Reja: Loyihalashning umumiy qoidalari va ishlash davomiyligi

---

1 
6-Mavzu: Avtomobilsozlikda loyihalash qoidalari va uslublari 
 
Reja: 
1. 
Loyihalashning umumiy qoidalari va ishlash davomiyligi 
2. 
Foydalanishishonchliligi 
3. 
Loyihalashuslublaridaboshlang’ichma’lumotlar 
4. 
Konstruktsiyalarni tanlash va konstruktsiya variantlari 
1. Loyihalashning umumiy qoidalari va ishlash davomiyligi. 
Mashinalarni yaratishda quyidagi qoidalarga rioya etish tavsiya etiladi: 
 
loyihalashda iqtisodiy samaradorlikni oshirishga qaratish;
 
imkon qadar ish unumdorligini oshirish;
 
foydalanish harajatlarini kamaytirishga erishish;
 
avtomatlashtirish darajasini oshirish;
 
mashinani ish davomiyligini oshirish;
 
mashinani texnikaviy eskirishini oldini olish;
 
mashina jarayonlarini jadallashtirish; mashina elementlari asosida 
yangi mashina yaratish imkoniyatini ko’zda tutish;
 
kam sonli mashinalar bilan xalq xo’jaligi extiyojlarni qondirish;
 
ta'mirlanmaydigan mashinalar yaratish;
 
ishqalanuvchi detallarni iloji boricha qo’llamaslik;
 
agregatlash printsipiga amal qilish;
 
yig’ishda detallarni bir biriga moslab olish (to’liq o’zaro 
almashuvchanlik) ni bartaraf etish;
 
detallarni davriy yuklanishlarga bardoshini oshirish;
 
zarbali 
yuklar 
ostida 
ishlaydigan 
mashinalarda 
egiluvchan 
elementlarni qo’llash; 
 
mashinalarni imkoni boricha yuqori bikrligini ta'minlash;
 
mashinani foydalanish ishonchliligini oshirish;
 
mashinalarga texnik xizmat ko’rsatish soddaligini ta'minlash;
 
mashinadan foydalanish sharoitida ortiqcha yuklanishlarni paydo 
bo’lishini oldini olish;
 
detal va uzellarni o’rnatishdan chetga chiqishini oldini olish;
 
davriy moylashni bartaraf etish; mexanizm va uzellarni ochiq holda 
loyihalamaslik;
 
rezbali birikmalarni bo’shab ketishini oldini olish;
 
detallarni texnologik nuqtai nazardan loyihalab, tannarxini 
kamaytirishga erishish;
 
mashina og’irligini kamaytirishga erishish;
 
konstruksiyani iloji boricha soddalashtirish;
 
ilgarilanma harakatlarni iloji boricha aylanma harakatga o’tkazishga 
erishish;
 
mexanik ishlov berish hajmini kamaytirish;
 
unifikatsiyani mumkin qadar maksimal darajaga yetkazish;
 
standart detallarni iloji boricha ko’proq qo’llash;

---

2 
 
standart detalni qo’llash mumkin bo’lgan joyda iloji boricha orginal 
detal qo’llamaslik;
 
qimmatbaho va kamyob materiallarni tejash; mashinaga sodda va 
tekis tashqi ko’rinish berish;
 
texnikaviy estetika talablariga amal qilish; boshqarish va nazorat 
organlarini qo’llash va yaqin qulay joyga o’rnatish;
 
davriy nazoratga muxtoj uzel va mexanizmlar ochiq holda va qo’l 
yetadigan joyga o’rnatish;
 
xizmat ko’rsatuvchi operator xavfsizligini ta'minlash; mashinalarda 
sozlash ishlarini amalga oshirish imkoniyatini yaratish.