N muradullaev, Q. R. Rahmonov, T. S. Burxonov, N. Sh. Umarov yer monitoringi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2-jadval 
№ 
CHora tadbirlar 
nomi 
AH-2 Samaleti. 
Dron 
O‘lchov 
birligi (soat) 
O‘lchov 
birligi 
(so‘m) 
O‘lchov 
birligi (soat) 
O‘lchov 
birligi 
(so‘m) 
1 
Er maydonini 
o„lchash 
20 
334000 
4 
71000 
2 
Xarita bilan 
o„lchash 
1 
26500 
30 daqiqa 
2500 
3 
Malumotlarni 
elektro„n bazaga 
kiritish 
2 
38500 
31 daqiqa 
11000 
4 
Er maydonini 
ayrofotosemka 
1 
1500000* 
2 
35500 

---

136 
qilish 
5 
O„lchov natijalarni 
xisoblash 
1 
6000 
32 daqiqa 
1500 
6 
Ekin maydonini 
turlar bo„yicha 
ajratish va 
manito„ringni 
amalga oshirish. 
1 
6000 
32 daqiqa 
4000 
Jami: 
26 
1911000 
8 
125500 
“Davergeodezkadastr” qumitasi Xitoy Xalq Respublikasining Micro Multi 
Corter Aero Texnalogy Co, Ltd tomonidan chiqarilayotgan va butun dunyoda eng 
ko`p tarqalgan
A6 Plyus (4 ta) va MCA 6 Spray Drone (2 ta) lari O`zbekiston 
Respublikasiga olib kelindi va foydalanishga topshirildi. Bu uchuvchisiz uchish 
qurilmalarini tanlab olinganligining sabablari: 
A6 Plus vazni foydali yuk bilan birgalikda 25 kg. dan oshmasligi, parvoz 
balandligi 2500 m, surat tiniqligi sifati 30 mpksildan yuqoriligi va bu fotokamera 
jixozi o`rniga boshqa, Li DAR qurilmalari kabi qurilmalarga almashtirish imkoni 
mavjudligi, qishloq xujaligi monitoringida multispectral kameradan foydalanish 
orqali qishloq xujaligi ekinlarining xolati kasallikka chalingan qisimlari, ekin 
turlarini klaslarga ajratish, yashillik darajasi orqali xosildorlikni aniqlash imkoni, 
bitta batareykada quvvati 70 minutgacha parvoz vaqtini taminlab berish imkoni 
mavjudligi sababli tanlab olindi. 
Qishloq xo„jaligida foydalanish uchun yani qishloq ho„jaligi ekinlari paxta, 
g„alla, savzavo„t ekinlari va boshqa ekin turlariga zarar etkazmasdan kimyoviy 
ishlar berish maqsadida uchuvchisiz uchar qurilmalar(dronlar) 1-jadvaldan texnik 
ko„rsatgichlar asosida tanlab olindi. 
MCA 6 Srchau Dchope vazni foydali yuk bilan birgalikda 55kg ko„tara olishi 
parvoz qiladigan 2500m, suyuqlik idishini boshqa idishlarga almashtirish imkoni 
mavjudligi, tashqi o„lchamlari Pgitoso IAB uchuvchisiz uchar qurilmaga nisbatan 
kichikligi, bitta batareyka quvvati 15 minutgacha parvoz vaqtini taminlab berish 
imkoni mavjudligi sababli tanlab olindi. 
Uchuvchisiz uchar qurulmalar (dronlar) nafaqat ayrofotosyo„nka qilishga 

---

137 
balki o„simliklarni kimyoviy ximoyalashga ham birqancha avzalliklarga ega 
(MCA 6 Srchau Dchone). 
Agrodron avzalliklar: 
Dala tuproq qatlamining zichligi oshmaydi, ekin payhon qilinmaydi; 
Ekinning hosil, shoh va elementlariga shikast etkazilmaydi;
Ekin kasalliklarini so„ngi tarqalishining oldi olinadi; 
Baland tanali, mevali daraxtlarga ishlov berish uchun qulaylik yaratiladi; 
Samalyo„t va purkagichlar boraolmaydigan joylarga ishlov berish uchun 
qulay.
O„rta xisobda 100ga maydondagi ekinlarga agrodron, purkagich va samalet 
yordamida ishlov berishning taqqoslash xaraktiristikasi.