Mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

Xolesterinni me’yorlashtirish uchun tavsiyalar: 
1. Ilmiy izlanishlar natijasi shuni ko‘rsatadiki, jismoniy tarbiya va 
sport bilan shug‘ullanish orqali bir yilda bemorlarda 80%, ikki yilda 100%
xolesterin miqdori me’yorga tushadi. 
2. Oq qo‘ziqorin haftasiga 2 marta muntazam iste’mol qilinganda 
xolesterin miqdori 30% ga kamayadi. 
3. Qizil sabzi 2 oy mobaynida kuniga 2 tadan yeyish qondagi 
xoleterin miqdorini 15% ga kamaytiradi. 
4. Pomidor kuniga 25 grammdan tanovul qilinganda qondagi 
xoleterin miqdorini 10% ga kamaytirib beradi. 
5. Sarimsoq 
tarkibidagi 
alliin 
moddasi 
qon-tomir 
devorini 
xolesterindan tozalash xususiyatiga ega. Mahsulot xom holatda salat va 
boshqa yeguliklar bilan iste’mol qilinadi. Sarimsoq sportchilarning mushak 
massasini orttirishga yordam beradi. 
6. Yong‘oq kuniga 60 grammdan har xil turdagi yong‘oqlardan 
iste’mol qilish qondagi xolesterin miqdorini 7,5% ga kamayishiga olib 
keladi. 
Shuni yodda tutish kerakki, xolesterin miqdorini dori-darmonsiz, oziq-
ovqat mahsulotlarini korreksiyalash va to‘g‘ri ovqatlanish bilan 
kamaytirish mumkin, bu, albatta, juda yaxshi natija beradi. 
Oqsil va yog‘dan tashqari ovqat bilan birga inson organizmiga, albatta, 
uglevodlar ham kirishi kerak. Oqsil, yog‘ va uglevodning ovqat tarkibidagi 
balans formulasi 1:1:4 ni tashkil qiladi. Oqsil, yog‘ga nisbatan to‘rt barobar 
ko‘p uglevod iste’mol qilishimiz zarur. Uglevodlarga sabzavotlar, 
mevalar, poliz ekinlari hamda asal kiradi. Sabzavotlar odam organizmini 
tozalaydi, mevalar esa sog‘lomlashtiradi. Sog‘lom kishi bir kecha-
kunduzda o‘rtacha 300 – 500 gr uglevodlar iste’mol qilishi zarur. 
Uglevodlarni me’yoridan ortiqcha iste’mol qilish (asosan yengil hazm 
bo‘luvchi) qonda glyukoza miqdorining ko‘tarilishiga sabab bo‘ladi va 
semizlik hamda qandli diabetga olib keladi.
Ovqat tarkibidagi uglevodlar muhim ahamiyatga ega bo‘lib, jismoniy 
ish bajarganda ular birinchi bo‘lib parchalanadi va hujayra to‘qimalarini 
muskullar faoliyati uchun zarur bo‘lgan energiya bilan ta’minlaydi. Ovqat 

---

9 
ratsionida 25 g hazm bo‘lmaydigan uglevodlar bo‘lishi lozim. Uglevodlar 
tarkibida oziq tolalari mavjud bo‘lib, ularning asosiy fiziologik samarasi 
ichakning me’yoriy motorikasini ta’minlab, ichak mikrobiotsenozi va 
so‘rish xususiyatlarini saqlab turishdan iborat bo‘ladi. 
Shunday ekan, har bir inson to‘g‘ri ovqatlanishga rioya qila olsa eng 
katta boylik bo‘lgan mustahkam sog‘liqqa ega bo‘ladi. Mustahkam sog‘liq 
har bir insonga berilgan oliy mukofotdir.