N e I t va gaz m ahsulotlarining I izik-kimyoviy tahlili
Download 4.68 Mb. Pdf ko'rish
|
Neft vf gaz mahsulotlarininu fizik-kimyoviy tahlili. Fozilov S.F, Mavlonov B.A va boshqalar
- Bu sahifa navigatsiya:
- Turli protonlarning kimyoviy siljishi
- Asetilen
- Kimyoviy siljishning protonning fazoviy joylashishi bilan bog‘liqligi.
~ ^ T M S
j q 6 (25) V0 ’ b u n d a vXMS = 0; v = 60 G s bo 'lg an i u ch u n e = ' Ю6 = 1,3 m .h . 60 i o 6 Kim yoviy siljishni k o 'rib ch iq ish d an oldin, unga ekranlashish t a ’sirini ko'rsatuvchi m isol keltiram iz ( 2 0 -rasm , a, b, d). A setilen vodorodlari kuchli m aydonda, arom atik halqa va aldegid gruppa protonlari kuchsiz m aydonda rezonansga uchrashi 2 0 -rasm dan k o 'rin ib turibdi. N ih oyat, p ro to n signali uning m uayyan funksional gruppalarga n isb atan fazoda joylashishiga h a m b o g 'liq ( 2 1 -rasm ). Fenil gruppasi tekisligida yotgan proto n signali chapga ( 7 ), tekislikning tagi va yuqorisidagi (2) p ro to n lar signali o 'n g g a (k o 'ch ish m aydon to m o n ), karbonil va q o 'shb o g' tekisligida ( 4, 5), shuningdek, С —C, 49 4-jadval Turli protonlarning kimyoviy siljishi P ro to n la r turi K im yoviy siljish, m illio n hissada (m .h.) T a S ik lo p ro p an 9,8 0,2 B irlam chi R C H 3 9,1 0,9 Ikk ilam clii R 2C H 2 8,7 1,3 U ch la m c h i R 3C H 8,5 1,5 V inil C = C —H 4 , 1 - 5 , 4 4 , 6 - 4 , 9 A setil C=C—H 7 - 8 2 - 3 A ro m atik A r—H 1 , 5 - 4 6—8,5 B enzil A r—С —H 7 - 7 , 8 2 , 2 - 3 A llil C = C - C H 3 8,3 1,7 F to rid la r H C —F 5 , 5 - 6 4 - 4 , 5 X lo rid la r H C —Cl 6 - 7 3 - 4 B ro m id lar H C —Br 6 - 7 , 5 2 , 5 - 4 Y odidlar H C - 1 6 - 8 2 - 4 S p irtlar H C —O H 6—6,6 3 , 4 - 4 O ddiy efirlar H C —O R 6 - 6 , 7 3 , 3 - 4 M u rak k a b efirlar R C O O —C H 5 , 9 - 6 , 3 3 , 7 - 4 , 1 M u rak k a b efirlar H C —C O O R 7 , 8 - 8 2 - 2 , 2 K islo talar H C —C O O H 7 , 4 - 8 2 - 2 , 6 K arbonil b o g ‘lanish H C —C = 0 7 , 3 - 8 2—2,7 A ldegidlar R C H O 0— 1 9 — 10 G idroksil R O H 4 , 5 - 9 1 - 1 , 5 F e n o l A rO H 2 - 6 4 - 1 2 Y enol C = C - O H 7« 5« 15— 17 K arboksil R C O O H 2« 0,5« 1 0 ,5 - 1 2 A m in RN H, 5 - 9 1 - 5 П 50 ч Я„ Asetilen / \ 1 N / ' i 1 ? i , Л - ^ Ф ^ )0 | y н > — Г" V \ I ; !я„ 20-rasm. Asetilen ( a ), benzol (A) va karbonil (d ) gruppasidagi ekranlashish. R G \ i \ / . C — 0 ^ Д a и 9 :D 21-rasm. Kimyoviy siljishning protonning fazoviy joylashishi bilan bog‘liqligi. С —О oddiy bog‘lar chizig‘i b o ‘ylab yotgan ( 6 , 7) p ro to n la r chapga, chiziqlar tagi yuqorisidagi ( 8, 9) p ro to n la r signali esa o ‘ngga, С = С bog‘ chizig‘ida yotuvchi p ro to n la r o ‘ngga (10), chiziq tagi va yu q o risidagi (IT) pro tonlar signali chapga (kuchsiz m aydon to m o n ) siljiydi. Q o ‘shbog‘ va > C = 0 gruppa tekisligining tagi h am da yuqorisidagi ( 12, 13) p ro to n lar signali esa kuchli m ay d o n d a kuzatiladi. 51 Г Y uqorida keltirilgan m isollardan k o ‘rinadiki, protonga q o ‘shni bodgan atom g ruppalar hosil qiladigan lokal m aydon kuch chiziqlari protonning yonidan o ‘tsagina ekranlashish yoki dezekranlashish kuza tiladi. P roton yonidan o ‘tadigan lokal m aydon kuch chiziqlari y o ‘na- lishi tashqi m aydon ( # 0) bilan bir xil bodib qolgan sohalarda yotuvchi p ro ton lar dezekranlashishga, tashqi m aydonga antiparallel bodgan sohalarda yotuvchi p ro to n lar esa ekranlashishga uchraydi. Asetilendagi uglerod .s/bgibridlanish holatida. Benzol uglerodlari esa 5 /?2-gibridlanishga uchragan. Asetilendagi uglerod nisbatan elek tronakseptor bodgani uchun asetilen vodorodlari benzolnikiga nis b atan kuchsiz m aydon d a rezonans berishi kerak edi. A m alda esa buning aksi kuzatilishi ko‘rinib turibdi. P ro ton bilan bogdangan atom yoki gruppalar hosil qiluvchi lokal m aydon yo ‘nalishi tashqi m aydon y o ‘nalishiga nisbatan m aqsadga muvofiq (ya’ni parallel yoki antiparallel) joylashsa, bu guruhlar magnit anizotrop gruppalar (21-rasm ) deyiladi. Tashqi m aydonga nisbatan boshqa y o ’nalishlarda lokal m aydon hosil qiluvchi atom va gruppalar izotroplarga kiradi. Download 4.68 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling