Namangan davlat universiteti kimyo

Ishni bajarish tartibi. TSelofandan tayyorlangan xaltachaga yoki kollodiy parda qopchasiga 1 % li jelatinaning eritmasi quyiladi. Unga ozgina NaCl qo’shiladi va distillangan suvli idishga tushiriladi. Oradan 2-3 soat o’tgandan keyin tozalovchi suvdan ozgina namuna olib tekshiriladi. Bunda xlor ionii bor yoki yo’qligi kumush nitrat eritmasi yordamida va jelatina aralashmasi o’ziga xos rang beradi. So’ngra har yarim soatdan keyin namuna olib sinab turiladi va tajriba natijalari yozib boriladi.
Topshiriq. Dializ usuli to’g’risida xulosa qiling.

2. Kraxmal zolini dializ qilish.

Ishni bajarish tartibi. Ikki gram kraxmal olib chinni kosachaga solinadi. 5-10 ml. suv qo’shib shisha tayoqcha yordamida yaxshilab aralashtiriladi. So’ngra kraxmalni aralashtirib turib, qaynab turgan 100 ml. distillangan suvga tez quyiladi. Hosil qilingan tiniq kraxmal zoliga 1 n. li K₂SO₄ eritmasidan ozgina qo’shiladi va aralashmaning hammasi suvga yoki dializatorga botirib qo’yilgan kollodiy xaltachaga quyiladi. 1 soat o’tgandan keyin dializatordagi suyuqlikdan na`muna olib, unda SO₄^– (sul’fat) ioni va kraxmal bor yo’qligi sifat reaktsiyasi yordamida analiz qilinadi.
Topshiriq. Tajriba to’g’risida xulosa qiling.

3. Temir (III)-gidroksid zolini dializ qilish.

Ishni bajarish tartibi. Kollodiy pardaga yoki tselofan qopchaga Fe(OH)₃- gidrozolini quyiladi va distillangan suv solingan idishga tushiriladi. Yarim soat vaqt
o’tgandan so’ng, qopcha atrofidagi suvdan na`muna olib xlor ioniga sifat reaktsiyasini o’tkaziladi (AgNO₃ ishtirokida). Sifat reaktsiyasini har yarim soatda olib boriladi. Olingan natijalarni yozib boriladi.
Topshiriq. Tajriba to’g’risida xulosa qiling.
3. Berlin lazurining zolini dializ qilish. 0,1 ml 47%li FeCL₃ eritmasiga 100ml suv solinadi hamda hosil qilingan eritmaga aralashtirib turgan holda 20%li K₄[Fe(CN)₆] eritmasidan 1-2 tomchi qо‘shiladi. Shunda tо‘q havo rangli berlin lazuri Fe₄[Fe(CN)₆]₃ temir II-geksatsianoferrat hosil bо‘ladi.
3K₄[Fe(CN)₆] + 4FeCL₃→ Fe₄[Fe(CN)₆]₃ + 12KCL
Hosil bо‘lgan zolni dializ usuli yordamida keraksiz bо‘lgan ion, asos va kislotalardan tozalanadi. Tayyorlangan dispers sistema laboratoriya sharoitida tuzlardan, ortiqcha elektrolitlardan, stabilizatorlardan, kislota va asoslardan quyidagicha tozalanadi: buning uchun tayyorlangan zol maxsus sellofan (ya’ni yarim о‘tkazgich membrana vazifasini bajaruvchi tarkibida 11%li azot bо‘lgan nitrotsellyulozaning spirt va efir aralashmasidan tashkil topgan) xaltachaga solib distillangan suvga tushirib qо‘yiladi. Sellofanning teshiklarining diametri 20-30nm bо‘lgan g‘ovaklar orqali dispers sistemadagi ionlar suvga diffuziyalanib о‘tadi. Dispers faza zarrachalari о‘lchami kattaroq bо‘lganligi uchun ular g‘ovaklar orqali о‘ta olmaydi. Distillangan suv 1 soatda tez-tez almashtirilib turiladi. О‘ta olmagan dispers faza zarrachalari keying laboratoriya ishida ishlatiladi.

2 - LABORATORIYA ISHI