Muvozanatiy, nomuvozanatiy zaryad tashuvchilar. Ularning energiya bo’yicha taqsimoti

O’zbekiston Respublikasi Axborot Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi
Toshkent axborot texnologiyalari Universiteti
Nukus filiali
Mustaqil ish

Mavzu :

Bajardi : 1001-21 KI (UZB) 2-kurs sirtqi ta'lim talabasi
_______
Qabul qildi: _______

Nukus 2023-yil
Mavzu: Nomuvozanat zaryad tashuvchilar

Reja:
I Kirish. Muvozanat va nomuvozanat holatdagi zaryad tashuvchilar

II Asosiy qism:

1. 
   Muvozanatiy, nomuvozanatiy zaryad tashuvchilar. Ularning energiya bo’yicha taqsimoti.
   
2. 
   Nomuvozanat oʻtkazuvchanlik va uning relaksatsiyasi
   
3. 
   Nomuvozanat holatdagi zaryad tashuvchilarning yashash vaqti
   

III Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar
Muvozanat va nomuvozanat holatdagi zaryad tashuvchilar
Qattiq jismlarda, xususan yarimo’tkazgichlarda zaryad tashuvchilar energiyalari srektri zonaviy tuzilishga egadir. Ko’chish hodisalarida (masalan, tokda) qatnasha oladigan erkin zaryad tashuvchilarni hosil qilish jarayoni ta’qiqlangan zonani yoki mahalliy (lokal) satxlar va ruxsatlangan zonalar orasidagi to’siqlarni yengib o’tish uchun energiya sarflashni talab qiladi. Termodinamik muvozanat sharoitida bu energiya kristallning issiqlik energiyasi jamg’armasidan olinadi. Shu bilan bir vaqtda kristalldagi elektronlar kristall panjarasi bilan kuchli o’zaro ta’sirlashadi va Shuning uchun odatda panjara bilan elektronlar gazi temreraturasi bir xil bo’ladi. Yarimo’tkazgichning temreraturasi ko’tarilganda bir vaqtda ham zaryadlarining (atomlarining yoki ionlarning) panjara tugunlari atrofida tebranishlari amrlitudasi ortadi, ham elektronlarning energiyalari bo’yicha taqsimoti o’zgaradi, termik ionlanish kuchayadi, ya’ni zonalarda erkin elektronlar va kovaklar soni ortadi. Biror temreraturada termodinamik muvozanat sharoitida Yarimo’tkazgichda mavjud bo’lgan ikki erkin zaryad tashuvchilar (elektronlar va kovaklar) muvozanatiy zaryad tashuvchilar deyiladi. Zonalarda erkin zaryad tashuvchilar termik ionlanishdan tashqari tashqi ta’sirlar oqibatida (masalan, yorug’lik ta’sirida) ham raydo bo’lishi mumkin. yorug’lik ta’siri oqibatida zonalarda erkin zaryad tashuvchilar raydo bo’lishi hodisasi ichki fotoeffekt deb ataladi.