Мвзу: Қурилиш ташкилотларида материаллар инвентаризацияси хусусиятлари ва уни натижаларининг хисоби режа: Криш

Дебет 1000 «Материаллар ҳисоби счётлари» (мос счётлар)
Кредит 9390 «Бошқа операцион даромадлар».
Материаллар бўйича аниқланган камомадлар ҳисобда қуйидагича акс эттирилади:
аниқланган камомаднинг умумий суммасига:
Дебет 5910 «Камомадлар ва бойликларнинг бузилишидан йўқотишлар»
Кредит 1000«Материаллар ҳисоби счётлари» (мос счётлар).
моддий жавобгар шахс бўйнига олиб борилган камомад суммасига:
Дебет 4730 «Моддий зарарларни қоплаш бўйича ходимларнинг қарзи»
Кредит 5910 «Камомадлар ва бойликларнинг бузилишидан йўқотишлар»
корхона зарарига олиб борилган камомад суммасига:
Дебет 9430 «Бошқа операцион харажатлар»
Кредит 5910 «Камомадлар ва бойликларнинг бузилишидан йўқотишлар.
Инвентаризация аниқланган камомадлар моддий жавобгар шахслардан нақд пул ёки уларнинг иш ҳақларидан ушлаб қолиш йўли билан ундириб олинади.
1050 «Қурилиш материали» счётининг ой бошига қолдиғи ҳисоб баҳоси бўйича 5000000 сўм, 1610 «Материаллар қийматидаги фарқ» счётининг дебет қолдиғи 100000 сўм. Ҳисобот ойида 1510 «Материалларни тайёрлаш ва харид қилиш» счётининг дебетида таъминотчилардан кирим қилинган материалларнинг сотиб олиш баҳосидаги қиймати 12000000 сўм, шу жумладан ҚҚС – 2000000 сўм. Бундан ташқари материалларнинг ташиб келтириш харажатлари 300000 сўм, воситачилик харажатлари – 400000 сўм. Материалларнинг ҳисоб баҳосидаги кирим қиймати 10500000 сўм. Ҳисобот ойида қурилиш ишларига сарфланган материалларнинг ҳисоб баҳосидаги қиймати 8000000 сўм.
Ҳулоса

1. 
   Қурилиш ташкилотларида материалларни инвентаризация қилиш, унинг натижаларини аниқлаш, ҳужжатли расмийлаштириш ва ҳисобга олиш республикамизда қабул қилинган БҲМС 19 «Инвентаризацияни ташкил қилиш ва ўтқазиш»да келтирилган тартиб-қоидаларга мувофиқ амалга оширилиши лозим.
   
2. 
   Материаллар бойликларнинг омборларга кирим қилиниши 1510 счётнинг кредитида ва 1010-1090 счётларнинг дебетида акс эттирилади. Бу усулда материалларнинг ҳисоб баҳосидаги қиймати ва харид қиймати ўртасидаги фарқ суммаси ҳисобот даврида алоҳида 1610 «Материаллар қийматидаги фарқлар» счётида ҳисобга олиниши керак.
   
3. 
   Қурилиш ташкилоти бухгалтериясида материаллар ҳисоботи ва унга илова қилинган бошланғич ҳужжатлар ишлаб чиқариш заҳираларининг синтетик ва аналитик ҳисобини юритишга асос бўлиб ҳисобланади.
   
4. 
   Инвентаризацияда материаллар бўйича аниқланган ортиқчалар қурилиш ташкилотининг фойдасига олиб борилади ва улар ҳисобда қуйидагича акс эттирилади: