Namangan davlat universiteti iqtisodiyot kafedrasi

11-4-jadval g’shni siljitish usulida aholining perspektiv sonini hisoblash tartibi

g’sh	Mazkur yoshdagi aholining 1999	Har bir yosh yashashi mumkin bo’lgan	Yil boshida bo’lishi mumkin bo’lgan yoshlar
			2002	2003	2004
	yil boshidagi soni	ehtimollik koeffitsienti	^ix+1^=ix^^Px
17	3786	0,99641	-	-	-
18	3764	0,99600	37860,9964 1-3772	-	-
19	3742	0,99562	37649,9960 0=3749	37720,9960 0=3757	-
20	-	0,99526	37420,9956 2=3726	37490,9956 2-3732	37570,9952 6=3740
21	-	0,99503	-	372699526 =3708	37320,9951 6=3714
22	-	0,99498	-	-	37080,9950 3=3689

3. 
   Mehnat resurslari statistikasi
   

Mehnat resurslari^ - bu jamiyatdagi mehnatga layoqatli, bilim va malakaga, ishlab chiqarish yoki xizmat ko’rsatish qobiliyatiga ega bo’lgan kishilardir. Ularning asosiy qismini mehnat qilish yoshida bo’lgan aholi qismi tashkil etadi. “Mehnat kodeksi”ga va O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2002 yil 31 yanvardagi 42-sonli “Aholini ish bilan ta’minlanganligini hisobga olish tizimini takomillashtirish to’g’risida”gi qaroriga binoan mehnat resurslarining quyi chegarasi 16 yosh, yuqori chegarasi esa erkaklar uchun 60, ayollar uchun 55 yosh deb qabul qilingan. Bu chegaralarni belgilashda aholining turmush darajasi, sog’liqni saqlash, sport va maorif tizimi, pensiya ta’minoti sharoitlari, ijtimoiy, iqtisodiy va demografik omillar hisobga olinadi.
Shunga muvofiq mehnat resurslari (MR)ning jismoniy imkoniyatli sonini quyidagicha hisoblash mumkin.
MR=Mg’-NI+PO’

bu erda: ME-mehnat qilish yoshidagi aholi; NI – mehnat qilish yoshidagi layoqatsiz aholi (I va II guruh nogironlari hamda imtiyozli pensiyaga chiqqanlar). PO’- tovar ishlab chiqarish yoki xizmat ko’rsatish sohalarida band bo’lgan pensionerlar va 16 yoshdan kichik bo’lgan o’smirlar.

O’zbekiston mehnat resurslari bilan ta’minlanish darajasi jihatdan eng yuqori bo’lgan mintaqalar qatoriga kiradi. Markaziy Osiyodagi mehnat resurslarining deyarli 40 foizi uning hissasiga to’g’ri keladi.
Ayniqsa aholining tarkibida mehnat qilish yoshida bo’lgan kishilar sonining nisbatan tezroq o’sishi respublika mehnat resurslarining jadal o’sishiga olib kelmoqda. 2000 yilda ularning soni 12 milliondan oshdi. (11.5-jadval).