Namangan davlat universiteti sharipjonov muhiddin shokirjon o’G’lining «oliy pedagogik ta’limda tasviriy san’at darslarini tashkil etishning ilmiy nazariy va metodik asoslari» mavzusidagi

Talabalarning ijodiy tayyorgarlik darajasining
dastlabki holati 
 
Talabalar soni 
Tajriba 
bosqichi
Tajriba 
guruhida 
Nazorat 
guruhida 
Daraja 
(o’zlashtirish) 
I guruh 
(TG) 
II guruh 
(NG) 
Eng yuqori 
(a’lo) 
3
(7,6 %) 
2 
(5,4 %) 
Yuqori 
(yaxshi) 
10 
(29, 1 %) 
11
(35,1 %) 
I bosqich: 
2015-2016 
o’quv yili 
(Tajriba 
boshida) 
34 
32 
O’rta
(qoniqarli) 
20
(63,3 %) 
19
(59, 5 %) 
“Kalamtasvir” fani mustaqil ta’limining tajribaviy dasturi, uni qo’llash 
metodikasining samaradorligini tekshirish bo’yicha pedagogik tajriba - sinov ishlari 
tadqiqotchi hamda shu fan o’qituvchilari va amaliyotchi o’qituvchilar tomonidan 
o’tkazildi. 
Tajriba-sinov ishiga tayyorgarlik va uni olib borish davrida o’rganilayotgan 
mavzular bo’yicha o’quv materiallarining mazmuni to’la bayon etilgan reja va 
matnlar tuzildi, o’quv-uslubiy qo’llanma va uslubiy qo’llanmalardan foydalanildi, fan 
mavzularini bayon etishda muammoli ta’lim elementlaridan foydalanish yuzasidan 
didaktik materiallar va har bir dars uchun uslubiy ko’rsatmalar ishlab chiqildi.
Tajriba-sinov ishini boshlashdan avval va uning davomida fan mazmunini ochib 
beruvchi ma’lumotlar, tadqiqotchi va o’qituvchilar tomonidan o’tkazilgan tajriba-
sinov ishlari natijasi biz taklif etgan ilmiy farazni tekshirish jarayonida talabalarning 

---

81 
bilim darajasi o’sib borishi tasniflangan mezonni ko’rsatdi. “Qalamtasvir” fani 
yuzasidan ma’lumotlarni o’zlashtirish, tahlil qilish, yangi ma’lumotlarni egallashga 
intilish, ularni amaliyotga tatbiq etish qobiliyatlarini shakllantirish, talabalarning 
mustaqilligi va ijodiy faolligini hamda kasbiy sifatlarini rivojlantirish 
“Qalamtasvir”ning asosiy ko’rsatkichlari sifatida qabul qilindi.
Talabalar tomonidan o’quv materialining o’zlashtirilishi, shu material 
yuzasidan bilim, ko’nikma va malakalar mezoni bo’lajak rassom-o’qituvchi 
bakalavrlarda kasbiy shakllanish mahorati darajasini belgiladi, chunki kasbiy 
shakllanish mahorati kasbiy faoliyat haqidagi tegishli axborotlarni o’zlashtirish 
asosidagina vujudga kelishini ko’rsatdi.
“Qalamtasvir” darslarining ko’rinishlari: yangi mavzuni tushuntirishda 
namoyish qilish, muammoli vaziyatlarni yuzaga keltirish, munozara uyushtirish, 
talabalarning fikr-mulohazalari bilan o’rtoqlashish, ijodiy faolliklarinini o’stirish, 
mustaqil fikrlashlarini shakllantirish, mustaqil bilim olishga yo’naltirish, ilmiy 
yangilikka bo’lgan intilishlarini rivojlantirish kabilardir. Mazkur ‘edagogik metodlar 
“Qalamtasvir” fanidan ma’ruza va amaliy mashg’ulotlari davomida o’tkazildi. 
Tadqiqot davomida dars yoki mustaqil ish uchun maqsadga yo’naltirilgan mazmunni 
tanlash, o’qituvchilarning o’quv materialini talabaga yetkazib berish usullarini 
ko’rsatish, tahlil qilish, talaba olgan bilimini amaliyot darslarida qo’llay olishi 
ko’rsatmalar asosida bajarildi. 
Tajriba oxirida talabalardan “Qalamtasvir” fanidan amaliy nazorat ishlari va 
savolnomalardan yakuniy nazorat qabul qilindi (3.2-jadval). 
Talabalarning tasvirlay olish tayyorgarligi darajasini baholashda 100 ballik 
reyting tizimidan foydalanib, eng yuqori (a’lo), yuqori (yaxshi) va o’rta (qoniqarli) 
darajali mezondan foydalanildi.