter texnologiyalarning paydo bo'lishi yanada kengroq ahamiyatga ega bo'ldi. Chunki hayotimiz juda boy bo'lgan har qanday aloqa qurilmalarini bir- biriga ulash imkoniyatini berdi. Bunday qurilma bilan siz shahar atrofida xavfsiz harakat qilishingiz va har doim aloqada bo'lishingizga ishonch hosil qilishingiz va eng so'nggi ma'lumotlarni olishingiz mumkin.

Boshqa turdagi tarmoqqa ulanish.Simsiz tarmoqning afzalligi har qanday vaqtda simli tarmoqqa ulanish imkoniyatini beradi. Bu juda sodda tarzda amalga oshiriladi - kirish nuqtasida yoki radio panelidagi mos keluvchi[10] portidan foydalaning. Shu bilan birga, tarmoq resurslariga hech qanday cheklovlarsiz kirish mumkin.

Internetga kirishning yuqori tezligi.Muhim narsa shundaki, internetga ulanish bilan kirish nuqtasiga ega bo'lganingizda, uni tarmoqdagi har bir foydalanuvchiga kirishingiz mumkin. Shu bilan birga, kirish tezligi an'anaviy va hatto xDSL modemlari bilan ta'minlanadigan darajada yuqori bo'ladi. Keyingi masala faqat siz taqdim etilgan kanal uchun pul berishga tayyor bo'lgan moliya uchundir. 2-10 Mbit/s va undan ortiq kanal uzoq vaqt davomida Evropa, AQSh yoki Kanadada katta hashamat hisoblanmaydi. Xuddi shu tendentsiya asta-sekin MDH mamlakatlarida o'rnatiladi.
Uskunaning oson o'zgarishi.Tarmoq muvaffaqiyatsiz yoki oddiygina modernizatsiya qilinayotganda, yanada rivojlangan uskunalarni osongina o'rnatishingiz mumkin.Tarmoqning topologiyasini buzmasdan, har qanday vaqtda uning ishlashini oshirishingiz mumkin.
Afsuski, simsiz tarmoq ham bir qator kamchiliklarga ega, ularning asosiy qismi quyidagilar.
Kam ma'lumot uzatish tezligi.Tarmoq qanchalik tez bo'lishidan qat'i nazar, bu tezlik har doim ham etarli bo'lmaydi.Ayniqsa, bu masala simsiz tarmoq bilan keskin. Haqiqatan ham, haqiqiy ma'lumotlar uzatish tezligi bir qator sabablarga ko'ra nazariy jihatdan sezilarli darajada farq qiladi, ular orasida signal yo'lidagi to'siqlar soni, tarmoqqa ulangan kompyuterlar soni, ma'lumotlar paketlarini yaratish xususiyatlari (katta hajmdagi xizmat ma'lumotlari), mashinalarning uzoqligi va boshqalar.

Ko'rib turganingizdek, tarmoqning haqiqiy radiusi va ma'lumotlar uzatish tezligi ularning nazariy ko'rsatkichlaridan ancha past. Shuning uchun har doim eng ilg'or uskunalardan foydalanish tavsiya etiladi, bu esa foydali ko'rsatkichlarni oshiradi.

Tarmoq xavfsizligi.Tarmoq xavfsizligi, nima bo'lishidan qat'iy nazar - simli yoki simsiz, har doim ham hamma narsadan ustun turadi.Bu, ayniqsa, pul yoki boshqa moddiy qadriyatlar bilan ishlaydigan tashkilotlar uchun juda muhimdir.
Simli simsiz tarmoq bilan taqqoslaganda oddiy autentifikatsiya va shifrlash mexanizmlaridan ozgina azob chekadi. Bu shifrlash protokollarining birinchi - WEP tomonidan tasdiqlangan bo'lib, u 40 bit uzunlikdagi kalit bilan ma'lumotlarni shifrladi. Ushbu kalitni hisoblash uchun, ushlangan paketlarni tahlil qilish uchun ikki-uch soat etarli.Albatta, tajribasiz foydalanuvchi buni qilish qiyin, lekin mutaxassis juda oddiy.
To'g'ri, hamma narsa yomon ko'rinmaydi. Vaqt o'tishi bilan 256 bitgacha bo'lgan ma'lumotlarni shifrlash uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan boshqa shifrlash algoritmlari, aqlli va ko'proq "chalkash" ishlatilgan. Biroq, bu erda shifrlash usuli va tezligi o'rtasida tanlov qilish kerak bo'lgan vaziyat yuzaga keladi, chunki kalit uzunligining oshishi xizmat ustunining oshishiga olib keladi, bu esa ma'lumotlar uzatish tezligini sezilarli darajada kamaytiradi.
Yuqori energiya sarfi. Bu fakt asosan portativ kompyuterlar va simsiz ishlaydigan boshqa mobil qurilmalar egalari bo'lgan foydalanuvchilarga taalluqlidir. Ma'lumki, bunday qurilmalarni oziqlantiradigan batareyalarning energiyasi cheksizdir va har qanday "ortiqcha" qurilma tez charchashga olib keladi. Albatta, energiya iste'molini minimallashtirishga imkon beradigan mexanizmlar mavjud