Namangan davlat universiteti

1.4.3. Flavanoidlarning Mass-spektroskopiyasi. 

Laboratoriyalarning 

zamonaviy 

asbob-uskunalar 

bilan 

jihozlanishi 

xromatomass-spektrometrik  usulni  o‘simlik  moddalarning  sifat  va  miqdor  jihatda 

analiz qilib, ularning sifatini atroflicha baholash imkoniyatini yaratdi [11]. Shuning 

uchun turli o‘simliklar vegetativ va generativ organlaridan olingan namunalarning 

yengil uchuvchan birikmalarini [56 ], muvozanatda bo‘lgan komponentalarini [38], 

turli  eruvchilardagi  ekstraktlarini  aniqlash  ishlari  bajarilgan  jumladan  [39]  da 

dorivor  moychechak  (Chamomillo  recutita  R)  ning  tarkibi  gaz  xromatografiyasi 

usulida o‘rganilgan. Xromatografik tekshirishlar detektor bilan jihozlangan mass-

selektiv Agilent 7890 GC asbobida olib borilgan. Ajratish kolonkasi o‘lchami 30 m 

X 0,25 mm bo‘lgan kvarts kapillyar shisha bo‘lib, u HP- BMS turg‘un fazasi bilan 

to‘ldirilgan. Ajratish jarayoni 5 minut davomida 40 

0

C da izotermik rejimda, keyin 

esa  2 

0

C  larni  tezlik  bilan  80 

0

C  gacha  va  7 

0

C  larni  tezlik  bilan  150 

0

C  gacha 

qizdirilgan. 150 

0

C da 5 minut davomida saqlanib, yana 10 

0

C larni tezlik bilan 250 

0

C  gacha  qizdirilgan.  Bug‘latgich  temperaturasi  220 

0

C  –xom  ashyoning 

muvozanatdagi  bug‘  fazasi  analiz  qilinganda,  270 

0

C  qattiq  fazali  mikroekstrakt 

qo‘llanilganda,  ionmanbaining  25  temperaturasi  230 

0

C;  kvadrupol  temperaturasi 

150 

0

C;  o‘tish  liniyasining  temperaturasi  280 

0

C.  Gaz  tashuvchi  sifatida  geliy 

ishlatilgan.  Uning  oqimi  1  ml/min;  namunani  kiritish  rejimi  Split  1:10;  gaz 

holidagi  namuna  xajmi  1  sm

3

.  Komponentlar  identifikatsiyasi  WILEYB  va 

NISTOB  mass  spektrlar  bankidan  foydalanib  bajarilgan.  Spektrlarni  qayd  etish 

oralig‘i  29  -500  m/z.Olingan  natijalar  asosida  muvozanatdagi  bug‘  fazani  analiz 

qilish dorivor moychechak tarkibini aniqlashda ko‘p ma‘lumot berishi ko‘rsatilgan. 

Ozorboyjanda o‘sadigan NEPETA MEYRI o‘simligi efir moylarini o‘rganish 

ishlari  Hewlwett  Packard  5973-6890  GX-MS  spektrometrida  quyidagi  sharoitda 

amalga  oshirilgan;  O‘lchami  30  m  X  0,25  mm  bo‘lgan  kvars  kapillyar  kolonka, 

kolonka  termostati  temperaturasi  5  minut  davomida  40 

0

C  keyin  esa  4 

0

C  larni 

---

 

45 

tezlik  bilan  280 

0

C  gacha.  Efir  moyining  yuboriladigan  hajmi  0,1  ml;  Oqimni 

bo‘lish 1:50; gaz-nositel-geliy 32 sm/s chiziqli tezlik bilan [31].