Nasos stansiyalaridan foydalanishni tashkil etish asoslari. Nasos stansiyalaridan foydalanish to’g’risida umumiy ma’lumotlar

t/r	Tashkilotlar nomi	Nasos stansiyalar soni	O‘rnatilgan nasos agregatlar soni	Nasos stansiyalarni ishlash muddatlari
				30 yildan ortiq	20 yildan ortiq	10 yildan ortiq
1	ABMK FB	11	142	11
2	QMK FB	14	86	14
3	Jizzax BNSB	8	47	5		3
4	Qoraqalpog‘iston NSEB	219	479	146	58	15
5	Beruniy NSEB	54	133	36	10	8
6	Norin-Qoradaryo ITHB huzuridagi NSEB	147	513	126	15	6
7	Amu-Buxoro ITHB huzuridagi NSEB	31	157	12	14	5
8	Sirdaryo-Zarafshon ITHB huzuridagi NSEB	35	142	21	10	4
9	Amu-Qashqadaryo ITHB huzuridagi NSEB	62	222	37	20	5
10	Quyi-Zarafshon ITHB huzuridagi NSEB	41	184	27	12	2
10	Norin-Sirdaryo ITHB huzuridagi NSEB	206	656	106	85	15
12	Quyi-Sirdaryo ITHB huzuridagi NSEB	42	107	31	6	5
13	Amu-Surxon ITHB huzuridagi NSEB	114	557	75	31	8
14	Zarafshon ITHB huzuridagi NSEB	93	376	76	12	5
15	Chirchiq-Ohangaron ITHB huzuridagi NSEB	150	401	129	12	9
16	Sirdaryo-So‘x ITHB huzuridagi NSEB	168	541	148	12	8
17	Chapqirg‘oq Amudaryo ITHB huzuridagi NSEB	298	558	251	41	6
J A M I:		1693	5301	1251	338	104

Suv xo‘jaligi vazirligi tasarrufidagi nasos stansiyalarni yillar bo‘yicha ishlash davomiyligi

O'quv semetri	Mashg'ulotlar va mustaqil ishning hajmlari, soat.
	Ma’ruza	Amaliy mashg‘ulotlar	Jami auditoriya soatlari	Mustaqil ta’lim	Umumiy o‘quv soati
7	36	36	72	44	116
Jami	36	36	72	44	116

“Nasos stansiyalaridan foydalanish” fanidan mashg‘ulotlarning mavzular va soatlar bo‘yicha taqsimlanishi:

№	Nazorat turi	Maksimal ballga nisbatan		Nazorat turi bo‘yicha
		%	ball	maks. ball	saralash bali
	7- semestr uchun
1.	-amaliy mashg‘ulotlar -mustaqil ta’lim	50	16 24	16 24	28,0
2	Oraliq nazorat (ON)	20	20	20	13,0
3	Yakuniy nazorat	30	40	30	19,0
	Jami 7-semestrda:	100	100	100	60,0

Fan buyicha talabalar reyting balini aniqlash mezonlari
Maksimal ball-100 Saralash bali- 60 ball
Izoh: 60-70 ball 3 baho,
71-90 ball 4 baho,
91-100 ball 5 baho.
2. Nasos stansiyalari to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar. Nasos stansiyalari turlari va asosiy ekspluatatsiya ko‘rsatgichlari.
Keyingi o‘n yilliklarda suv manbasidan yuqorida joylashgan erlarni o‘zlashtirilishi munosabati bilan meliorativ nasos stansiyalari qurilishi avj oldirildi. Kelajakda respublikamizda sug‘oriladigan dexqonchilikni rivojlanishi ya’ni yangi erlarni o‘zlashtirilishi va sug‘orishning yangi tejamkor (yomg‘irlatib, tomshilatib, er ostidan) texnologiyalarini qo‘llanishi nasos stansiyalari yordamida amalga oshirilishi mumkin. Er osti suvlarini sathi ko‘tarilishi ko‘p hollarda vertikal zovurlar qurish va ulardan nasoslar bilan suvlarini chiqarib tashlashni taqozo etadi. Axolini ichimlik suv bilan ta’minlash tarmoqlarida ham nasos stansiyalari muxim o‘rin egallaydi.
Nasoslar yordamida suv chiqarishga mo‘ljallangan gidromexanik va energetik asbob-uskunalar va gidrotexnika inshootlari majmuiga nasos stansiyasi deyiladi.
Umumiy holda meliorativ nasos stansiyaning gidrotexnik inshootlari majmuasi quyidagi tarkibda bo‘lishi mumkin (1.1-rasm): 1-manba, 2-suv olish inshooti, 3-suv keltirish kanali, 4-tindirgich, 5-avankamera, 6-suv qabul qilish bo‘linmalari, 7-so‘rish truboprovodlari, 8-nasos stansiya binosi, 9-bosimli truboprovodlar, 10-suv chiqarish inshooti, 11-mashina kanali
nasos- mexanik, elektr va boshqa turdagi energiyani suyuqlik oqimi energiyasiga aylantirib beruvchi gidravlik mashinadir (2-rasm);
nasos agregati (gidroagregat)- quvvatni uzatish jihozlari bilan bog’langan nasos va dvigatel yig‘indisidir (3-rasm);
nasos qurilmasi- suyuqlikni manbadan olib iste’molchiga etkazib beruvchi qurilma yoki quvvatni uzatish jihozlari bilan bog‘langan nasos va dvigatel, so‘ruvchi va bosimli quvurlar, ularning kerak - yarog‘lari (armatura, berkitgich - zadvijka, teskari klapan va boshqalar) hamda nazorat- o‘lchov asboblari (vakuumetr va manometr) yig‘indisidir (4-rasm);
nasos stansiyasi- iste’molchilarga suv etkazib beruvchi bir yoki bir necha nasos qurilmalari va gidrotexnik inshootlar yig‘indisidir (5-rasm);
Nasos va nasos agregati
mashinali suv chiqarish gidrotexnik uzeli - suv olish va uni nasos stansiyasi binosiga keltirishga mo‘ljallangan inshootlar, stansiya binosi, so‘rish va uzatish quvurlari hamda suvni qabul qiluvchi inshootlar yig‘indisidir
Nasos qurilmalarini turli holatda urnatilishi
Adabiyotlar:

• M.Mamajonov, T.Tursunov va boshq. Nasos stansiyalaridan foydalanish va diognostikasi. Darslik, T.:“YAngi asr”, 2019.-285 b.
• M.Mamajonov, T.Tursunov va boshq. Nasos stansiyalaridan foydalanish. Darslik, T.:“YAngi asr”, 2014.-400 b.
• M.Mamajonov, T.Tursunov va boshq. Nasos stansiyalaridan foydalanish. Darslik, T.:“Yangi asr”, 2014.-400 b.
• bakiev M.R., Kaveshnikov N.T., Tursunov t.n. gidrotexnika inshootlaridan foydalanish. Darslik, T.:TIMI, 2008. - 442 b.
• M.Mamajonov, T.Tursunov, T.Tursunov. gidrotexnika inshootlaridan foydalanish. darslik, T.:TIMI, 2011. -412 b.
• Muxammadiev M.M., Nosirov F.J., Avazov K.J. gidroenergetik qurilmalarni ishlatish. O‘quv qo‘llanma, T.:TDTU, 2011.- 130 b.
• Tashmatov X.K. gidroenergetik o'lchashlar. o'quv qo'llanma, t.:tdtu, 2007. - 82 b.

E'TIBОRINGIZ UCHUN RAHMAT!