N respublikasi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
Namangan muhandislik-qurilish INSTITUTI

"TASDIQLAYMAN" Namangan muhandislik – qurilish instituti rektori _________SH.T.Ergashev 2023 yil «___» ___________

INTELEKTUAL AXBOROT TIZIMLARI
fanining
O‘QUV DASTURI

Bilim sohasi:	600000 -	Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari
Ta’lim sohasi:	6100000 -	Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari
Ta’lim yo‘nalishi:	60610200-	Axborot tizimlari va texnologiyalari (tarmoqlar va sohalar bo'yicha)

Namangan 2023 y.

Fan / modul kodi ADP3505	O‘quv yili 2023-2024	Semestr 6	Kreditlar 4
Fan / Modul turi Tanlov	Ta’lim tili O‘zbek		Haftadagi dars soatlari 4
1.	Fanning nomi	Auditoriya mashg‘ulotlari (soat)	Mustaqil ta’lim (soat)	Jami yuklama (soat)
	Intelektual axborot tizimlari	30 (30m / 30 a)	60	120
2.	I. Fanning mazmuni Taraqqiyotning muhim shartlaridan biri bu – zamonaviyi in telektual axborot tizimlarini ishlab chiqarishga hamda jamiyatimizning barcha jabhalariga keng tatbiq qilish, kompyuterlashtirish va avtomatlashtirish tizimlaridan yanada samarali foydalanishdir. Shu ma’noda, kadrlar tayyorlash tizimini takomillashtirish masalasi dolzarb vazifalardan biridir. Ayniqsa, zamonaviy intelektual axborot tizimlari va texnologiyalaridan foydalanish, ularni boshqarish, dasturlashtirish kabi eng zamonaviy ilmlarni o’zlartirish hozirgi kun talabalari uchun muhim vazifadir. Ushbu fan dasturida intelektual axborot tizimlari va texnologiyalarining asosiy yo’nalish va vazifalari, soxaga tegishli bilimlarni talabalarga mukammal o’rgatish maqsad qilingan. II. Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg‘ulotlari) II.I. Fan tarkibiga quiydagi mavzular kiradi: 1. Kirish. Maqsad va vazifalar. Asosiy tushunchalar va ta'riflar. Fanning maqsad va vazifalari. Sun'iy intellekt tushunchasi. Fikrlashni avtomatlashtirish. 2. IAT rivojlanishining asosiy tendentsiyalari. Ekspert tizimlari tomonidan hal qilinadigan vazifalarning asosiy turlari va ularning xususiyatlari. IAT tasnifi. Zamonaviy IATga misollar. 3.IAT tasnifi. IATning rivojlanishi va tuzilishi evolyutsiyasi. Ekspert tizimlarining tuzilishi va tipik komponentlari. IAT ishlash mexanizmlari va xulosalar quyi tizimlarini tashkil etish tamoyillari, maslahatlar va tushuntirishlar, bilimlar bazasi, foydalanuvchi interfeysi. IATda bilimlarni olish, taqdim etish va ulardan foydalanish muammolari. 4. Ma'lumotlar va bilim. IATda bilimlarni olish, taqdim etish va ulardan foydalanish. Ma'lumotlar va bilim. Bilimga asoslangan tizimlarni ishlab chiqish muammolari. ES qurilish vositalarining evolyutsiyasi. Bilimlarni egallash texnologiyasi. Integratsiyalashgan bilimlarni qo'llab-quvvatlash tizimlari. Bilimlar bazasini yaratish jarayonini avtomatlashtirish. Savol-javob tizimlari. Tabiiy tilni tushunadigan tizimlar. 5. Ishlab chiqarish tizimlarida ishlab chiqarishni boshqarish. Mahsulot qoidalari. Ishlab chiqarish ES. Ishlab chiqarish ekspert tizimlarida ishlab chiqarishni boshqarish. To'g'ridan-to'g'ri va teskari fikrlash zanjiri. Qidiruv jarayonini ifodalash uchun VA/YOKI grafik. hal qilish usuli. 7. Semantik tarmoqlarda bilimlarni ifodalash. Semantik tarmoqlarda bilimlarni ifodalash. Semantik tarmoqlar va ularning rasmiylashtirilgan tavsifi. Kengaytirilgan va intensiv semantik tarmoqlar. Semantik tarmoqlarda mantiqiy xulosa chiqarish. Semantik tarmoqlarda ESning tuzilishi va ishlash mexanizmi. 8. Kadrlar yordamida bilimlarni ifodalash. Kadrlar yordamida bilimlarni ifodalash. Kadrlar nazariyasining asosiy tushunchalari. Ramka ma'lumotlar tuzilishi. meros mexanizmi. Ramkalardagi bilimlarni aks ettiruvchi ES tuzilishi. Amalga oshirish xususiyatlari.