Mustaqil Ish Reja: Etalon nima? Etalon paydo bo'lish tarixi O'zbekiston Respublikasining milliy etalon bazasi

BuMarkazlarrespublikamizdagibarchao‘lchashvasinash asboblarinio‘zininganiqasboblaribilansolishtirib(taqqoslab, qiyoslab)ko’ribularnito’g‘riligi,sinovgavao‘lchashlargayaroqli ekanliginianiqlabshuto’g‘risidasertifikatberadilar.

• BuMarkazlarrespublikamizdagibarchao‘lchashvasinash asboblarinio‘zininganiqasboblaribilansolishtirib(taqqoslab, qiyoslab)ko’ribularnito’g‘riligi,sinovgavao‘lchashlargayaroqli ekanliginianiqlabshuto’g‘risidasertifikatberadilar.
• Markazlarnivaungao’xshashboshqatashkilotlarninganiq
• (namunaviy)o‘lchashasboblarinito’g‘riishlashinitekshiribturish
• O’zbekistonRespublikasiningMilliyetalonlarMarkazi(O’z MEM)gayuklatilgan.Etalonlarmarkazibuishnio’zining,yanada aniqroqbo‘lgano’lchashasboblari,ya’nietalonlariyordamida amalgaoshiradi.
• EtalonlarmarkaziO‘zbekistonRespublikasiVazirlar
• Maxkamasining09.02.96yildagi«O’zbekistonRespublikasiMilliy etalonlarbazasinishakllantirishvametrologikta’minotni takomillashtirishtug‘risida»gi53-sonQaroriasosidatashkil qilingan.Markaz2001yilningdekabroyidao‘zfaoliyatini boshladi.
• HozirgikundaEtalonlarmarkazidachastotavavaqt,massa, elektrtokikuchlanishi,bosim,elektrsig‘imi,suvmiqdorivasarfi, induktivlik,vaammiak,sinilkislotasi,azotdioksidi,oltingugirt dioksidivaxlorninghavodagimassaviyulushibirliklarietalonlari mavjud.

Kupchilikgama’lumkietalonlarbujudaaniqo’lchovchiqurilmalar. Shuninguchunhamulartashqimuhitga,ya’nilaboratoriyadagi haroratni,havonamligini,atmosferabosiminio’zgarishiga,harxil tulqinlarga,vibratsiyaga,elektrik,magnitvaelektromagnit maydonlarigavashungao’xshashta’siretuvchiomillargasezgir. Shusababdantashqimuhitnietalonlargata’siriniilojiboricha kamaytirishmaqsadidaEtalonmarkaziningbinosio’zigaxos uslubdaqurilganmaxsusxonalargaega.

• Kupchilikgama’lumkietalonlarbujudaaniqo’lchovchiqurilmalar. Shuninguchunhamulartashqimuhitga,ya’nilaboratoriyadagi haroratni,havonamligini,atmosferabosiminio’zgarishiga,harxil tulqinlarga,vibratsiyaga,elektrik,magnitvaelektromagnit maydonlarigavashungao’xshashta’siretuvchiomillargasezgir. Shusababdantashqimuhitnietalonlargata’siriniilojiboricha kamaytirishmaqsadidaEtalonmarkaziningbinosio’zigaxos uslubdaqurilganmaxsusxonalargaega.
• Jumladanetalonlarjoylashganlaboratoriyalardagihavo haroratinio’zgarishi0,1-0,05gradus(…oS)danoshmasligini ta’minlashuchunlaboratoriyaxonalariantiqausulda termoizolyatsiyalangan.Buninguchunetalonsaqlanadiganxona xuddishushakldagi,faqato’lchamikattaroqxonaichiga joylashtirilgan.Bundantashqarixonalargaquyoshnuritushib haroratnio’zgarishigasababbulmasligiuchunlaboratoriya xonalariderazasizqurilgan.Xonavakaridorharoratikonditsioner yordamida20gradusdaushlabturiladi.
• O’lchashasboblaridankengtarqalganlaridanbiribu–taroziva uningtoshlari.Buo’lchashasboblarinito’g‘riishlashigava kafolatligigakattatalabquyiladi.Sababiularishlabchiqarishda, ma’lumtexnologiyanita’minlashda,savdo–tijoratda,bojxona, pochtavasoliqoperatsiyalarinio’tkazishdavaboshqa maqsadlardakengqo’llaniladi.To’g‘riishlashivakafolatli bo’lishinita’minlashmaqsadida,ularvaqt-vaqtibilanmassa etalonlaribilanqiyoslanibturiladi.Etalonlarmarkazida1