Nabiyev hojiakbarning

if yoshi >18: print("Kirishga ruxsat beriladi"

bet	17/17
Sana	09.06.2023
Hajmi	114.32 Kb.
	#1474412

1 ... 9 10 11 12 13 14 15 16 17

Bog'liq
HOJIAKBAR 3

Foydalangan adabiyotlar.

if yoshi >18:
print("Kirishga ruxsat beriladi") print("Tamom")

Ushbu holatda shart bajarilsa, ikkala xabar ham konsol ekraniga chiqariladi, aks holda hech biri chiqarilmaydi.
if shart ifodasi false qiymat qaytaradigan holatda qandaydir amal bajarilishini aniqlash uchun else blokida bajarilishi kerak bo‟lgan amallar yoziladi. Masalan:

1
2
3
4

yoshi = 21
if yoshi >18:
print("Kirishga ruxsat beriladi") else:
print("Kirishga ruxsat berilmaydi")

Agar yoshi >18 shart bajarilsa if blokidagi aks holda else blokidagi amallar bajariladi.
Bir necha alternativ shartlarni ishlatish uchun qo‟shimcha elif blokidan foydalaniladi.

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

# ax^2+bx+c=0 kvadrat tenglama echimlari soni
a= int(input("a="))
b= int(input("b="))
c= int(input("c=")) d = b**2 - 4*a*c
if d >0:
print("Tenglama 2 ta haqiqiy echimga ega") elif d == 0:
print("Tenglama 1 ta haqiqiy echimga ega") else:
print("Tenglama haqiqiy echimga ega emas")

Ichma-ich joylashgan if shart amali. if shart operatori o‟z navbatida boshqa if shart operatorlaridan tashkil topgan bo‟lishi mumkin. Bunday holatga ichma – ich joylashgan shart ifodasi deyiladi. Masalan:

1 2	protsent = int(input("Protsentni kiriting: ")) if protsent > 10:
3 4 5	print("10% dan katta") if protsent > 20: print("20% dan katta")

Yuqoridagi misolda ichki if ifodasi tashqarisidagiga nisbatan bitta xat boshi tashlab yozilili shart, aks holda ichma – ich joylashgan shatr operatori bo‟lmay, alohida shart operatori hosil qilingan bo‟ladi.
Quyidagi if operatoriga misolda oylik maoshdan shkala bo‟yicha tutib qolinadigan jami daromad solig‟ini hisoblovchi dastur tuzilgan:

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13

# Qoidaga ko`ra daromad solig`i eng kam ish haqiga(EKIH) bog`liq
maosh = int(input("Oylin summasini kiriting")) EKIH = int(input("Eng kam ish haqini kiriting")) dar_soliq =0
if maosh < 6 * EKIH: dar_soliq= maosh*0.065
elif maosh< 10 * EKIH:
dar_soliq = 6 * EKIH * 0.065 + (maosh - 6* EKIH)* 0.165
else:
dar_soliq = 6 * EKIH * 0.065 + 4 * EKIH * 0.165 \
+ (maosh - 10* EKIH)* 0.225 print("Oylikdan ushab qolingan darmod solig`i: ",dar_soliq)

Xulosa

Hozirgi zamonda yurtimizda Axborat Texnologiyalarini rivojlantirish yo‘lida juda

ko‘p ishlar amalga oshirilmoqda. Bu borada davlatimiz ko‘p ishlarni amalga
oshirmoqda. Xususan ko‘p joylarga dasturlash orqali ko‘p loyihalarni oson va
qulay bajarilyapti.Dasturlash chet davlatlarida anchagina rivojlangan masalan
Amerika,Malayziya, Koreya,Hindiston.Hozirgi kunda har-xil dasturlash tillari
mavjud C++,C#,Java, va hokozo. Shularning orasidan C# Windows muhitida
ishlaydigan dastur tuzish uchun qulay vosita bo‘lib,kompyuterda dastur yaratish
ishlarini avtomatlashtiradi, xatoliklarni kamaytiradi va dastur tuzuvchi ishini
kamaytiradi. C# dastur zamonaviy visual loyihalash texnalogiyasi asosida
obyektga yo‘naltirilgan dasturlash tili hisoblanadi.
Men bu kurs ishi davomida C# dasturlash tilida dialogs oynalari,ularning
turlari,dialog qutilar va ularning turlari ular bilan Visual studioda ishlash va
dialogs oynalari bilan C# dasturlash tilida foydalanish haqida ko‘nikmalarni oldim.
Aslida diolog oynalarini vazifasi nimada ekanligini bilim oldim. Bunda
message boxning vazifasi foydalanuvchi bilan aloqa qilish va undan bir nechta
shartlar so‘rashimiz yoki biror bir operatsiyaga ruxsat so‘rashimiz mumkin ekan.
Yana shuni ham aytib o‘tish kerakki biz bexosdan biror bir tugmani bosib
yuborishimiz mumkin shunda dastur bizdan so‘raydi agar biror bir o‘zgarishga
sabab bo‘ladigan action bo‘lsa. Masalan biz bexosdan x aniqroq qilib aytganda
chiqish tugmasini bosib yubordik shunda dastur avtomotik tarzda ish bo‘lib turgan
jarayonda bunday harakat noo‘rin ekanligini bilib bizga message boxni ekranga
chaqiradi va sizdan harakat to‘g‘rimi ekranni yopaymi deb so‘raydi siz yes ha yoki
yoq no tugmasini bosishingiz mumkin. Bu biz tuzgan dasturni ishlashini yanada
aniqroq ishlashga majbur qiladi va bu bizning yutug‘imiz bo‘ladi. Agar tasavur
qilib ko‘rsak biz wordda ish qilib o‘tiribmiz bexosdan x tugmasi bosilib ketdi
agarda message box yo‘q deb o‘ylasak bizning barcha mexnatimiz yo‘q bo‘lib
ketadi. Shuning uchun ham e‘tibor bergan bo‘lsangiz save qilmagan bo‘lsangiz
doim chiqishdan oldin save qilishingizni so‘raydi bu xavfsizlik va aniqlik uchun. To‘g‘ri bu narsa bazi dasturlarda yo‘q bo‘lishi mumkin masalan nodepadda yo‘q
lekin u chiqib ketgan bo‘lsangiz ham save o‘zi avtomatik qilib qoyadi xotiradan
joy olib bu bir tomondan yaxshi bir tomondan esa yomon.
Yana bir bor takidlab o‘tish joizki men bu kurs ishi bajarish davomida o‘zim
uchun murakkab deb keraksiz deb o‘ylagan fikrlarim noto‘g‘ri ekanligini tushunib
yetdim. Dasturdagi barcha element va hodisalar bekordan emasligni va
hammasining o‘z joyi va vazifasi bor ekanligini yaxshi tushunib yetdim. O‘zimni bilimlarimni yanda oshira oldim deb o‘ylayman..